«Νέο θεσμικό πλαίσιο συστήματος εκπόνησης μελετών Δημοσίων Έργων»

Αξιότιμε Κύριε Γενικέ Γραμματέα,

Πληροφορηθήκαμε ότι κατατέθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2010 στο Υπουργικό Συμβούλιο το νέο θεσμικό πλαίσιο του συστήματος εκπόνησης μελετών Δημοσίων Έργων.

Ο ΣΑΔΑΣ - Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων παρακολούθησε με μεγάλο ενδιαφέρον και συμμετείχε από την αρχή του όλου θέματος έως την τελευταία προ μηνών κατάθεση των τελευταίων του παρατηρήσεων. Εκφράζοντας όχι μόνο τα μέλη μας που ασκούν μοναδικά το επάγγελμα του μελετητή Δημοσίων Μελετών, αλλά και το σύνολο των πλέoν των είκοσι χιλιάδων μελών μας, διατυπώσαμε τη βασική διαφωνία μας περί της εφαρμογής της διαδικασίας της χαμηλότερης οικονομικής πρότασης, αλλά υποβάλλαμε ταυτόχρονα εξειδικευμένες ρυθμίσεις που αφορούσαν τις αρχιτεκτονικές μελέτες και τις μελέτες χωρικού σχεδιασμού, καθώς και ρυθμίσεις που αφορούσαν τα πτυχία Αρχιτεκτόνων μελετητών και το περιεχόμενο των κατηγοριών των αρχιτεκτονικών μελετών (κατηγορίες μελετών 6 και 7).

Στο τελικό κείμενο που οδηγείται στη Βουλή, όχι μόνο δεν είδαμε κάποια από τις προτάσεις μας να γίνεται δεκτή, αλλά δυστυχώς διαπιστώσαμε σημαντικές αλλαγές με τις οποίες δηλώνουμε κάθετα την αντίθεση μας και ότι δεν θα επιτρέψουμε την εφαρμογή τους με κάθε νόμιμο τρόπο. Οι αλλαγές αυτές αφορούν καταρχάς τον κλάδο των Αρχιτεκτόνων Μηχανικών και κατόπιν το σύνολο των ατομικών μελετητών.

Οι ρυθμίσεις και το περιεχόμενο του νέου νόμου αιφνιδίασαν και θίγουν κατάφορα τον κλάδο των Αρχιτεκτόνων Μηχανικών διότι παραβιάζουν τα επαγγελματικά του δικαιώματα κάτι που δεν αποτελεί αντικείμενο του νόμου περί Δημοσίων μελετών.

Στο με Α.Π. 41792-6/12/2010 έγγραφο μας, που υποβάλλαμε και όπου διατυπώσαμε τις προτάσεις μας αναφέραμε: ‘'Για τις κατηγορίες μελετών 6 και 7 ζητούμε την μεταφορά περιεχομένου από την κατηγορία 7 (ειδικές αρχιτεκτονικές μελέτες) και συγκεκριμένα της διαμόρφωσης εσωτερικών και εξωτερικών χώρων και εν γένει του αστικού σχεδιασμού και θεμάτων αστικών παρεμβάσεων,
εκτός της περίπτωσης αποκατάστασης - διατήρησης παραδοσιακών κτιρίων, οικισμών και τοπίων καθώς και μνημείων στην κατηγορία 6 με ταυτόχρονη μετονομασία αυτής σε Αρχιτεκτονικές μελέτες''.

Αντί αυτού, διαπιστώνουμε ότι η ζητούμενη μεταφορά έγινε σε άλλη κατηγορία μελετών (κατηγορία 2) με τίτλο Πολεοδομικές μελέτες και μελέτες Αστικής Ανάπλασης.

