ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ
Συμμετοχες 2013
Φοιτητές: Ιορδανίδου Ευαγγελία, Συνάπαλου Αικατερίνη, Τσόχα Ευφημία
Επιβλέπων καθηγητής: Γεώργιος Παπακώστας
Σχολή: Πολυτεχνική Σχολή Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Ημερομηνία Παρουσίασης: 26 Σεπτεμβρίου 2013
Σύντομη περιγραφή: Πρόκειται για μία ανάπλαση με στόχο τη δημιουργία κτιρίων-τοπίου, ενός πολυεπίπεδου περιβάλλοντος, που διαφοροποιείται μορφολογικά από το συνηθισμένο αστικό ιστό και αποτελεί αφορμή για επαναπροσδιορισμό της μορφής του δημόσιου χώρου.
Ανάλυση περιοχής
Η περιοχή μελέτης μας εντάσσεται στην Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης σε μια πρώην βιομηχανική, εγκαταλελειμμένη περιοχή, του εργοστασίου ΑΓΝΟ. Η θέση του οικοπέδου είναι κεντροβαρική σε σχέση με το νότιο τμήμα της Σταυρούπολης όπου και συγκεντρώνονται ιστορικοί και αναπτυσσόμενοι χώροι πολιτισμού και συναφών δραστηριοτήτων, όπως η Μονή Λαζαριστών και το Στρατόπεδο Παύλου Μελά. Ανήκει στο δυτικό τόξο της Θεσσαλονίκης στο οποίο εντάσσονται χώροι με έντονα ιστορικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά: σημαντικά κτίρια και εγκαταστάσεις, ανενεργά εργοστάσια και στρατόπεδα που ήταν άλλοτε εκτός πόλης, αλλά περικυκλώθηκαν από την οικιστική επέκταση, νεκροταφεία και μεγάλους ακάλυπτους χώρους, ρέματα και αδιαμόρφωτες εκτάσεις. Η έλλειψη συνοχής του αστικού ιστού καθώς και η έλλειψη οργανωμένων και μη δημόσιων πράσινων χώρων, είναι χαρακτηριστικά του συνόλου των δυτικών συνοικιών.
Concept-ιδέα
Η επέμβαση, συνολικά 26 στρεμμάτων (19 του εργοστασίου και 7 της γειτνιάζουσας περιοχής), προτείνει την επανένταξη του αστικού κενού στον ιστό μέσω της δημιουργίας ενός νέου αστικού τοπίου, ελκυστικού και με υπερτοπική σημασία, που θα διαφέρει από το ήδη υπάρχον αλλά θα αποτελεί συνδετικό στοιχείο στην περιοχή.
Σχεδιαστικά επιδιώξαμε την διατάραξη της επίπεδης επιφάνειας και το συνδυασμό φυσικού και κτισμένου παράγοντας κτίρια-τοπία. Πιο συγκεκριμένα, το έδαφος χαράσσεται σε 15 παράλληλες λωρίδες (στον άξονα Βορρά-Νότου), 6 έως 8 μέτρα πλάτος η καθεμία, οι οποίες υποβάλλονται σε κατακόρυφη κίνηση, σχηματίζοντας κοίλα - κυρτά/ λόφους - κοιλάδες (μέγιστο ύψωμα 12 μέτρα και βύθιση 4 μέτρα) παράγοντας ένα αρχετυπικό σκηνικό - τοπίο( πρώτη κατοικία του ανθρώπου ήταν η σπηλιά, το φυσικό του περιβάλλον τα βουνά, οι λόφοι και οι κοιλάδες). Καθώς εισβάλλουν δυναμικά στο χώρο, αποτελούν συνδετικό στοιχείο με τη γύρω περιοχή, λειτουργώντας ως γέφυρες για τους πεζούς, παρατηρητήρια και σημεία παιχνιδιού. Κάποιες φιλοξενούν χρήσεις εσωτερικά, ενώ άλλες βυθίζονται δημιουργώντας δεξαμενές νερού, κλειστούς ή ανοιχτούς χώρους. Έτσι ο δημόσιος χώρος επαναπροσδιορίζεται και αλλάζει επίπεδα, ενώ ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να βιώσει νέες εμπειρίες, καθώς ανεβαίνοντας ή κατεβαίνοντας τις λωρίδες κινείται σε περισσότερα και διαφορετικά επίπεδα πέρα από το συνηθισμένο ισόγειο και έχει διαφορετικές οπτικές φυγές και αντιλήψεις. Στις λωρίδες φιλοξενούνται ποικίλες χρήσεις ώστε να επιτευχθεί πολυλειτουργικότητα όλο το 24ωρο. Χαρακτηριστική είναι η επιλογή καθαρών γεωμετρικών σχημάτων -κυκλικών και ελλειπτικών- ως ανοίγματα στις οροφές άλλoτε ως αίθρια και άλλoτε ως πηγές φυσικού φωτισμού.
