Πλαίσιο θέσεων για τη λειτουργία των αρχιτεκτονικών επιτροπών

Αγαπητοί συνάδερφοι,

Με το παρόν επιχειρώ να συμβάλλω στη προσπάθεια σας για τη διατύπωση εισήγησης - πρότασης προς το ΔΣ του Συλλόγου μας, στο θέμα της αντιπροσώπευσης του κλάδου μας μέσω των Επιτροπών Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (Ε.Π.Α.Ε.) πιστεύοντας στην ανάγκη ουσιαστικής σύνθεσης των απόψεων μας έτσι ώστε να εξασφαλιστούν τόσο ο ελάχιστος αποδεκτός βαθμός ποιότητας της εκπροσώπησης του κλάδου μας όσο και οι βασικές αρχές αξιοκρατίας και διαφάνειας στη διαδικασία της αξιολόγησης των μελετών συναδέλφων αρχιτεκτόνων αλλά και άλλων ειδικοτήτων μηχανικών μέσω του θεσμικού μας ρόλου.

Η λειτουργία των ΕΠΑΕ είναι κύρια ευθύνη του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ καθώς αποτελείται αποκλειστικά από αρχιτέκτονες μέλη μας, στη συντριπτική πλειοψηφία μέλη του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, τα οποία εκπροσωπούν τον κλάδο μας στον ευρύτερο κύκλο της παραγωγής δομημένου περιβάλλοντος αλλά και στην κοινωνία γενικότερα.

Για τη λειτουργία της Ε.Π.Α.Ε. έχουν διατυπωθεί τα τελευταία χρόνια με διάφορες ευκαιρίες οι θέσεις του ΔΣ του ΣΑΔΑΣ υπό τον τίτλο ‘Πλαίσιο θέσεων για τη λειτουργία των αρχιτεκτονικών επιτροπών' , αποτέλεσμα πολυετών προσπαθειών σύνθεσης απόψεων συναδέλφων επί του σοβαρού αυτού θέματος, που έχουν απασχολήσει ημερίδες, συντονιστικά και Δ.Σ. , οι οποίες θα πρέπει να μελετηθούν από την αρμόδια επιτροπή του Συλλόγου προκειμένου οι εισηγήσεις της επιτροπής προς το ΔΣ του Συλλόγου μας να συμβάλλουν στην εξειδίκευση και βελτίωση των προτάσεων αυτών χωρίς ούτε να δημιουργούν ένα δύσκαμπτο και γραφειοκρατικό περιβάλλον αλλά ούτε και να ακυρώνουν την -κοινή πιστεύω επιθυμία- για την αναβάθμιση του θεσμού.

Συνοπτικά θέλω να υπενθυμίσω ότι στο παραπάνω κείμενο - πλαίσιο - διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του Συλλόγου- αναφέρονται μεταξύ άλλων τα παρακάτω σημεία τα οποία εν συντομία θέλω να επισημάνω ως τα πλέον κρίσιμα για την υιοθέτηση μιας άλλης προσέγγισης τόσο στο θέμα της διαδικασίας επιλογής εκπροσώπων όσο και αυτή καθαυτή τη λειτουργία των ΕΠΑΕ:

1. Έλεγχος των μελετών με βάση την αιτιολογική έκθεση.
Ο μελετητής υποχρεούται να συντάσσει επιστημονικά επαρκή αιτιολογική έκθεση όπου θα παρουσιάζονται τα δεδομένα της μελέτης, τα προβλήματα προς επίλυση, η επιθυμητή στρατηγική επίλυσης και ο τρόπος αντιμετώπισης των προβλημάτων. Η επιτροπή είναι υποχρεωμένη να αξιολογήσει την προτεινόμενη λύση με βάση τις παραπάνω παραμέτρους και με βάση συγκεκριμένες αποδεκτές μορφολογικές μανιέρες.
Είναι υποχρέωση του ΣΑΔΑΣ να υποστηρίξει τη σύνταξη αιτιολογικών εκθέσεων επιπέδου και να απαιτήσει από τις αρχιτεκτονικές επιτροπές τον έλεγχο των μελετών στη βάση αυτή και σε καμία άλλη. Μακροπρόθεσμα όχι μόνο θα πραγματοποιηθούν μελέτες ποιότητας, όχι μόνο θα δοθεί η ευκαιρία στις επιτροπές να συμβάλουν ουσιαστικά προς την κατεύθυνση αυτή αλλά και θα διαφανεί το συγκριτικό πλεονέκτημα του κλάδου μας έναντι των μη αρχιτεκτόνων μηχανικών.

