(157.12) Συγκρότημα σιδηροδρομικού σταθμού Αγ. Διονύσιο Πατρών

Φοιτήτρια: Παπαθεοδώρου Αναστασία
Επιβλέπων Καθηγητής: Αίσωπος Γιάννης
Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πανεπιστημίου Πατρών
Ημερομηνία Παρουσίασης: 26 Ιουνίου 2012

Το έδαφος "σηκώνεται" και γίνεται το κτίριο και στη συνέχεια ξαναγίνεται έδαφος, μην αφήνοντας κανένα κομμάτι του οικοπέδου που να μην είναι βατό. Δημιουργείται με αυτόν τον τρόπο ένα πάρκο, ένας μεγάλος περίπατος, για τους επισκέπτες του σταθμού και τους κατοίκους της περιοχής με πολυάριθμες διαδρομές που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν, είτε πρόκειται να ταξιδέψουν, είτε όχι.

Πριν από λίγα χρόνια ξεκίνησε και στην Ελλάδα, όπως είχε γίνει και στην υπόλοιπη Ευρώπη τα τελευταία 20 χρόνια, μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας και αναβάθμισης των σταθμών της. Στόχος η κατασκευή διπλών γραμμών κανονικού εύρους, που θα καλύπτουν όλο σχεδόν το ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο. Στα πλαίσια της γενικής αναβάθμισης εντάσσεται και το έργο της κατασκευής νέων σύγχρονων σιδηροδρομικών σταθμών αλλά και η συντήρηση και αποκατάσταση κάποιων παλιών σταθμών ιδιαίτερου ενδιαφέροντος. Η Πάτρα πρόκειται να έχει ένα νέο σιδηροδρομικό σταθμό στην περιοχή Αγίου Διονυσίου και μια στάση στο νέο λιμάνι της πόλης στην ακτή Δυμαίων. Καθώς η Αθήνα συνδέεται με την Πελοπόννησο με μετρική γραμμή πλάτους 1,00 μ. και είναι αναγκαία για την αναβάθμιση του δικτύου η μετατροπή της σε κανονική, προκύπτει εντονότερα και η ανάγκη για την κατασκευή του νέου σταθμού.

Αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας αποτέλεσε ο νέος σιδηροδρομικός σταθμός Αγ. Διονυσίου Πατρών, που θα περιλαμβάνει εκτός του σταθμού και εμπορικές λειτουργίες, αίθουσες κινηματογράφου και συνεδρίων, καθώς και ο περιβάλλων χώρος αυτών.

Η περιοχή βρίσκεται στο όριο της πόλης με το λιμάνι και δεν είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένη εμπορικά ενώ το μεγαλύτερο μέρος του οικοπέδου έχει άμεση θέα προς τη θάλασσα. Ο κάνναβος της πόλης στην περιοχή είναι ορθοκανονικός, ενώ κυρίαρχοι είναι και οι άξονες της οδού ταχείας κυκλοφορίας Ηρώων Πολυτεχνείου και της γραμμής του τρένου.

Οι καινούριες γραμμές πρόκειται να είναι υπόγειες σε όλο το κέντρο της Πάτρας για να διευκολυνθεί η κυκλοφορία αλλά και για λόγους ασφαλείας, καθώς πλέον το τρένο θα μπορεί να αναπτύσσει μεγάλη ταχύτητα.

Η συνολική έκταση του οικοπέδου είναι σχεδόν 35.000 τ.μ. και έχει μήκος περίπου 500 μ. και πλάτος που ποικίλλει από 55 έως 90 μ. Παρουσιάζει επίσης υψομετρική διαφορά 4 μ. μεταξύ των οδών Αθηνών και Ηρώων Πολυτεχνείου. Στο οικόπεδο επίσης υπάρχει ένα διατηρητέο κτίσμα, το οποίο θα διατηρηθεί και θα μετατραπεί σε μουσείο σιδηροδρόμου, καθώς και κάποια παλιά βαγόνια που βρίσκονται τώρα στο οικόπεδο και θα αποτελέσουν μέρος υπαίθριας έκθεσης, ενώ οι υπάρχουσες αποθήκες δε θα διατηρηθούν.