Δυναμικές επέκτασης
Οι λωρίδες προσφέρουν τη δυνατότητα επέκτασης και πέρα από τα όρια της περιοχής επέμβασης με ποικίλους τρόπους όπως ίχνη στο επίπεδο του εδάφους, στέγαστρα, πεζογέφυρες, αλλά και «αγκαλιάζοντας» τις πολυκατοικίες και δημιουργώντας νέες όψεις στο υπάρχον δομημένο. Η επέκταση στις γύρω πολυκατοικίες μπορεί να επιτευχθεί είτε με την «εμπλοκή» κάποιας λωρίδας είτε με την χρησιμοποίηση στην όψη στοιχείων που αποτελούν μέρος της σύνθεσης.
Σύνθεση: διαχωρισμός σε περιοχή της γης, της «πόλης» και του νερού
Η σύνθεση, ενώ ογκοπλαστικά επιδιώκει ρυθμό και ομοιομορφία, χωρίστηκε σε 3 θεματικές περιοχές: την περιοχή της γης, την περιοχή της «πόλης» και την περιοχή του νερού, καθεμία από τις οποίες διαφοροποιείται κυρίως στην εσωτερική οργάνωση, στη σχέση με το υπάρχον έδαφος και τις όψεις. Ο διαχωρισμός αυτός παραπέμπει στη Θεσσαλονίκη κάνοντας αναφορά στη θάλασσα, το αστικό κέντρο και το περιαστικό δάσος.
Η περιοχή της γης χαρακτηρίζεται από πολλές φυτεύσεις, πράσινες οροφές και βυθίσεις. Οι λωρίδες γεννιούνται μέσα από το έδαφος «οργώνοντας» τη γη, φιλοξενώντας χρήσεις πάνω και κάτω από τη στάθμη του μηδενός. Η κίνηση πραγματοποιείται με ράμπες και σκάλες που κατεβάζουν τον επισκέπτη στις χαμηλότερες στάθμες. Χαρακτηριστικό υλικό είναι το ξύλο. Περιλαμβάνει χρήσεις ψυχαγωγίας, δημιουργικότητας, εκπαίδευσης.
Η περιοχή της «πόλης» αποτελεί το πιο «αστικό» τμήμα της σύνθεσης καθώς περιλαμβάνει την κεντρική πλατεία και φιλοξενεί χρήσεις σχετικές με την πληροφόρηση, την επικοινωνία. Οι 2 ακριανές λωρίδες δημιουργούν εσωτερικούς χώρους ενώ η μεσαία, ημιυπαίθρια λειτουργεί ως συνδετικό στοιχείο. Εδώ κυριαρχούν τα σκληρά δάπεδα που σχηματίζουν λωρίδες ως μικρογραφία της γενικής σύνθεσης ενώ τα καθίσματα αναδύονται από το έδαφος. Το εσωτερικό των κτιρίων «ξεφλουδίζεται» σε επιφάνειες - λωρίδες που ανασηκώνονται δημιουργώντας καθίσματα, φωτιστικά, έπιπλα, τρύπες στο έδαφος και στις πλάκες που λειτουργούν είτε ως φωταγωγοί είτε ως δεξαμενές νερού.
Η περιοχή του νερού «πλέει» στο νερό, σαν νησί, απ΄ όπου οι λωρίδες ξεπροβάλλουν και επιπλέουν ενώ οι χρήσεις σχετίζονται με την σωματική και πνευματική ευεξία και χαλάρωση. Ως προς τη μορφή, χαρακτηριστικό είναι το πλέξιμο της ευθείας και του κύκλου. Οι χώροι είναι πιο ρευστοί ενώ στις οροφές υπάρχουν κυκλικά ανοίγματα τα οποία προσφέρουν έναν ιδιαίτερα «ατμοσφαιρικό» φωτισμό και δημιουργούν εσωτερικά αίθρια. Στο εξωτερικό τοποθετείται θερινό σινεμά το οποίο βρίσκεται πάνω και δίπλα στο νερό προσφέροντας μια μοναδική ατμόσφαιρα.
Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.
