(109.13) Γειτονιά στο Ηράκλειο

Φοιτήτριες: Κατεργιανάκη Ευγενία, Μουσταφατζή Βασιλική, Τζιραλή Αννα-Μαρία
Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Γραφάκου Μαργαρίτα
Σύμβουλος καθηγήτρια: Αλεξάνδρου Ελένη
Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Ε.Μ.Π.
Ημερομηνία παρουσίασης: 14 Μαρτίου 2013

 

 

Η πρόκληση της παρούσας διπλωματικής ήταν η δημιουργία μιας γειτονιάς με οικολογικά χαρακτηριστικά και παράλληλη συνθετική προσέγγιση. Η περιοχή που προτείνεται για τη δόμησή της, βρίσκεται στο Ηράκλειο της Κρήτης, νοτιoδυτικά της πόλης. Η πρόταση για την οργάνωση της περιοχής  περιλαμβάνει τη δημιουργία αστικών συστάδων, έτσι ώστε να μείνουν ενιαίες επιφάνειες πρασίνου, ενώ η συνολική έκταση διαχωρίζεται σε 3 γειτονιές.

 

 

Η αρχική ιδέα για τη μορφή των κτιριακών όγκων βασίστηκε στην ανάγκη να δίνεται η εντύπωση ότι γεννιούνται από το φυσικό ανάγλυφο. Αυτό επιτεύχθηκε με τη δημιουργία μιας εναλλακτικής μορφής οικοδομικού τετραγώνου με μεγάλη ευελιξία. Το νέο ΟΤ έδωσε τη δυνατότητα της μέγιστης δυνατής στροφής προς το νότο με ταυτόχρονη διατήρηση των ποιοτήτων του αστικού χώρου και τη δημιουργία υπαίθριων χώρων στο εσωτερικό των ΟΤ, σημαντικό στοιχείο για την ενίσχυση της κοινωνικότητας των κατοίκων. Το περιαστικό πράσινο διεισδύει στα κενά του αστικού χώρου και στα δώματα των κτιρίων. Οι ροές κίνησης ιεραρχούνται δίνοντας ιδιαίτερη φροντίδα στην κίνηση πεζών και ποδηλάτων, με τη σχεδίαση δικτύου πεζοδρόμων - ποδηλατοδρόμων.

Στην σύνθεση της γειτονιάς προτείνεται η δημιουργία ενός συγκροτήματος κατοικιών με βελτιωμένη ποιότητα ζωής, η αξιοποίηση των δωμάτων κτιρίων εμπορικής χρήσης με την ανάπτυξη μιας υπερυψωμένης βόλτας, η δημιουργία γραμμικού πάρκου εκατέρωθεν της κοίτης του γειτονικού ρέματος «Μαραθίτη», και τέλος η διαμόρφωση μιας κεντρικής πλατείας που φιλοξενεί υπηρεσίες, πολιτιστικές και εμπορικές χρήσεις καθώς και αναψυχή.

 

 

Η βόλτα είναι μια υπερυψωμένη διαδρομή δημιουργώντας έναν περίπατο, που συνδέει την κεντρική πλατεία της γειτονιάς με τις αθλητικές εγκαταστάσεις. Τα κτίρια, στα οποία αναπτύσσεται η βόλτα, φέρουν εμπορικές χρήσεις στο ισόγειο και στον όροφο. Τμήμα του δώματος των κτιρίων υπερυψώνεται σε ένα σημείο για να φιλοξενήσει χρήσεις αναψυχής, ενώ τα δώματα φυτεύονται. Οι εμπρόσθιες όψεις των κτιρίων διαμορφώνονται από ένα σύστημα ξύλινων πανέλων με κατακόρυφες περσίδες για σκίαση των γυάλινων προσόψεων από τη δύση και οι πίσω όψεις είναι φυτεμένοι τοίχοι.

Το γραμμικό πάρκο δίνει τη δυνατότητα κίνησης των πεζών κατά μήκος του ρέματος Μαραθίτη, με την ανάπτυξη πεζόδρομου-ποδηλατόδρομου εκατέρωθεν της κοίτης. Ο χώρος ορίστηκε από επικλινείς φυτεμένες επιφάνειες που παραλαμβάνουν τις έντονες υψομετρικές διαφορές αλλά και από επίπεδες στις οποίες δημιουργούνται και χώροι στάσης.

