Η προσβασιμότητα του ελληνικού Διαδικτύου

Συγκεκριμένες τεχνικές για τη διευκόλυνση των ΑμεΑ (π.χ. ράμπες σχεδιασμένες με κατάλληλη κλίση για την κάλυψη υψομετρικών διαφορών, διάδρομοι με κατάλληλο μήκος, ανελκυστήρες με πλάτος θύρας και θαλάμου κατάλληλο για χρήση και από άτομα με αμαξίδια κ.ά.), χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά στην αρχιτεκτονική σχεδίαση. Αντίστοιχα, και στη σχεδίαση διαδικτυακών υπηρεσιών υπάρχουν διεθνώς αναγνωρισμένες τεχνικές προδιαγραφές κατασκευής (π.χ. Web Content Accessibility Guidelines) που καθιστούν δυνατή την πρόσβαση στο Διαδίκτυο από άτομα που χειρίζονται τον υπολογιστή τους με ειδικούς διακόπτες, οθόνες Braille, τη φωνή, ή άλλες λύσεις υποστηρικτικής τεχνολογίας. Επίσης, η συμμόρφωση με αυτές τις προδιαγραφές συνεισφέρει στην ευκολότερη πρόσβαση όλων των πολιτών στην πληροφορία και τις υπηρεσίες που προσφέρονται μέσω Διαδικτύου (π.χ. όταν η σύνδεση στο Διαδίκτυο είναι αργή ή ο πλοηγός που χρησιμοποιείται είναι παλαιότερης γενιάς).

Με στόχο την καταπολέμηση του ηλεκτρονικού κοινωνικού αποκλεισμού, η πρόνοια για ελεύθερη πρόσβαση όλων των πολιτών στην Κοινωνία της Πληροφορίας έχει κατοχυρωθεί συνταγματικά (άρθρο 5Α) στην Ελλάδα. Επιπλέον, έχουν ήδη ενσωματωθεί στο Εθνικό Δίκαιο ορισμένες βασικές κοινοτικές οδηγίες που αφορούν τη χρήση της πληροφορίας σε ηλεκτρονική μορφή από τα ΑμεΑ. Στην πράξη, όμως, διαφαίνεται ότι η πρόσβαση στον αυξανόμενο αριθμό διαθέσιμων διαδικτυακών υπηρεσιών γίνεται ολοένα και δυσκολότερη για τα ΑμεΑ. Βάσει πρόσφατης έρευνας του Κέντρου Καθολικής Πρόσβασης και Υποστηρικτικών Τεχνολογιών του ΙΠ-ΙΤΕ, που δημοσιεύεται στο περιοδικό Universal Access in the Information Society, όπου αποτυπώνεται η πορεία του δείκτη ηλεκτρονικής προσβασιμότητας του ελληνικού Διαδικτύου την περίοδο 2004-2008, παρατηρείται πολύ περιορισμένη υιοθέτηση των κατασκευαστικών λύσεων που διευκολύνουν την πρόσβαση από ΑμεΑ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης ηλεκτρονικής προσβασιμότητας που διενεργήθηκε το 2008 σε δείγμα 257 ελληνικών διαδικτυακών τόπων διαφόρων κατηγοριών, δημοσίου κυρίως χαρακτήρα (π.χ. δημόσια διοίκηση, βιβλιοθήκες, νοσοκομεία, οργανισμοί) αλλά και ορισμένων περιπτώσεων του ιδιωτικού τομέα (π.χ. τράπεζες, ηλεκτρονικό εμπόριο):

1. Ποσοστό 85% αυτών βρέθηκε να μην καλύπτει τις απολύτως βασικές προϋποθέσεις προσβασιμότητας.

2. Το 14% μπορεί να προσπελαστεί από ΑμεΑ με ικανοποιητικό τρόπο,

3. και μόνο το 1% αυτών μπορεί να θεωρηθεί πλήρως προσβάσιμο από ΑμεΑ.

Τα στοιχεία αυτά, σε σύγκριση με εκείνα της περιόδου 2004 στο ίδιο περίπου δείγμα διαδικτυακών τόπων, αναδεικνύουν ότι το ποσοστό της μη προσβασιμότητας παρουσιάζει αυξητικές τάσεις, με δεδομένο ότι τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν τότε 73%, 25% και 1%.

Τα πολύ χαμηλά ποσοστά προσβασιμότητας των διαδικτυακών υπηρεσιών στην Ελλάδα έχουν άμεσες επιπτώσεις στον πληθυσμό των ΑμεΑ, καθώς δεν είναι ακόμα σε θέση να αξιοποιούν τα οφέλη που προσφέρονται από την τεχνολογική πρόοδο. Για τη βελτίωση της προσβασιμότητας του ελληνικού Διαδικτύου θα πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια από όλους τους εμπλεκόμενους, προκειμένου η ανάπτυξη των ψηφιακών υπηρεσιών να λαμβάνει υπόψη τις σχετικές σχεδιαστικές αρχές και κατασκευαστικές τεχνικές από τα πρώτα κιόλας στάδια, αποφεύγοντας το μεγάλο κόστος που μπορεί να προκύψει από τις όποιες εκ των υστέρων παρεμβάσεις.

Του ΙΩΑΝΝΗ ΜΠΑΣΔΕΚΗ , enet.gr
Μηχανικός Λογισμικού, ειδικός σε θέματα Ηλεκτρονικής Προσβασιμότητας - Ινστιτούτο Πληροφορικής - Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΠ-ΙΤΕ)

Πηγές:

1. Ελληνικό Σύνταγμα, άρθρα 5Α και 116.

2. Νόμος 3448/2006, Περί χρήσεως πληροφοριών Δημοσίου Τομέα.

3. Νόμος 2121/1993, Πνευματική ιδιοκτησία, συγγενικά δικαιώματα και πολιτιστικά θέματα, άρθρο 28Α.

4. Basdekis Ι., Klironomos Ι., Metaxas Ι. and Stephanidis C. (2010 to appear). An overview of web accessibility in Greece: a comparative study 2004-2008. Universal Access in the Information Society, 9 (2).

http:// www.spingerlink.com/content/123x52751j3v1557/

5. World Wide Web Consortium, Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.0, Recommendation 11 December 2008, http:// www.w3.org/TR/WCAG/.