(137.11) Οινοποιείο και εργαστήρι οινολογίας στη Λούχα της Ζακύνθου

Φοιτήτριες: Μακριδάκη Δανάη-Ελίνα, Ποταμίτη Ζωή
Επιβλέποντες καθηγητές: Αμερικάνου Ελένη, Αγγελής Γιώργος, Εξαρχόπουλος Πάνος.
Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
Ημερομηνία παρουσίασης: 15/07/2011

Η βάση τόσο της Αρχιτεκτονικής όσο και της οινοποίησης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη γη και την υλικότητα των μέσων που χρησιμοποιούν για την παραγωγή του τελικού προϊόντος. Και στις δύο περιπτώσεις ο σκοπός και η τέχνη του δημιουργού συναντούνται στην ικανότητα μετατροπής των γήινων υλικών σε τελικά προϊόντα, κτίριο και κρασί αντίστοιχα, που θα χαρακτηρίζονται από το ιδιαίτερο και προσωπικό του ύφος...

" Ο πολιτιστικός ρόλος του οινοποιείου είναι πολύ σημαντικός γιατί αποτελεί κατά κάποιο τρόπο το σύνδεσμο της υπαίθρου με τον αστικό πολιτισμό."
Μ. Μπουτάρης

Ο χαρακτήρας του τοπίου και οι γραμμές που παράγει, τα υλικά και ο τρόπος με τον οποίο είναι δομημένο το χωριό καθόρισαν τη συνθετική πορεία της λύσης μας. Μεγάλο στοίχημα για το σχεδιασμό υπήρξε η σύνδεση ενός βιομηχανικού χώρου με έναν εκπαιδευτικό χώρο και χώρο συνάθροισης κοινού με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτυγχάνεται λειτουργικά η ανεξαρτησία τους, αλλά ταυτόχρονα και η επιθυμητή αλληλεπίδραση μεταξύ τους. Το λεξιλόγιο έκφρασης του κάθε κτηρίου να μαρτυρά τη λειτουργία του, όμως ταυτόχρονα να αποτελούν ένα συνθετικό σύνολο που αρμόζει στο περιβάλλον.

Συνθετική πορεία - οργάνωση προθέσεων
Στην προσπάθειά μας να ιεραρχήσουμε τις προθέσεις και το είδος της σχέσης που θέλουμε να αναπτύξουμε μεταξύ κτηρίου - τοπίου -  χωριού, η δομή της λύσης καθώς και η θέση του οικοπέδου πέρασαν από διάφορες φάσεις και αμφισβητώντας τις φάσεις αυτές, συνεχώς άλλαζαν. Ύστερα από τη διαδρομή πέντε διαφορετικών φάσεων και ωριμάζοντας οι προθέσεις στο μυαλό μας, έχοντας έρθει αντιμέτωπες με διάφορες καταστάσεις (θέματα προσβάσεων, ανάγλυφο εδάφους, κλίμακα κτηρίου, ένταξη στο περιβάλλον, όχληση στο χωριό, διάσπαση βιομηχανικού χώρου σε δομικά διακριτές ενότητες) συνοψίσαμε τις προτεραιότητές μας, καταλήγοντας στη λύση μας:

Α. Εύκολη ανάγνωση συγκροτήματος - διάκριση των λειτουργιών.

- Οινοποιείο: δομή γραμμική : εξυπηρετεί τη γραμμική διαδικασία που ακολουθείται κατά την οινοποίηση (ανάγκη ενός ενιαίου χώρου - ιδιαίτερες ανάγκες διακίνησης του προϊόντος- άμεση επαφή με το δρόμο)
- Διοίκηση: Διακριτός όγκος τοποθετημένος σε κατάλληλο  σημείο για την εποπτεία του συγκροτήματος αλλά και άμεσης εξυπηρέτησης του κοινού.
- Εργαστήριο οινολογίας:  Δομή Γ - διάκριση χώρων εργαστηρίου-αιθουσών διδασκαλίας και οριοθέτηση της πλατείας. Άμεση σχέση με το οινοποιείο - πρόθεση αλληλεπίδρασης φοιτητών/εργατών.
- Πύργος:  Φιλοξενεί τις δημόσιες χρήσεις - άμεση επαφή με αμπελώνα - πρόθεση απόκτησης ποικιλίας φυγών εικόνων κατά την είσοδο - ως εκθετήριο του  τελικού προϊόντος και φιλοξενίας του κοινού ανάγκη ανάδειξης του κατακόρυφου άξονά του.

