Ο Ν.3316/2005, απ’ ότι φαίνεται, «γέρασε» νωρίς

Ο Ν.3316/2005 περί ανάθεσης και εκπόνησης μελετών Δημοσίου, απ’ ότι φαίνεται «γέρασε» νωρίς. Σε σύγκριση με τον προηγούμενο Ν.716/1977, που έζησε μια 30ετία, δεν δικαιολογείται τόσο σύντομο ηθικό γήρας. Πολλοί το αποδίδουν στις τροποποιήσεις- εγκυκλίους ενώ η έλλειψη προκηρύξεων μελετών προκαλεί τις σοβαρότερες ανησυχίες.

Με Υπουργική εγκύκλιο καταργήθηκε ο πίνακας ανειλημμένων υποχρεώσεων του υποψηφίου, δηλαδή προβλέπεται να μη λαμβάνεται υπόψη ο φόρτος εργασίας του γραφείου και θεσπίσθηκε ο πίνακας προηγούμενης συνεργασίας ή συνάφειας των συμπραττόντων γραφείων. Αυτό που ακούγεται καταρχήν θετικά, γιατί καλό είναι να έχουν συνεργασθεί στο παρελθόν τα γραφεία, έχει και άλλη ανάγνωση: μια σύμπραξη γραφείων που δεν υφίσταται αποκλείεται στο διηνεκές, πράγμα, αν μη τι άλλο, άδικο και αντεπιστημονικό.

Αυτές οι δύο βασικές πολιτικές επιλογές, που ευνόησαν τη συγκέντρωση των μελετών σε λίγα μεγάλα γραφεία, δημιούργησαν τις βασικές αντιδράσεις για τη λειτουργία του νόμου.

Η πολιτεία βέβαια έτεινε «ευήκοον ους» στις προτάσεις για τροποποίηση, αλλά στο μεταξύ οι ισχύουσες εγκύκλιοι συσσώρευσαν διαμαρτυρίες στον τεχνικό κόσμο, με αποτέλεσμα στην κοινή γνώμη να λανθάνει η εντύπωση για σκοπιμότητα εκ’ μέρους του ΥΠΕΧΩΔΕ. 

Περαιτέρω, όμως, δυσλειτουργίες του νόμου είναι υπαρκτές:

1. Οι τριμελείς επιτροπές ανάθεσης από δύο υπηρεσιακά μέλη και ένα μέλος του ΤΕΕ, δημιουργούν υπόνοιες για πολιτικές εντολές ανάθεσης μελετών σε συγκεκριμένα γραφεία που μπορούν να ασκήσουν πολιτική επιρροή, μια που ο νόμος δεν εξασφαλίζει την αντικειμενική κρίση βάσει προσόντων.
2. Το νέο πλαίσιο για τους Αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς που προέβλεπε ο νόμος από το 2005 βρίσκεται σε εξέλιξη και δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη διότι καθυστέρησε να ξεκινήσει.
3. Ακόμα και ο προσδιορισμός κριτηρίων αξιολόγησης ανά είδος μελέτης ή ανά ομάδα μελετών δεν έχει ολοκληρωθεί.

Άλλοι παράγοντες όπως ελλείψεις σε προσωπικό στο Δημόσιο Τομέα, χρονικές καθυστερήσεις στη διαδικασία των κρίσεων, γενικότητες στην εφαρμογή του νόμου καθώς και η μη ποσοτικοποίηση διαφόρων κριτηρίων, δημιουργούν επιπλέον προβλήματα.

Ο ΣΑΔΑΣ – Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων, όπως και οι άλλοι κλαδικοί σύλλογοι, είναι χώροι που δέχονται την πρωτογενή αντίδραση των μελών τους και την μετασχηματίζουν στη συνέχεια σε διαμαρτυρία ή δράση, ενώ σε περιπτώσεις διαβούλευσης, σε πρόταση για τροποποίηση του νόμου ή έκδοση νέας διορθωτικής εγκυκλίου.

Η ανυπαρξία πολιτικής διαχείρισης των μελετών τέτοια, που να δημιουργεί δουλειές σε όλα τα επίπεδα των μελετητικών γραφείων, προκαλεί τη δικαιολογημένη ανησυχία των μελετητών.

Ο ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ πάντα στηρίζει την διοίκηση προς την κατεύθυνση της δίκαιης και αντικειμενικής διαδικασίας ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών. Επιθυμεί να συμμετέχει εποικοδομητικά και να συμβάλλει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο προκειμένου να εξασφαλίζεται η ανεμπόδιστη άσκηση του επαγγέλματος του αρχιτέκτονα και μηχανικού, προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.