2. Εξασφάλιση της ποιότητας των μελών των αρχιτεκτονικών επιτροπών
Η αρχαιότητα καθώς και η συμμετοχή σε ομάδες εργασίες του Συλλόγου, ΔΣ, Αντιπροσωπεία κλπ δεν είναι δυνατό να θεωρείται προσόν καταλληλότητας εκπροσώπησης χωρίς την εξασφάλιση της ποιότητας της εργασίας και της συνολικής έξωθεν καλής μαρτυρίας που ο εκπρόσωπός του κλάδου μας έχει να παρουσιάσει σε βάθος χρόνου. Σε έναν επιστημονικό σύλλογο είναι σημαντικό τα κριτήρια αξιολόγησης να έχουν βάση επιστημονική και όχι κυρίως συνδικαλιστική. Στο παραπάνω κείμενο - πλαίσιο του ΔΣ του ΣΑΔΑΣ αναφέρεται ρητά ότι η αξιολόγηση των εκπροσώπων του κλάδου μας (είτε ΣΑΔΑΣ, είτε ΤΕΕ είτε ΤΕΔΚ) θα πρέπει γίνεται με βάση βιογραφικά και το συνολικό έργο αλλά και τη γενικότερη στάση του υποψήφιου, επομένως και η τυχόν αποδοχή της πρότασης της επιτροπής για εισαγωγή συστήματος μορίων στην επιλογή των εκπροσώπων θα πρέπει - κατά τη γνώμη μου - να επανεξεταστεί σε συνδυασμό με τις παραπάνω αρχές.

3. Αποφυγή συνεχόμενων εκπροσωπήσεων
Στο παραπάνω κείμενο - πλαίσιο του ΔΣ του ΣΑΔΑΣ αναφέρεται ρητά ότι πρέπει να εξαντλούνται όλες οι δυνατότητες για αποφυγή των συνεχών ταυτοπρόσωπων εκπροσωπήσεων. Σε πολλές περιπτώσεις έχουμε εκπροσωπήσεις συνεχών ετών από τους ίδιους αλλά και την διαπίστωση των υπολοίπων συναδέλφων και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου ότι συγκεκριμένοι συνάδερφοι έχουν αναπτύξει ένα επαγγελματικό προφίλ (μέλος ΕΠΑΕ) που τους δίνει μια προνομιακή δυνατότητα σε σχέση με τους άλλους συναδέρφους να καλύψουν τις υποθέσεις των πελατών τους. Το γεγονός αυτό οδηγεί στην ολοκληρωτική απαξίωση του κλάδου μας αλλά και σε τεράστιες δυσκολίες επαγγελματικής επιβίωσης των συναδέρφων εκέινων που δεν δέχονται να πάρουν μέρος σε σχετικές μεθοδεύσεις.(ιδίως στη περιφέρεια).
Είναι απαραίτητο επομένως ο ΣΑΔΑΣ να εξαντλήσει κάθε προσπάθεια για την εξάλειψη του φαινομένου των επαναλαμβανόμενων εκπροσωπήσεων με σκοπό την εναλλαγή εκπροσώπων σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα.

4. Έλεγχος της λειτουργίας των ΕΠΑΕ από τα συλλογικά όργανα διοίκησης του κλάδου (ΔΣ ΣΑΔΑΣ - Τοπικών Συλλόγων κλπ)
Ο έλεγχος και η εξασφάλιση της ποιότητας της λειτουργίας των ΕΠΑΕ αλλά και της εικόνας του κλάδου μας προς το κοινωνικό σύνολο είναι κυρίως ευθύνη του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ. Ο έλεγχος αυτός είναι φυσικό να γίνεται και μέσω των τοπικών Συλλόγων και Τμημάτων.
Είναι φυσικό λοιπόν , παρά την αδιαμφισβήτητη επιστημονική επάρκεια των συναδέρφων που συμμετέχουν σε όργανα διοίκησης του κλάδου, η παρουσία αυτών ως μελών σε ΕΠΑΕ να καθιστά ανενεργό το ρόλο του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ και του Τοπικού Τμήματος όσον αφορά στην εξασφάλιση της ποιότητας της λειτουργίας της ΕΠΑΕ καθώς ο ελεγκτής είναι αδύνατο να είναι και ελεγχόμενος. Η παραπάνω κατάσταση αφαιρεί άλλη μία ευκαιρία του κλάδου μας για στήριξη του τεχνικού κόσμου και των συναδέρφων σε θέματα ΕΠΑΕ και υποβαθμίζει εντονότατα την δημόσια εικόνα μας.
Σε συνέχεια των παραπάνω σας καλώ για την προσοχή σας στα τέσσερα αναφερόμενα θέματα που από τις λύσεις που θα δρομολογήσουμε θα εξαρτηθεί η επίλυση καθημερινών προβλημάτων του κλάδου και της άσκησης του επαγγέλματος με τεράστιες δυστυχώς προεκτάσεις όσον αφορά σε έναν από τους ουσιαστικούς σκοπούς ύπαρξης του ΣΑΔΑΣ: την εξασφάλιση του κύρους μας που αποτελεί προϋπόθεση για οποιοδήποτε άλλο βήμα προς θετικές κατευθύνσεις.

Θεσσαλονίκη 12.08.2009
Κώστας Μπελιμπασάκης
Μέλος δ.σ. ΣΑΔΣ-ΠΕΑ