Αυτό σημαίνει ότι στους σημερινούς κατόχους της κατηγορίας 2 που αριθμούν τους 947 μελετητές, εκ των οποίων 462 είναι Αρχιτέκτονες Μηχανικοί και οι υπόλοιποι 283 Αγρονόμοι Τοπογράφοι Μηχανικοί, 56 Πολιτικοί Μηχανικοί και 146 Χωροτάκτες Πολεοδόμοι Μηχανικοί, δίνονται επαγγελματικά δικαιώματα που υφαρπάζονται από τον κλάδο των Αρχιτεκτόνων μηχανικών. Δηλαδή τους δίνεται η δυνατότητα να αναλαμβάνουν Αρχιτεκτονικές Μελέτες διαμόρφωσης κοινόχρηστων χώρων (Πλατειών, Ανάπλασης ελεύθερων χώρων, Πάρκων, Αρχιτεκτονικών διαδρομών κλπ) δίχως να έχουν ποτέ διδαχθεί και να κατέχουν το ανάλογο γνωστικό πεδίο έχοντας ως μοναδικό προσόν την σημερινή κατοχή ενός μελετητικού πτυχίου, σε μια συναφή περιφερειακά κατηγορία μελετών, στην οποία ενσωματώνεται με τρόπο ανορθόδοξο και εκτός κάθε διαδικασίας διαβούλευσης το περιεχόμενο των Αρχιτεκτονικών Μελετών διαμόρφωσης κοινόχρηστων χώρων.

Οι Αρχιτέκτονες των οποίων τα επαγγελματικά δικαιώματα έχουν διαμοιραστεί παράτυπα και εκτός κάθε επιστημονικής αντίληψης με το αναχρονιστικό νόμο 4633/1930 στους άλλους κλάδους των μηχανικών της εποχής εκείνης, συνεχίζουν με τρόπο συντεταγμένο που εκφράζει και το πολιτισμικό τους status να διεκδικούν από την πολιτεία το ξεκαθάρισμα των αρμοδιοτήτων και επαγγελματικών διακαιωμάτων των μηχανικών.

Επειδή θεωρούμε ότι στις προθέσεις αλλά και στις αρμοδιότητες της αναθεώρησης του Ν.3316/05, δεν μπορεί να είναι η αλλαγή των επαγγελματικών δικαιωμάτων των κλάδων των μηχανικών, ζητούμε την άμεση αποκατάσταση των πραγμάτων δίχως να θίγονται τα άμεσα επαγγελματικά δικαιώματα των κλάδων των μηχανικών, θεωρώντας δεδομένο ότι με την θέση αυτή ειδικά συμφωνεί το ΤΕΕ και το σύνολο των φορέων των μηχανικών.

Σε ότι αφορά το σύνολο των ατομικών μελετητικών γραφείων διαπιστώνουμε την απροκάλυπτη πρόθεση για τον αποδεκατισμό τους και την ενσωμάτωση λίγων εξ' αυτών με τους δυσμενέστερους όρους, που ούτε να φανταστεί ακόμη κανένας μπορεί, σε μελετητικά σχήματα άμεσα εξαρτημένα στις όποιες μεγάλες εργοληπτικές εταιρείες θα απομείνουν.

