Mετρό "KEΡAMEIKOΣ"

Σπουδαστές : Παναγιωτοπούλου Αικατερίνη, Σχινάς Σπυρίδων
Εισηγητής καθηγητής : Αναστασάκης Μανώλης
Α.Τ.Ε.Ι. ΑΘΗΝΑΣ, Τμήμα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής, Διακόσμησης και Σχεδιασμού Αντικειμένων
Ημερομηνία παρουσίασης : Μάρτιος 2011

Η υπόγεια κίνηση του χρήστη του Μετρό δύσκολα διαφοροποιείται από σταθμό σε σταθμό. Η είσοδος όμως σε ένα σταθμό, αν και πάντα θα έχει το ίδιο αποτέλεσμα, - τη μετάβασή μας σε ένα άλλο σημείο της πόλης- θα μπορούσε με τα κατάλληλα αισθητικά ερεθίσματα να διαφοροποιείται και να γίνεται χαρακτηριστική για την περιοχή στην οποία βρίσκεται. Άλλωστε κάθε όνομα σταθμού γεννά στον χρήστη-επιβάτη εικόνες και τοπία της περιοχής.

ΤΟ ΓΚΑΖΙ
Το Γκάζι είναι μια περιοχή της Αθήνας η οποία εντοπίζεται νοτιοδυτικά της διασταύρωσης της Ιεράς Οδού με την Πειραιώς. Πρόκειται για μια περιοχή η οποία στο παρελθόν είχε έντονο βιομηχανικό χαρακτήρα λόγω της πολυετούς λειτουργίας του εργοστασίου φωταερίου. Ωστόσο, η διακοπή της λειτουργίας του εργοστασίου το 1984 και η μετατροπή του το 1999 σε χώρο διεξαγωγής πολιτιστικών δραστηριοτήτων, γνωστό ως «Τεχνόπολις», αποτέλεσαν την αρχή μιας νέας δυναμικής -έως και βίαιης- ανάπτυξης της περιοχής που σύντομα την κατέστησαν πόλο έλξης της σύγχρονης Αθήνας.
Σημείο σταθμός στην ανάπτυξη της περιοχής στάθηκε η λειτουργία του σταθμού «Κεραμεικός», καθώς πολλαπλασίασε τους επισκέπτες της και τη μετέτρεψε σε περιοχή μαζικής διασκέδασης με κύριες εστίες τόσο περιμετρικά της πλατείας του Γκαζιού όσο και κατά μήκος της Ιεράς οδού. Βέβαια, ο νέος χαρακτήρας της περιοχής αντίκειται στις προσπάθειες της πολιτείας για πολιτιστική ανάπτυξη καθώς εισάγει έντονες αντιφάσεις ανάμεσα στα πρότυπα μαζικής διασκέδασης και στα ισχύοντα πρότυπα κατοίκησης.

Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟ
Η είσοδος του Μετρό ανήκει ταυτόχρονα σε δύο χώρους οι οποίοι μπορούν να βρεθούν σε σχέση αντίθεσης ή ομολογίας. Η υποδοχή του χρήστη στο Μετρό ή στην πλατεία, ανάλογα με την κατεύθυνση της κίνησης του, επιτυγχάνεται με τη δημιουργία ενός ενδιάμεσου τόπου. Θέτοντας την είσοδο του Μετρό και το χώρο έκδοσης των εισιτηρίων ως χώρο μετάβασης, δημιουργείται το δίπολο διαχωρισμού και ενότητας. Ο αυξανόμενος ή μειούμενος φυσικός φωτισμός υποδηλώνει κατεύθυνση και δημιουργεί κατά τη διάρκεια της ημέρας ένα ευχάριστο και διαρκώς εναλλασσόμενο- εφήμερο αποτέλεσμα .Οι εξωτερικοί ήχοι και οι φυσικές αποχρώσεις επιδρούν στη ψυχολογία του επιβάτη που προορίζεται για το επίγειο επίπεδο και τον προϊδεάζουν. Στην περίπτωση της καθόδου η ύπαρξη σαφούς φυσικού φωτισμού λειτουργεί καθησυχαστικά ενώ παράλληλα δίνει κατεύθυνση στο χρήστη.

Στο επίπεδο έκδοσης εισιτηρίων μπορεί ο επιβάτης να προμηθευτεί και να επικυρώσει το εισιτήριο του, να έρθει σε επαφή με τον υπεύθυνο του σταθμού και να αντλήσει πληροφορίες από διαδραστικές επιφάνειες, ενώ μετά τη δύση του ηλίου συμμετέχει ενεργά στο αισθητικό αποτέλεσμα της επέμβασης. Στην είσοδο από την οδό Δεκελέων, μπορεί επίσης να έχει οπτική επαφή με το επίπεδο της αποβάθρας. Έτσι αποκτάται η αίσθηση εξοικείωσης με το σύνολο του χώρου.