 

 

Η κεντρική πλατεία της γειτονιάς φιλοξενεί εμπορικές χρήσεις και υπηρεσίες, ενώ τοποθετείται  και ένα κέντρο πολιτισμού. Λόγω της έντονης κλίσης του χώρου της πλατείας, δημιουργήθηκαν κινήσεις για ομαλό κατέβασμα προς το ρέμα, σε ένα ενιαίο σχήμα σε μορφή S. Η διαδρομή της πλατείας αποτελείται από τρεις στάθμες, καταλήγοντας στον πεζόδρομο-ποδηλατόδρομο του γραμμικού πάρκου και οργανώνοντας χώρους στάσης και κίνησης. Ο περιορισμός της σκληρής εδαφοκάλυψης και η ύπαρξη υγρού στοιχείου στην σύνθεση, βελτιώνει το μικροκλίμα της περιοχής.

Μεγάλο μέρος των θερμικών φορτίων των κτιρίων μειώνεται από τα φυτεμένα δώματα. Στις όψεις των κτιριακών όγκων χρησιμοποιήθηκε  ένα σύστημα ξύλινων πανέλων.

 

Στην περίπτωση των κατοικιών επιλέχθηκε η επίλυση ενός οικοδομικού τετράγωνου ως οδηγός. Αποτελείται από την σύνθεση μπαρών κατοικιών που ακολουθούν το σταδιακό κατέβασμα των πέντε μέτρων του φυσικού αναγλύφου. Οι νότιες όψεις των κτιριακών όγκων διαμορφώνονται από εσοχές και εξοχές, σε αντίθεση με τις βορινές όψεις που φέρουν τοιχία για την προστασία του κελύφους. Στην βορεινή πλευρά των κτιριακών όγκων τοποθετείται μια ζώνη 4 μέτρων που ορίζεται από φυτεμένα τοιχία. Στους ορόφους, παράλληλα στα τοιχία «τρέχουν» διάδρομοι κίνησης 2 μέτρων οι οποίοι διοχετεύουν τους κατοίκους από τα κλιμακοστάσια στις κατοικίες τους μέσω μικρών γεφυρών.

 

 

Ο υπαίθριος χώρος που διαμορφώνεται στο εσωτερικό του οικοδομικού τετραγώνου, έχει κοινόχρηστο χαρακτήρα. Ακολουθεί την κλίση του εδάφους με μία σπειροειδή κίνηση που καταλήγει στη καρδιά του υπαιθρίου. Εκεί διαμορφώνονται χώροι καθιστικών και πρασίνου. Η ροή της κίνησης τονίζεται από τη φύτευση. Ο υπαίθριος χώρος συμβάλλει στην βελτίωση του μικροκλίματος του οικοδομικού τετραγώνου, με την βοήθεια φυλλοβόλων δέντρων. Η εδαφοκάλυψη του είναι κυρίως από χώμα, ενώ λίγα σημεία φέρουν σκληρή επίστρωση. Ο δροσισμός ενισχύεται από το φαινόμενο της διαπνοής από τα φυτεμένα δώματα.

 

 

Η προστασία από τους επικρατέστερους ανέμους, επιτυγχάνεται με την ανάπτυξη φυτεμένων τοίχων από σκυρόδεμα στις οπίσθιες όψεις. Στη σύνθεση των κατοικιών, στις κύριες όψεις, αναπτύσσονται μεγάλα ανοίγματα προς το νότο, προσφέροντας επαρκή φυσικό φωτισμό και ηλιασμό των χώρων. Η σκίαση επιτυγχάνεται με περσίδες κινητές και ρολά, ενώ υπάρχει φύτευση με φυλλοβόλα δέντρα. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των κατοικιών και των επιμέρους έργων είναι ανακυκλώσιμα, φυσικά και φιλικά προς το περιβάλλον.

Σκοπός της παρούσας διπλωματικής ήταν να αναπτυχθεί ένα περιβάλλον φιλικό προς τον άνθρωπο και το φυσικό τοπίο, στο οποίο να μπορέσει να καλλιεργηθεί η οικολογική συνείδηση. Βασικό στοιχείο αποτέλεσε η ανάπτυξη συμπαγών αστικών νησίδων και η ανάμειξη των χρήσεων γης. Τέλος, οι οργανωμένοι υπαίθριοι χώροι πρασίνου, η πλατεία και οι αθλητικές εγκαταστάσεις είχαν ως στόχο την ανάπτυξη χώρων εστίασης και συνάθροισης των κατοίκων, για την ανάπτυξη του αισθήματος της αλληλεγγύης και την βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.

 

 

 

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.