ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ
Συμμετοχες 2013
Φοιτήτριες : Κούβελα Λένα, Χατζηόλου Νίκη
Επιβλέποντες καθηγητές : Μπαμπάλου Νουκάκη Μπούκη, Μπελαβίλας Νίκος
Σύμβουλος : Μαυρομμάτη Σόνια
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ημερομηνία παρουσίασης : 17 Ιουλίου 2013
* Με αναφορά στην καθ' ύψος και κατά πλάτος τοπογραφία του Ελαιώνα, αναγνωρίζουμε τα κρυμμένα ίχνη του φυσικού και ιστορικού στοιχείου και επιδιώκουμε τη σύζευξη αυτών των στοιχείων με τη σημερινή πόλη.
Δημιουργούμε μία αστική διαδρομή, στην οποία αναδύονται τα κρυμμένα ίχνη, και η οποία έχει σαν κύριους άξονες την Ιερά οδό και το ρέμα του Προφήτη Δανιήλ το οποίο ανακατασκευάζουμε.
Ελαιώνας
Πρόκειται για τη βιομηχανική ζώνη της Αθήνας και καλύπτει μια επιμήκη λωρίδα πλάτους περίπου 2 χιλιομέτρων από βορρά προς νότο, ενώ συγχρόνως διαθέτει ελεύθερη γη. Χαρακτηριστικό γνώρισμα του Ελαιώνα αποτελεί η κομβική θέση του ως μεταβατική περιοχή - φίλτρο μεταξύ ανατολικής και δυτικής Αττικής, καθώς και η ισχυρή αντίθεσή του σε σχέση με το κέντρο της Αθήνας, λόγω του αραιοδομημένου και σχεδιαστικά τυχαίου βιομηχανικού κέντρου.
Ο Ελαιώνας έχει δύο πολύ σημαντικά όρια, τον Κηφισό στα Δυτικά και τις γραμμές του τρένου, την οδό Κων/πόλεως στα ανατολικά. Περιβάλλεται από πυκνοδομημένο αστικό ιστό και στο χάρτη αναγνωρίζουμε ένα νοητό όριο της κυρίως δομημένης περιοχής σε σχέση με την πιο αδόμητη, το οποίο περίπου συμπίπτει με το όριο του Ελαιώνα.
Με βάση τη θέση του Κεραμεικού, η οποία είναι στην άκρη του ιστορικού τριγώνου από δυτικά και από ανατολικά η αρχή της Ιεράς Οδού, την αναγνωρίζουμε ως τοπόσημο για τη διοχέτευση της κίνησης στον Ελαιώνα.
Αντίστοιχης σημασίας στο βόρειο τμήμα και εκτός του ορίου του Ελαιώνα αποτελεί η Ακαδημία Πλάτωνος, την οποία αναγνωρίζουμε σαν απόληξη - σύνορο, και η οποία σε συνδυασμό με τον Κεραμεικό αποτελούν τις περιοχές εκκίνησης και απόληξης της διαδρομής.
Όπου στον Ελαιώνα προχώρησε η αρχαιολογική έρευνα, αναδύεται πυκνότατη κλασική, ελληνιστική, ρωμαϊκή και βυζαντινή δόμηση της περιοχής, ναοί, ταφικά μνημεία, αλλά και κτήρια επαγγελματικών δραστηριοτήτων σε διαφορετικά χρονολογικά στρώματα σε βάθος 4-8μ. κάτωθι της σημερινής επιφάνειας.
Οι γενικές προθέσεις της πρότασης μας είναι :
- Σύνδεση του κέντρου με τον Ελαιώνα και διοχέτευση της ροής μέσω του Κεραμεικού ως αστική Πύλη, και της Ιεράς οδού ως βιωματικού μουσείου.
- Ανάδειξη του αρχαιολογικού και ιστορικού χαρακτήρα της περιοχής, σύνδεση με τη σημερινή πόλη και αξιοποίηση της γειτνίασης και της ελεύθερης οπτικής σύνδεσης με την Ακρόπολη.
- Σύνδεση του Κεραμεικού (Τεχνόπολη) μέσω της Ιεράς Οδού και του ρέματος Δανιήλ, με την περιοχή της Ακαδημίας Πλάτωνος και ανάδειξη ολόκληρης της περιοχής.
- Οργανική ένταξη του Γεωπονικού πανεπιστήμιου στον Ελαιώνα.
