(108.11) Φοιτητικές εστίες στη Νεάπολη Βόλου

Φοιτητές : Αχιλλέας Μάνδαλος, Elista Filaku
Επιβλέπων καθηγητής  : Λόης Παπαδόπουλος
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ημερομηνία παρουσίασης  :  Σεπτέμβριος 2011

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Στην πόλη του βόλου δραστηριοποιούνται περίπου 5000 φοιτητές, καθώς η πόλη αποτελεί την έδρα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και το οποίο οργανώνεται ακαδημαϊκά ως εξής :

1. Σχολή Επιστημών του Ανθρώπου στην οποία ανήκουν και λειτουργούν τέσσερα τμήματα:
1α) Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης (Βόλος)
1β) Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης (Βόλος)
1γ) Τμήμα Παιδαγωγικό Ειδικής Αγωγής (Βόλος)
1δ) Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας-Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Βόλος)

2. Πολυτεχνική Σχολή στην οποία ανήκουν και λειτουργούν πέντε τμήματα:
2α) Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης (Βόλος)
2β) Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Βιομηχανίας (Βόλος)
2γ) Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών (Βόλος)
2δ) Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών (Βόλος)
2ε) Τμήμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Τηλεπικοινωνιών και Δικτύων (Βόλος)

3. Σχολή Επιστημών Υγείας στην οποία ανήκουν και λειτουργούν τρία τμήματα:
3α) Τμήμα Ιατρικής (Λάρισα)
3β) Τμήμα Κτηνιατρικής (Καρδίτσα)
3γ) Τμήμα Βιοχημείας-Βιοτεχνολογίας (Λάρισα)

4. Σχολή Γεωπονικών Επιστημών στην οποία θα ανήκουν και θα λειτουργούν τα τμήματα:
4α) Τμήμα Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος (Βόλος)
4β) Τμήμα Γεωπονίας, Ζωικής Παραγωγής και Υδάτινου Περιβάλλοντος (Βόλος)

5. Επίσης λειτουργούν και δύο ανεξάρτητα τμήματα:
5α) Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (Τρίκαλα)
5β) Τμήμα Οικονομικών Επιστημών (Βόλος)

Οι φοιτητές που διαμένουν στο Βόλο  αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι  της καθημερινότητάς των μόνιμων κατοίκων. Μέσα από τις δράσεις τους συνδράμουν ενεργά στην διαμόρφωση της πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης αλλά και ευρύτερα της Θεσσαλίας καθώς επίσης διαμορφώνουν και την κοινωνική ζωή της περιοχής και τονώνουν την οικονομία της.

Στο Πανεπιστήμιο σήμερα λειτουργεί Φοιτητική Εστία στο κτίριο του Εθνικού Ιδρύματος Νεότητας (2ας Νοεμβρίου και Βερναρδάκη, Βόλος), με δυνατότητα στέγασης σαράντα (40) φοιτητών, με κριτήριο την οικονομική και την οικογενειακή τους κατάσταση, με χαμηλή οικονομική συμμετοχή.

Στις δύσκολες οικονομικές συγκυρίες της εποχής μας και προκειμένου να διασφαλιστεί η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση όλων των φοιτητών που επιθυμούν να σπουδάσουν στην πόλη του Βόλου και αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα η φοιτητική εστία δυναμικότητας 40 ατόμων κρίνεται ανεπαρκής.

ΠΡΟΤΑΣΗ
Η διπλωματική μας εργασία έχει σαν θέμα την δημιουργία μιας νέας εστίας για το πανεπιστήμιο του Βόλου δυναμικότητας 234 φοιτητών και παράλληλα στο κτιριακό συγκρότημα δημιουργία δανειστικής βιβλιοθήκης , χώρων ψυχαγωγίας  (play rooms), χώρων άθλησης , εστιατορίου σίτισης, αμφιθεάτρου καθώς και κλειστού κολυμβητήριου.