Οι διαπιστώσεις αυτές δεν προκύπτουν από πολιτικές εμμονές, ιδεοληψίες και συνδικαλιστικές υστερίες αλλά από συγκεκριμένες αποδείξεις προθέσεων:
· Ο αυθαίρετος καθορισμός του ορισμού της κύριας μελέτης.
· Ο συσχετισμός αυτής μόνο με τα πτυχία γενικών κατηγοριών σε συνδυασμό με τα νομικά πρόσωπα που μπορούν να συμμετέχουν σε αυτές.
· Ο αυθαίρετος ορισμός του ορίου των 300.000 € και η εφαρμογή μοναδικά της χαμηλότερης οικονομικά προσφοράς για όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες μελετών κάτω του ορίου αυτού.
· Η κατάργηση της δυνατότητας συγκρότησης γραφείων μελετών από μικρής κατηγορίας πτυχία με ad hoc μεγαλύτερη δυναμικότητα (2Β τάξης και 1Α τάξης = 1 Γ τάξης) παρόλο που είχε συμπεριληφθεί στην προηγούμενη διαβούλευση.
· Η υποχρεωτική παρουσία κατόχου ΜΕΚ για την απόδειξη της κατασκευασιμότητας.
· Η διαφοροποίηση στον αριθμό των μελών των επιτροπών διαγωνισμού από 5 σε 3 και αντίστοιχα η σύνθεση τους για αυτούς κάτω των 300.000€.
· Η δήθεν έλεγχος του φόρτου του ανεκτέλεστου ως δεδομένο καταλληλότητας με την παράλογη αύξηση του ορίου σε σχέση με τη προηγούμενη διαβούλευση.
· Η αύξηση του επιτρεπόμενου αριθμού κατηγοριών μελετών(διπλασιασμός και πλέον υπό προϋποθέσεις) που μπορεί να επιλέξει ο κάθε μελετητής δεν εξυπηρετεί τα δικά του ατομικά συμφέροντα αλλά τις εταιρείες μελετών στις οποίες μετέχει στο να έχουν περισσότερους συνδυασμούς κατηγοριών και αντίστοιχα τάξεων πτυχίων ερχόμενη σε άμεση αντίθεση με τον μη έλεγχο του πραγματικού γνωστικού επιπέδου του υποψήφιου μελετητή δια μέσω της επιλογής ανάθεσης με την διαδικασία της χαμηλότερης οικονομικής προσφοράς.

Όλα αυτά είναι μερικά από τα συστατικά της νέας αντίληψης πραγμάτων για την επόμενη μέρα και το νέο τοπίο στις μελέτες και σε όσους απομείνουν μελετητές. Είναι κάτι πρωτόγνωρο που η παρουσίαση του μας αιφνιδιάζει. Η έως τώρα διαβούλευση και διαδικασία, πέραν της εμμονής για την εφαρμογή της χαμηλότερης οικονομικής προσφοράς, σε τίποτε δεν προδίκαζε τέτοιας έκτασης και είδους προτάσεις. Είμαστε σίγουροι ότι οι κλάδοι των μηχανικών δεν πρόκειται να επιτρέψουν την εφαρμογή ενός νόμου, ο οποίος πέραν των άδικων ρυθμίσεων που επιφέρει, την πλήρη αδιαφορία που επιδεικνύει για το περιεχόμενο τις προδιαγραφές και την ποιότητα των μελετών που δεν καθορίζονται κύριες και είναι κάτω του αυθαίρετα οριζόμενου ορίου των 300.000€.και αφορούν την συντριπτική πλειοψηφία των μελετητών, δείχνει να ενδιαφέρεται μόνο για τις 4 γενικές κατηγορίες μελετών και συνεπακόλουθα για τα εταιρείες που μπορεί να τις αποκτήσουν.

Ο περίεργος τρόπος που χειρίσθηκε το ΥΠΟΜΕΔΙ τη διαδικασία διαβούλευσης αλλά και η εμφάνιση των περιεχομένων και των πραγματικών προθέσεων του νόμου την τελευταία στιγμή, αδικεί τόσο τους Μελετητές, όσο και εκείνους της πολιτικής ηγεσίας της σημερινής διακυβέρνησης που ζήτησαν προ 15 μηνών από τους ενδιαφερόμενους μελετητές φορείς και κλάδους Μηχανικών να συμμετάσχουν με προτάσεις τους για την αναθεώρηση του Ν.3316/05, με σκοπό την επίλυση δυσλειτουργιών και ελλείψεων εξαπατώντας τους για τις πραγματικές τους προθέσεις.

Ζητούμε την άμεση απόσυρση του νόμου και την έναρξη πραγματικής και έντιμης διαβούλευσης
μεταξύ των ενδιαφερόμενων πλευρών.

Δείτε την επιστολή ΕΔΩ (pdf)