High Line Park

Το High Line Park είναι ένα υπερυψωμένο πάρκο, χτισμένο σε ένα τμήμα του πρώην εμπορικού σιδηρόδρομου, που βρίσκεται στο low West Side του Μανχάταν. Η γενική ιδέα του σχεδίου δίνει έμφαση στην άγρια φυσική βλάστηση σε συνδυασμό με το βιομηχανικό περιβάλλον.

Η διαμόρφωση του σιδηροδρόμου σε ένα σύγχρονο αστικό πάρκο βοήθησε στην ανάπτυξη ολόκληρης της περιοχής και έγινε σημείο αναφοράς για τους κατοίκους, τους τουρίστες και τους επαγγελματίες της Νέας Υόρκης. Προσεγγίζοντας το High Line, βρίσκει κανείς ένα πραγματικά ζωντανό και συναρπαστικό περιβάλλον, που αντικατοπτρίζει τη δύναμη αυτής της μεγαλούπολης. Το πάρκο επιτρέπει στους ανθρώπους να περπατήσουν, να καθίσουν, να σταθούν και να παρατηρήσουν τη θέα.

Το έργο βασίζεται σε μια ισχυρή φιλοσοφία, την εκμετάλλευση των εγκατελειμμένων αστικών χώρων με αειφορικό τρόπο. Το κεντρικό σχέδιο και τα πρόσθετα στοιχεία (όπως παγκάκια, συντριβάνια ή άλλα υλικά) είναι μια σαφής αναφορά στα τρένα και τη βιομηχανία. Από τον τρόπο που το πάρκο κατασκευάστηκε, ο επισκέπτης έχει την αίσθηση της ύπαρξης των γραμμών των τρένων και εύκολα μπορεί να οραματιστεί την πρώην μορφή και χρήση της γης, με απλούς και πρακτικούς τρόπους όπως  την χρήση των ράγων μέσα στις ζώνες φύτευσης.

Η κατασκευαστική εταιρεία Field Operation landscape architect στόχευσε στη δημιουργία έξυπνων, υψηλής ποιότητας χώρων και σχεδιαστικές λύσεις για τις πόλεις, πάντα σε συνεργασία με σχεδιαστές αρχιτέκτονες, μηχανικούς, οικολόγους και καλλιτέχνες.

Οι αρχιτέκτονες τοπίου αξιοποίησαν το ύψος με εξαιρετικό τρόπο, οργανώνοντας θέσεις θέας προς την πόλη και τη θάλασσα. Η βλάστηση αποτελείται από άγρια ιθαγενή φυτικά είδη και διατηρεί πάντα το ενδιαφέρον λόγω της ποικιλίας, τη συνεχή εναλλαγή και το φυσικό τρόπο φύτευσης. Εκτός αυτού, μια σειρά διαδρομών και κατασκευών σχεδιάστηκαν ως μέρος του τοπίου και όχι απλά σαν έπιπλα. Το Πάρκο προσφέρει άνεση στους χρήστες, αφού παρέχει καθιστικούς χώρους, καλύπτει την ανάγκη για σνακ ή ποτά, χώρους για ξεκούραση και καταφύγια. Η πρόσβαση είναι εύκολη και επιτυγχάνεται με πολλές σκάλες και ανελκυστήρες καθ' όλη την απόσταση του πάρκου.

Μεγάλο επίτευγμα του σχεδίου, είναι ο διαχωρισμός του κατά μήκος πάρκου σε μικρές θεματικές ενότητες με ευρηματικό τρόπο. Οι χώροι διαφοροποιούνται δίνοντας μια μοναδική ταυτότητα στον καθένα, διαφορετική δομή και σκοπό. Τα υλικά και η ιδέα παραμένουν απολύτως τα ίδια και είναι αυτό που προσδίδει ενότητα στον όλο χωρο.

Επιπλέον, ο σχεδιασμός του πάρκου δεν τελειώνει με την κατασκευή του. Η αειφορική πολιτική προσκαλεί τους επισκέπτες προτρέποντάς τους σε διάφορες δραστηριότητες, όπως οργανωμένα προγράμματα γυμναστικής, ομιλίες κηπουρικής ή οικογενειακές δραστηριότητες, αλλά και ως εναλλακτικός τρόπος μετακίνησης στην πόλη. Με αυτούς και αντίστοιχους τρόπους κατορθώνεται η οικονομική αειφορία.   

Το πάρκο, που θεωρείται αποτέλεσμα «εξευγενισμού» του Meat Packing District, κατασκευάστηκε έπειτα απο προτροπή των κατοίκων της περιοχής, οι οποίοι συνέστησαν την επιτροπή φίλων του High Line. Η πολιτεία της Νέας Υόρκης σκόπευε να κατεδαφίσει  τις ήδη παρατημένες γραμμές οι οποίες απο τα χρόνια εγκατάλειψης ανέπτυξαν άγρια μορφή βλάστησης που περιελάμβανε ακόμη και μικρά δέντρα. Με αυτήν την πρωτοβουλία οι κάτοικοι έσωσαν τη χαρακτηριστική για την περιοχή κατασκευή, και παρήγαγαν ένα κοινωφελή δημόσιο χώρο. Παρόλα αυτά, υπήρχαν και αντιδράσεις απο μερίδα πολιτών που με τη σειρά τους σύστησαν μια επιτροπή υποστηρίζοντας πως ο χώρος θα έπρεπε να παραμείνει ώς έχει, αφού η φύτευση, που θα έπρεπε να μειωθεί σημαντικά για την κατασκευή του πάρκου, προσφέρει σημαντικά στο περιβάλλον.

Παρά τη θετική αποδοχή από τους αρχιτέκτονες τοπίου, υπάρχει μια διαφωνία με τους αρχιτέκτονες. Μερικές κριτικές θεωρούν ότι  το High Line Park δεν είναι ένα μεγάλο αρχιτεκτονικό έργο. Μπορεί είναι μια  πολυμήχανη και εφευρετική ιδέα αλλά η επιτυχία του βασίζεται στο μάρκετινγκ και στις στρατηγικές προβολής.

Υπήρξαν πολλές κριτικές και αναλύσεις σχετικά με αυτό το έργο, από αρχιτεκτονική και κοινωνική προοπτική. Η γενική αίσθηση για το πάρκο είναι θετική, κάτι μπορεί να χρεωθεί τόσο στη λειτουργικότητα του έργου όσο και στην καλή επικοινωνιακή πολιτική. Οι κρεμαστοί κήποι της Νέας Υόρκης, όπως περιγράφεται από την Guardian, είχε θετική αποδοχή από το κοινό και τους επαγγελματίες. Είναι μια μοναδική ιδέα που θα βρει αρκετούς μιμητές.

Τοποθεσία: Μανχάταν, Νέα Υόρκη
Aπο aρχιτέκτονες τοπίου James Corner Field Operations και αρχιτέκτονες Diller Scofidio and Renfro.
Μέγεθος: 2330 μέτρα
Ημερομηνία: 8 Ιουνίου 2009 (έργο ακόμη σε εξέλιξη)

Δημήτρης Χατζηπαναγιώτου
MA Landscape Architecture