Το οικόπεδο που επιλέξαμε για το κτιριακό συγκρότημα βρίσκεται στην Νεάπολη του Βόλου πλησίον του Πεδίον του Άρεως, όπου και εδρεύει η πλειοψηφία των πολυτεχνικών σχολών του πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Οι διαστάσεις του οικοπέδου είναι 200 μέτρα χ 70 μέτρα. Το συγκεκριμένο οικόπεδο επιλέχθηκε όχι μόνο βάση του μεγέθους του αλλά κυρίως βάση της τοποθεσίας του, καθώς είναι εύκολα προσβάσιμο από την λεωφόρο Αθηνών και για τον λόγο ότι δεν βρίσκεται μέσα στον πυκνό αστικό ιστό της πόλης, προσφέροντας έτσι περισσότερη ηρεμία στους φοιτητές που θα ζουν εκεί αλλά και άνεση για τη δημιουργία των απαραίτητων θέσεων στάθμευσης. Παρ' όλα αυτά όμως έχει άμεση σύνδεση με τις αστικές συγκοινωνίες και πιο συγκεκριμένα βρίσκεται σε απόσταση μικρότερη του ενός χιλιομέτρου από τον σταθμό τρένων και περίπου στα 500 μέτρα από τους σταθμούς των αστικών και υπεραστικών λεωφορείων, προσφέροντας με αυτόν τον τρόπο άμεση σύνδεση για τους φοιτητές που θα διαμένουν και θα δραστηριοποιούνται εκεί  με το κέντρο του Βόλου.

ΚΤΙΡΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Το κτιριολογικό πρόγραμμα του συγκροτήματος των φοιτητικών εστιών περιλαμβάνει αναλυτικά τους παρακάτω χώρους :

1. Χώροι στάθμευσης : 2400 m² ( 64 θέσεις για αυτοκίνητα )
2. Αμφιθέατρο : 215 m² ( 132 θεατές )
3. Γραμματεία - Χώρος υποδοχής - Αναψυκτήριο : 430 m²
4. Εστιατόριο : 550 m² ( 208 άτομα)
5. Κουζίνα Εστιατορίου : 190 m²
6. Γυμναστήριο : 320 m²
7. Αναψυκτήριο ( Play Rooms ) : 460 m²
8. Κολυμβητήριο : 900 m² ( διαστάσεις πισίνας 10 χ 20 )
9. Βιβλιοθήκη : 1640 m²
10. Χώροι διαμονής φοιτητών : 6000 m² ( 234 άτομα )
11. Βοηθητικοί χώροι -Αποθήκες : 130 m²
12. Υπαίθριοι - Ημιυπαίθριοι χώροι : 4400 m²
13. Βατό δώμα - Πράσινη Στέγη : 4400 m²

ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΗΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ
Λόγο ότι το οικόπεδο που επιλέξαμε για την ανέγερση των φοιτητικών μας εστιών βρίσκεται δίπλα στον πολυσύχναστο και πολύβουο δρόμο της Λεωφόρου Αθηνών προσπαθήσαμε να σχεδιάσουμε και να οργανώσουμε τους απαιτούμενους χώρους του κτιριολογικού μας προγράμματος κατά τρόπο τέτοιο ώστε να είναι προστατευμένοι  όσο το δυνατόν καλύτερα από την ηχητική αλλά και την οπτική ρύπανση ενός κεντρικού δρόμου.

Έχοντας σαν οδηγό μας αυτή την προϋπόθεση οδηγηθήκαμε σε μια διάταξη τέτοια ώστε οι είσοδοι καθώς και οι υπαίθριοι χώροι του συγκροτήματος μας να μην έχουν άμεση σύνδεση με τη λεωφόρο Αθηνών.

Παράλληλα στο μέτωπο του δρόμου τοποθετήσαμε χώρους, οι οποίοι είτε χρησιμοποιούνται  από τους  εργαζόμενους, είτε σποραδικά από τους φοιτητές. 'Έτσι στην βορειοδυτική πλευρά που σχετίζεται άμεσα με την Αθηνών τοποθετήσαμε την κουζίνα του εστιατορίου, τις αποθήκες εργαλείων, τις αποθήκες τροφίμων και τα αποδυτήρια του κολυμβητηρίου.

Παρόλο το μεγάλο μέγεθος του οικοπέδου μας η αρχική μας πρόθεση ήταν η άμεση σύνδεση όλων κοινόχρηστων χώρων του συγκροτήματος βάση της λειτουργία τους αλλά και την συχνότητα χρήσης τους.