Αναγνωρίζουμε 3 ποιότητες περιοχών, από τον πυκνοδομημένο αστικο ιστό, στην ενδιάμεση περιοχή - ημιαστική ζώνη που ορίζεται από την Ακαδημία Πλάτωνος και τη Γεωπονική Σχολή και τέλος στον αραιοδομημένο και αυθαίρετα σχεδιασμένο βιομηχανικό πυρήνα του Ελαιώνα.
Από τις παράπάνω προθέσεις και την αναγνώριση της περιοχής προκύπτει ένα Δενδροειδές δίκτυο ροών το οποίο συνδέει το αρχαιολογικό και φυσικό υπόβαθρο με τη σημερινή πόλη.
Κύρια πρόθεση του δικτύου είναι η ανάκληση και απελευθέρωση των κρυμμένων ιχνών της αρχαίας Ιεράς Οδού και του ρέματος και η ένταξή τους στη σημερινή Αθήνα.
Μέσω της διάνοιξης ρήγματος με αναφορά την αρχαία Ιερά οδό, και την αποκατάσταση και ανάδειξη του ρέματος του Πρ.Δανιήλ, αναδεικνύεται μια σύγχρονη τοπογραφία, μέσω της οποίας συγκροτείται ενιαίο σύνολο των τμημάτων της φύσης και της ιστορίας με το σύχρονο αστικό ιστό.
Στο σχέδιο (masterplan) παρουσιάζεται η γενική πολεοδομική πρόταση, η οποία περιλαμβάνει την πεζοδρόμηση της Ιεράς Οδού με ταυτόχρονη ήπια διέλευση αυτοκινήτων σε αυτή και προς τις δύο κατευθύνσεις, και την ανακατασκευή και ανάδειξη του ρέματος Προφήτη Δανιήλ μέχρι την Ακαδημία Πλάτωνος.
Ξεκινώντας από τον Κεραμεικό και την οδό Ερμού ως συλλεκτήριες κινήσεων, φαίνεται πως ξεκινούν και εξελίσσονται οι κινήσεις για την είσοδο στον Ελαιώνα.
Οι κίτρινες απολήξεις αναφέρονται στις προθέσεις των κινήσεων πεζών και οχημάτων, οι οποίες ξεκινώντας από τους βασικούς άξονες έχουν αναφορά στον ευρύτερο Ελαιώνα.
Τα τρία τμήματα στα οποία επικεντρωθήκαμε είναι το Γκάζι, η Γεωπονική Σχολή και ο κόμβος της Ιεράς Οδού με το ρέμα του Προφήτη Δανιήλ, που σημαίνονται με τους κύκλους.
Το ρήγμα ξεκινάει από τον Κεραμεικό και καταλήγει στο ρέμα. Η πορεία είναι ανοδική και υλοποιεί την μετάβαση από το παρελθόν στο «μέλλον». Στην πορεία της συναντά τη φύση και τη σημερινή πόλη.
Για να εξομαλύνουμε την εσοχή που προκύπτει, δηλαδή για να υλοποιήσουμε τη μετάβαση από την πόλη στο ρήγμα και αντιστρόφως φτιάχνουμε μία κατασκευή φίλτρο.
Αυτή είναι μια σύμμικτη κατασκευή από μέταλλο και ξύλο και έρχεται σαν προέκταση της σύγχρονης πόλης αλλού να προστατέψει και αλλού να αναδείξει το ρήγμα που δημιουργούμε.
Συμβολίζει το σκάσιμο της γης και ταυτόχρονα τη συγκράτηση της.Επίσης παραλαμβάνει τις δραστηριότητες και τις κινήσεις στο χώρο.
Αναλυτικά Λειτουργεί ως : Στηθαίο, Πέρασμα, Σκάλα, Αμφιθέατρο, Εξώστης, Στέγαστρο, Οπτικό όριο
Στο ρέμα λειτουργεί ως : Εξώστης, Πέρασμα, Στέγαστρο, Στηθαίο.
Παράλληλα διαμορφώνει ποιότητες φωτός.
Αναλυτικά
Στην αρχή στο Γκάζι λόγω της πυκνοδομημένης περιοχής διατηρούμε το ρήγμα γραμμικό, στενό και συνεκτικό στη στάθμη από -8 έως -6.
Στη Γεωπονική το ρηγμα διευρύνεται και έρχεται πιο κοντά στη σημερινή πόλη, ανεβαίνει η στάθμη του στο -4. Η διεύρυνση αυτή λειτουργεί ενοποιητικά σε σχέση με τη Γεωπονική και το Βοτανικό.
Από κει και πέρα μέχρι τον κόμβο της Ιεράς με το Δανιήλ, έχουμε ένα ακόμα πιο διευρυμένο και πιο ρηχό ρήγμα στο -2.
Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.
