H εφαρμογή του N3316/05 στους τομείς των Χωροταξικών – Πολεοδομικών και Κτιριακών Μελετών

Eπιχειρώντας να καταγράψω μερικά από τα σημαντικά προβλήματα που έχω αντιμετωπίσει κατά την επαγγελματική μου διαδρομή ως μελετητής Δημοσίων Έργων με την εφαρμογή του  3316/05 στους τομείς των Χωροταξικών – Πολεοδομικών και Κτιριακών Μελετών προκύπτει ότι:

• Εντοπίζεται σημαντική αδυναμία σύνταξης φακέλου του έργου και προκήρυξης έργων, κυρίως των Ο.Τ.Α., λόγω αδυναμίας και ελλιπούς στελέχωσης  των αρμόδιων Τεχνικών Υπηρεσιών, είτε της Δημόσιας Διοίκησης είτε των Ο.Τ.Α.

• Εντοπίζονται υπερβολικές χρονικές καθυστερήσεις για την ολοκλήρωση του Διαγωνισμού από τις Επιτροπές Διαγωνισμού, οι οποίες αλλοιώνουν τα πραγματικά στοιχεία κρίσης των υποψήφιων μελετητών.

• Η ουσιαστική κατάργηση του ελέγχου φόρτου εργασίας ή της ουσιαστικής διαθεσιμότητας των υποψηφίων Συμπράξεων, οδηγεί σε επάλληλες αναθέσεις στα ίδια μελετητικά γραφεία με τρόπο αδιαφανή και άδικο.

• Η δυνατότητα του Νόμου για δανεική εμπειρία ή εξοπλισμό από μελετητικά σχήματα τα οποία δεν θα ακολουθούσαν υπό άλλες συνθήκες    τους όρους της προκήρυξης, αναιρεί την πραγματική αξιολόγηση της γενικής ή ειδικής εμπειρίας, της οργάνωσης και στελέχωσης αυτών.    

• Η γενικότητα του Νόμου (ίδιες αρχές για όλα τα είδη μελετών,) για αξιολόγηση και μόνο της τεχνικής έκθεσης του φυσικού αντικειμένου και της μεθοδολογίας καταργεί επί της ουσίας την πραγματική αξιολόγηση ειδικά για μελέτες με τεχνικό μόνο περιεχόμενο (τοπογραφικές μελέτες) και συχνή επανάληψη (αντιγραφή περιεχομένων γραφείων από γραφείων).

• Η απαίτηση  ειδικής   τεχνικής εμπειρίας στις περισσότερες των περιπτώσεων χωρίς να αιτιολογείται από τον φορέα του έργου καθώς και ειδικών επιστημόνων δίχως προφανή λόγο οδηγεί  μόνο σε φωτογραφικές αναθέσεις.

• Η μη οργάνωση των μητρώων Γ.Ε.Μ. σε νέες κατευθύνσεις που να εξυπηρετούν και να υποστηρίζουν τη διαδικασία ανάθεσης παρέχοντας πληροφορίες για τα μελετητικά δεδομένα και στοιχεία των υποψηφίων, ευνοεί την περαιτέρω συσκότιση και αδιαφάνεια των διαδικασιών.

Προτεινόμενες παρεμβάσεις για τη νέα διαδικασία: 

• Ελαχιστοποίηση Δυνατοτήτων μη εφαρμογής του Νόμου περί μελετών (προκήρυξη – ανάθεση) για όλες τις μελέτες από όλους τους φορείς.

• Σε περιπτώσεις πραγματικά μη επαρκούς στελέχωσης (ποσοτικής και ποιοτικής) από πλευράς Δημοσίων Υπηρεσιών ή Ο.Τ.Α. για την Σύνταξη του Φακέλου Έργου και Προκήρυξη, να ανατίθενται σε μελετητές (κάτι που ήδη ισχύει) και να Θεωρούνται από κάθε Τεχνική υπηρεσία Δημόσιας Υπηρεσίας ή Ο.Τ.Α. στα πλαίσια προγραμματικών συμβάσεων που θα προκύπτουν μέσα από διαδικασίες ευέλικτες.

• Στα πλαίσια τέτοιων προγραμματικών συμβάσεων  να ανατίθενται και καθήκοντα επίβλεψης και διεύθυνσης Έργου είτε σε αυτοτελείς υπηρεσίες (Δημόσιου , ΟΤΑ) είτε σε μεμονωμένα συνεργαζόμενα μεταξύ τους στελέχη  αυτών σε διυπηρεσιακές συνεργασίες.
 

Θεωρείται απαραίτητο και ώριμο επίσης να ενεργοποιηθούν οι διατάξεις του 3316/05 για επίβλεψη των ανατιθέμενων μελετών από ιδιώτες μελετητές ή γραφεία μελετών πάντοτε στα πλαίσια αξιόπιστων και ευέλικτων διαδικασιών .

• Αναδιοργάνωση της Γ.Ε.Μ. με στόχο την παροχή επίκαιρων πληροφοριών και στοιχείων προς τις επιτροπές Διαγωνισμού που θα συνθέτουν το μελετητικό προφίλ των διαγωνιζομένων, τόσο όσον αφορά τον πραγματικό φόρτο εργασιών  όσο και της μελετητικής εμπειρίας αυτών.

• Προσδιορισμός κριτηρίων αξιολόγησης ανά είδος μελέτης ή ανά ομάδα μελετών

• Ποσοτικοποίηση και αντικειμενικός έλεγχος για κριτήρια:
- φόρτος εργασίας – διαθεσιμότητας
- αξιολόγησης της ομάδας μελέτης και του συντονιστή
-  ειδικής καταλληλότητας (εάν και εφόσον απαιτείται και σαφώς αιτιολογείται)
- συνοχή μελετητικού σχήματος

•   Αναγκαία αναδιοργάνωση του Μητρώου Μελετητών στα πλαίσια των  σύγχρονων αναγκών και δομών  (2010 και έπειτα ) και όχι η απλή μεταφορά αυτών που ίσχυαν το 1977 παρά τις ενδεχόμενες συγκρούσεις και δυσκολίες .

• Στελέχωση Δημοσίων Υπηρεσιών με στόχο εκτός των άλλων την αναδιοργάνωση και αποκέντρωση εγκριτικών αρμοδιοτήτων και διαδικασιών.
 
Τάκης Δούμας
Αρχιτέκτονας Μηχανικός – Πολεοδόμος
Μέλος ΔΣ ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