Έτσι ο προσανατολίσαμε την κεντρική μας είσοδο προς την μεριά που συνδέεται άμεσα με τα κτίρια των πολυτεχνικών σχολών στο πεδίον του Άρεως και τοποθετήσαμε εκεί εξωτερικά τον χώρο στάθμευσης και ενδότερα το εστιατόριο τις πληροφορίες - χώρο υποδοχής, το αναψυκτήριο, το αμφιθέατρο στο ισόγειο και την δανειστική βιβλιοθήκη στον όροφο.

Το επικλινές δώμα σε συνδυασμό με την πράσινη στέγη το επιλέξαμε για να μειώσουμε την ορατή κτισμένη επιφάνεια του κτιρίου μας και για να ελαφρύνουμε την περιοχή από τη θέα ενός συμπαγούς όγκου από τσιμέντο, αποσκοπώντας έτσι στη δημιουργία μιας πιο ευχάριστης ατμόσφαιρας για τους χρήστες, τους περαστικούς αλλά και τους μόνιμους κατοίκους. Παράλληλα όμως με αυτά επιτύχαμε και την δημιουργία περισσότερων χώρων πρασίνου αλλά και ζωνών κυκλοφορίας οριζόντια και καθ' ύψος.

Στο κέντρο του οικοπέδου σχεδιάσαμε μια εσωτερική πλατεία η οποία έχει άμεση σύνδεση με το εστιατόριο, τον χώρο υποδοχής, το γυμναστήριο, τα playrooms και το κολυμβητήριο, διαδραματίζοντας με αυτό τον τρόπο ένα χώρο εκτόνωσης για το κτίριο και παράλληλα λύνει το πρόβλημα του άμεσου και έμμεσου φυσικού φωτισμού των χώρων που βρίσκονται στο ισόγειο.

Στη πλευρά του οικοπέδου που συνορεύει με το εκθεσιακό κέντρο του Δήμου Βόλου δημιουργήσαμε ένα χώρο πρασίνου μέρος του οποίου μπροστά στην όψη του κολυμβητηρίου μπορεί να χρησιμοποιηθεί τις θερμές μέρες του έτους σαν επιπλέον χώρος για την εσωτερική πισίνα.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΗΣ
Στην σχεδιαστική μας λογική εκτός από τους παραπάνω παράγοντες που λάβαμε υπόψη προσπαθήσαμε να εντάξουμε και να αφομοιώσουμε στο κτίριό μας όσο το δυνατόν καλύτερα βιοκλιματικές αρχές σχεδίασης, για να δημιουργήσουμε ένα πιο ευχάριστο περιβάλλον για τους φοιτητές , να μειώσουμε τις ενεργειακές απαιτήσεις και να έχουμε ένα καλό αισθητικό αποτέλεσμα.

Αναλυτικότερα ο προσανατολισμός των κτιρίων κατοίκησης είναι νότιος με μεγάλα ανοίγματα στην νοτιοανατολική πλευρά και μικρότερα στην βορινή. Επιπρόσθετα το μέγιστο ύψος των κτιρίων προέκυψε ύστερα από μελέτη σκιασμού ώστε το καθένα να επιτρέπει απρόσκοπτα το φυσικό φως να εισέλθει στο άλλο, αλλά συνάμα να το προστατεύει από τη φορά των ανέμων της περιοχής.

Στα μεγάλα ανοίγματα των κατοικιών προσθέσαμε ένα επιπλέον τζάμι μεγαλύτερης ανακλαστικότητας, για να μειώσουμε τα επίπεδα της υπεριώδους ακτινοβολίας κατά τους θερινούς μήνες αλλά το οποίο να μπορεί να λειτουργεί και σαν ένας χώρος ανάσχεσης για την κατοικία κατά τους χειμερινούς μήνες προθερμαίνοντας τον αέρα που εισέρχεται μέσα στο κτίριο.Με την χρησιμοποίηση της πράσινης στέγης  αποσκοπούμε στην μείωση του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας αλλά και στην πιο επαρκή και αποτελεσματική μόνωση του κτιριακού μας κελύφους.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.