Β. Εκμετάλλευση της κλίσης του εδάφους / κλιμάκωση όγκων και υψών σε σχέση με την εγκάρσια τομή / εξασφάλιση της φυσικής ροής του προϊόντος στα πρώτα στάδια της διαδικασίας.

Γ. Ύπαρξη δύο υπαίθριων χώρων διαφορετικού χαρακτήρα (εργατική αυλή - πλατεία).

Δ. Ζητήματα οικονομίας / πύκνωση του θέματος και ιεραρχίας προσβάσεων (διάκριση εισόδων εργάτη - επισκέπτη εξυπηρετώντας διαφορετικές ανάγκες).    

Χαρακτηριστικά στοιχεία της σύνθεσης
- Είσοδος: Εξασφαλίζεται με μια μεταλλική πορεία που ξεκινά από το δρόμο και καταλήγει στον πύργο. Δίνει την ευκαιρία στον επισκέπτη να έχει οπτική επαφή με όλους τους χώρους του συγκροτήματος.
- Ο πέτρινος τοίχος τονίζει τη γραμμική δομή του οινοποιείου, συνθέτει την εσωτερική όψη του και το όριο προς το δρόμο. Το αυστηρό αυτό όριο απομακρύνεται από το δρόμο (δημιουργώντας ένα λούκι), διακόπτεται τοπικά και σηματοδοτεί ημιυπαίθρια την είσοδο στο συγκρότημα μέσω ενός γεφυριού, υποψιάζοντας τον επισκέπτη για τη μεταλλική πορεία που ακολουθείται.
- Στρέψη της Γ δομής του εργαστηρίου - εξασφαλίζει:

-το πέρασμα της μεταλλικής πορείας από τη «καρδιά» του.
- καλύτερος προσανατολισμός της πλατείας
- μια καλύτερη σχέση με το τοπίο δημιουργώντας μια πιο ελεύθερη κάτοψη

- Στέγαστρο μεταλλικό. επιλέγεται ενιαίο κεκλιμένο στέγαστρο όπου «μαζεύει» όλη τη πολυπλοκότητα της εγκάρσιας τομής του μεγαχώρου και επιλύει γρήγορα το κλείσιμο του κελύφους του. Οι μεταλλικοί διάδρομοι στο εσωτερικό του οινοποιείου που εξυπηρετούν ανάγκες εργατών και προσαρμόζονται στα ύψη των διάφορων δεξαμενών, αναρτώνται από τα μεταλλικά ζευκτά του στεγάστρου.
- Ανάγκη ύπαρξης μιας οριζόντιας πλάκας (πάνω από το λούκι)οπού μετριάζει την κλίμακα του μεταλλικού στεγάστρου προς το δρόμο και οριοθετεί το χώρο μέσα στο οποίο αυτό αναπτύσσεται. Το υλικό και το εύρος του συνεχίζει το λεξιλόγιο έκφρασης της σχολής και της διοίκησης.
- Η κίνηση του επισκέπτη μέσα στο οινοποιείο αναπτύσσεται σε διαφορετικά επίπεδα από αυτά του εργάτη και κλιμακώνεται μέσω μιας ράμπας που «τρέχει» παράλληλα με τον κεκλιμένο πέτρινο τοίχο οδηγώντας τους σε θαλάμους γευσιγνωσίας δίνοντας την ευκαιρία να δουν το χώρο από μια ψηλότερη στάθμη.
- Ύπαρξη αίθριου μέσα στο οινοποιείο :διαμορφώνεται  στον άξονα της εισόδου , διαχωρίζει το χώρο δεξαμενών με το χώρο εμφιάλωσης και δημιουργεί μια ποικιλία καταστάσεων  πλήρων-κενών στο στέγαστρο.
- Αίθουσα πολλαπλών χρήσεων και εκθετηρίου σε υπόγεια στάθμη από τη στάθμη της πλατείας με κάποιες εξάρσεις όγκων με αποτέλεσμα τη δημιουργία ποικιλίας καταστάσεων , επιπέδων και δυνατοτήτων.
- Η πέτρα ως υλικό χαρακτηρίζει τη λύση και αποδίδεται με ζωνάρια που άλλοτε ψηλώνουν και ορίζουν χώρους, και άλλοτε χαμηλώνουν με τη μορφή στηθαίων ή ως στοιχεία - απομεινάρια του υπάρχοντος τοπίου.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.