Κατά το σχεδιασμό, βασικές αρχές της σύνθεσης αποτέλεσαν οι άξονες που προέκυψαν από την ίδια την περιοχή αλλά και από τη γραμμή του τρένου. Αναλυτικότερα, οι άξονες αυτοί είναι οι άξονες των μικρότερων δρόμων από τον κάνναβο της πόλης που καταλήγουν στο οικόπεδο, καθώς και η οδός Αγίας Σοφίας που καταλήγει στο οικόπεδο και θεωρήθηκε ότι έχει μεγαλύτερη βαρύτητα. Ιδιαίτερα βασικός άξονας επίσης για τη σύνθεση είναι αυτός που  εκφράζει τη γραμμή του τρένου στην επιφάνεια της γης και διασχίζει σχεδόν κατά μήκος όλο το οικόπεδο. Χρησιμοποιήθηκαν επίσης άλλοι τρεις άξονες που είναι οι άξονες πρόσβασης στο οικόπεδο από τα διαφορετικά σημεία της πόλης.

Με αυτόν τον τρόπο χωρίστηκε το οικόπεδο  σε επιφάνειες, και στη συνέχεια διαχωρίστηκαν κάποιες από αυτές ώστε να τονιστεί ακόμα περισσότερο ο άξονας του τρένου που είναι και ο κεντρικότερος.

Οι επιφάνειες στη συνέχεια άρχισαν να  "ξεκολλούν" από την επιφάνεια του οικοπέδου και να γίνονται τρισδιάστατες. Απέκτησαν κάποια κλίση και δημιούργησαν ένα ανάγλυφο, το οποίο μετασχηματίστηκε σε όγκους με βατά - κεκλιμένα και επίπεδα - δώματα. Έτσι το έδαφος "σηκώνεται" και γίνεται το κτίριο και στη συνέχεια ξαναγίνεται έδαφος, μην αφήνοντας κανένα κομμάτι του οικοπέδου που να μην είναι βατό.

Δημιουργήθηκε με αυτόν τον τρόπο ένα πάρκο, ένας μεγάλος περίπατος, για τους επισκέπτες του σταθμού και τους κατοίκους της περιοχής με πολυάριθμες διαδρομές που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν, είτε πρόκειται να ταξιδέψουν, είτε όχι.

Η είσοδος του σταθμού τοποθετήθηκε στο +0.00 επί της οδού Ηρώων Πολυτεχνείου, καθώς οι περισσότεροι ταξιδιώτες θα καταφθάνουν χρησιμοποιώντας αυτό το δρόμο ταχείας κυκλοφορίας με διάφορα μέσα μεταφοράς και από διάφορες περιοχές της Πάτρας. Παράλληλα, η τοποθέτηση της κεντρικής εισόδου του σταθμού στο σημείο αυτό, δημιουργεί μια σχέση μεταξύ του σταθμού, του λιμανιού και των άλλων μέσων μεταφοράς. Αντίθετα οι πιο εμπορικές λειτουργίες του σταθμού τοποθετούνται σε άμεση σχέση με την πόλη ώστε και να ανοίγονται προς αυτήν. Για το λόγο αυτό η κύρια είσοδος των εμπορικών δραστηριοτήτων τοποθετείται στο επίπεδο +4.00 επί της οδού Αθηνών, χωρίς βέβαια να αποκλείεται η πρόσβαση και από τα άλλα επίπεδα.

Στο κομμάτι του σταθμού οι κύριες κινήσεις γίνονται με κυλιόμενες σκάλες και ασανσέρ, ενώ στο κομμάτι με τις πιο εμπορικές λειτουργίες η κίνηση γίνεται κυρίως με μεγάλες άνετες στο ανέβασμα σκάλες που έχουν εξελιχθεί σε κεντρικό στοιχείο των κατόψεων.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.