Με την ενοποίηση των δύο ξεχωριστών εισόδων επιδιώκουμε την ισάξια χρήση και των δυο εισόδων καθώς και την υπόγεια διάβαση της πλατείας εξασφαλίζοντας τη βέλτιστη κίνηση του επιβατικού κοινού. Παράλληλα ο υποβαθμισμένος ρόλος της υπάρχουσας εισόδου από την οδό Δεκελέων καταρρίπτεται με την οπτική ενοποίηση της με την ανατολική είσοδο στο επίπεδο της πλατείας.

Η αναδυόμενη επέμβαση αποτελεί μια συνειρμική αναφορά στους συρμούς του Μετρό και επιδιώκει τον συμβολισμό της επιβατικής κίνησης. Διατηρώντας τις αναλογίες των συρμών, οι οποίοι εξέρχονται στο επίπεδο της πλατείας μιμούμενοι την επιβατική κίνηση και χρησιμοποιώντας ημιδιάφανο λευκό μπετόν για την κατασκευή τους, το οποίο είναι διάτρητο, εξασφαλίζουμε επιπλέον φυσικό φωτισμό εσωτερικά, πέραν των ανοιγμάτων στην οροφή του Μετρό. Παράλληλα εξυπηρετεί τις λειτουργίες κίνησης , μέσω κλιμάκων και ανελκυστήρων που ενσωματώνει, φυσικού φωτισμού και αερισμού.

Ο κυρίαρχος άξονας ενός κατακόρυφου κτηρίου συναντά το έδαφος υπό ορθή γωνία. Ένα τέτοιο κτήριο μοιάζει σαν να συνεχίζεται μέσα στο έδαφος. Αυτή η οπτική εντύπωση θα μπορούσε να αποτελέσει μια βιολογική μεταφορά με την ανάδυση των φυτών από το χώμα. Ωστόσο εάν συγκρίνουμε την εμφάνιση των κτηρίων με αυτή των φυτών παρατηρούμε μια σαφή διαφορά. Τα φυτά φαίνονται σαν εκβλαστήματα της γης. Ένας κορμός δένδρου δεν στέκεται πάνω σε κάποια βάση. Ό,τι είναι ορατό από το δένδρο μοιάζει και είναι απόλυτα ατελές καθώς το ριζικό του σύστημα, δηλαδή η βάση του, βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια. Μια παρόμοια εμφάνιση αρμόζει και σε ένα κτήριο που επιδιώκεται να γίνει ορατό ως αναδυόμενο από μια υπόγεια δομή, δηλαδή ως ατελές. Αν και συνήθως αυτή η πρόθεση δεν υπάρχει, στην προκειμένη περίπτωση θέλοντας να δώσουμε μια «ατελή» μορφή στην επέμβασή μας και μια φυσική και νοητή συνέχεια της ανωδομής με την υπόγεια δομή, καταργώντας την αίσθηση της έδρασης, προσδόθηκε η κλίση των 45o αντί της συμβατικής ορθής γωνίας.
Η ΠΛΑΤΕΙΑ

Όσον αφορά την πλατεία, η συγκεκριμένη επέμβαση, παρέχει ευχάριστη οπτική καθώς ο διάτρητος χαρακτήρας της λειτουργεί σε αντιδιαστολή με τον όγκο της, ενώ κατά τη διάρκεια της νύχτας αποτελεί πόλο έλξης λόγω του εναλλασσόμενου φωτισμού της καθώς και της φιλοξενίας των χρηστών της πλατείας σε ομάδες καθισμάτων που εμπεριέχει. Η γραμμική πλακόστρωση ενσωματώνει στην χάραξή της διάσπαρτη φύτευση, η οποία είναι απόλυτα προσβάσιμη, ενώ η έλλειψη επιπέδων προσφέρει ανοιχτό οπτικό πεδίο. Χαρακτηριστικές είναι οι γραμμές από λευκό μπετόν που διατρέχουν την πλατεία, αναδεικνύοντας το σχήμα της, εξελισσόμενες γύρω από την επέμβαση και προς αυτήν. Οι φωτεινές επιφάνειες που βρίσκονται μεταξύ των δύο εισόδων υποδηλώνουν την ανοδική κίνηση των «συρμών» και οδηγούν στο κάτω άκρο της πλατείας όπου η κίνηση αυτή δεν έχει περάσει ακόμα στο επίγειο επίπεδο μέσω των γυάλινων επιφανειών που βρίσκονται στην οροφή της εισόδου.

Animation - Video διπλωματικής εργασίας:

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.