181.13 Ανάπλαση στο Ολυμπιακό Χωριό (Αχαρνές)

Φοιτητές : Γεώργιος Σχοινάς, Χρήστος Χρυσανθόπουλος
Επιβλέπων καθηγητής: Νίκος Μπελαβίλας
Σύμβουλοι καθηγητές: Παναγιώτης Βασιλάτος, Σόλων Ξενόπουλος
Ε.Μ.Π. | Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ημερομηνία παρουσίασης : Μάρτιος 2013

Το θέμα αυτής της διπλωματικής εργασίας είναι η ανάπλαση του Ολυμπιακού Χωριού της Αθήνας (δήμος Αχαρνών) με σκοπό την βελτίωση των δυσχερών πολεοδομικών και κοινωνικών συνθηκών του οικισμού. Το πρώτο σκέλος της μελέτης ασχολείται με ολόκληρο τον Δήμο Αχαρνών προτείνοντας γενικές πολεοδομικές επεμβάσεις, ενώ στο δεύτερο παρουσιάζονται συγκεκριμένες προτάσεις αστικής ανάπλασης του ίδιου του οικισμού.

| Ο ΤΟΠΟΣ |
Ο Δήμος Αχαρνών, απλώνεται στους νότιους πρόποδες της Πάρνηθας, 10 χλμ. βόρεια της Αθήνας. Είναι ο 4ος μεγαλύτερος της Αττικής και ο 12ος σε ολόκληρη τη χώρα.
Ως αποτέλεσμα δόμησης χωρίς συνολικό αστικό σχεδιασμό, ο δήμος Αχαρνών αντιμετωπίζει βασικά πολεοδομικά προβλήματα. Θα μπορούσαμε συνοπτικά να χαρακτηρίσουμε τον δήμο ως ένα μωσαϊκό ασύνδετων περιοχών.
Βασικό πλεονέκτημα της περιοχής είναι η εγγύτητά του με την Πάρνηθα στα βόρεια και με τον Κηφισό στα ανατολικά. Συγχρόνως, τις Αχαρνές διασχίζουν ρέματα που ξεκινούν από την Πάρνηθα και είτε εκχύνονται είτε ρέουν παράλληλα με τον Κηφισό.

 

 

Το Ολυμπιακό Χωριό (σχεδιασμένο και κατασκευασμένο για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων 2004) βρίσκεται στα βορειοανατολικά του δήμου Αχαρνών και αποτελεί σήμερα έναν αυτόνομο οικισμό με ιδιαίτερο χαρακτήρα. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα είδος "υπνούπολης" 9.000-10.000 περίπου κατοίκων καθώς κυριαρχούν απολύτως οι κατοικίες και δεν υπάρχει σχεδόν κανένας χώρος εργασίας, πολιτισμού όπως και βασικές κοινωνικές υποδομές. Οι κάτοικοι μετακινούνται εκτός της πόλης για δουλειά, βασικές αγορές, δημόσιες υπηρεσίες, εξωσχολική εκπαίδευση και διασκέδαση. Κτήρια που προορίζονταν για υποδομές μένουν εγκαταλελειμμένα, ενώ τεράστιες εκτάσεις που προορίζονταν, επίσης, για αυτόν τον σκοπό παραμένουν αδόμητες και ανεκμετάλλευτες. Τέλος, το Ολυμπιακό Χωριό δεν έχει καλή σύνδεση με τον υπόλοιπο δήμο Αχαρνών και ειδικά με τα κέντρα του. Με την λεωφόρο Κύμης δυτικά και νότια και το Αεροδρόμιο Τατοΐου ανατολικά, η πόλη περιβάλλεται από ισχυρά όρια τα οποία ενισχυόμενα από μια περίφραξη από συρματοπλέγματα την καθιστούν έντονα απομονωμένη.

Πλεονεκτήματα

Σημαντικά υψηλό ποσοστό πρασίνου ανά κάτοικο
Αίσθηση γειτονιάς
Έλλειψη κυκλοφοριακών προβλημάτων
Πόλη φιλική προς το ποδήλατο και τους πεζούς
Ιστορικότητα: Ολυμπιακοί Αγώνες 2004, Αδριάνειο Υδραγωγείο

Προβλήματα

Έλλειψη επαρκούς σύνδεσης με τις γύρω περιοχές
Απομόνωση-"Γκέττο"
Έλλειψη κέντρου
Έλλειψη υποδομών απαραίτητων για ένα οικισμό
Έλλειψη υποδομών απασχόλησης νέων
Έλλειψη χρήσεων και χαρακτήρα στην Πράσινη Ζώνη
Ελλιπής ανάδειξη των στοιχείων ιστορικότητας
Μεγάλοι ανεκμετάλλευτοι-εγκαταλελειμμένοι-υποβαθμισμένοι χώροι

 

| ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΑΧΑΡΝΕΣ |
Η επέμβαση στο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Αχαρνών έγκειται κυρίως στη θεσμοθέτηση της Πράσινης Διαδρομής, σκοπός της οποίας είναι η συνένωση των τριών προτεινόμενων κέντρων του δήμου συν τη Βαρυμπόμπη. Κατά το μήκος της δημιουργούνται και αναδεικνύονται χώροι ποικίλων δραστηριοτήτων τοπικού και υπερτοπικού χαρακτήρα, ενώ συμβάλλει και στην ανάδειξη των υφιστάμενων χώρων πρασίνου και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.

 

| ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΧΩΡΙΟ |

Στόχοι επεμβάσεων

Άρση απομόνωσης
Ανάδειξη της ιστορικότητας της περιοχής
Ενίσχυση του ιδιαίτερου αστικού χαρακτήρα του οικισμού
Αναζωογόνηση της Πράσινης Ζώνης και ανάδειξή της σαν συνδετικό στοιχείο του οικισμού
Αξιοποίηση ανεκμετάλλευτων & εγκαταλελειμμένων χώρων
Αναπλήρωση ελλείψεων υποδομών
Δημιουργία πολεοδομικού κέντρου του οικισμού
Μείωση της αίσθησης του αχανούς στους δημόσιους χώρους

Συνθετικές αρχές

Συνδυασμός χρήσεων τοπικού και υπερτοπικού χαρακτήρα
Διατήρηση του ορθοκανονικού ρυμοτομικού συστήματος
Ενίσχυση του πράσινου του οικισμού
Ενοποίηση των μεγάλων δημόσιων χώρων
Προτεραιότητα στον πεζό και τον ποδηλάτη
Εύκολη κυκλοφορία και πρόσβαση από τα εμποδιζόμενα άτομα
Προτεραιότητα στη χρήση φυσικών υλικών

 

 

Το Συγκρότημα Αθλητικών Εγκαταστάσεων συνίσταται σε ένα σύνολο προϋπαρχόντων και καινούργιων χώρων άθλησης.

Ο μικρός Βοτανικός Κήπος γίνεται ένας συνδετικός κρίκος μεταξύ του πρασίνου του βουνού με το πράσινο της Πράσινης Διαδρομής και του οικισμού μέσω συστηματοποιημένης φύτευσης από ενδημικά είδη της χλωρίδας της Πάρνηθας.

 

 

Το Μουσείο για το Αδριάνειο Υδραγωγείο κατασκευάζεται στο σημείο που το επιφανειακό τμήμα του Αδριάνειου Υδραγωγείου υπογειοποείται και έχει ως σκοπό την ανάδειξη της σημασίας του για όλο το λεκανοπέδιο.

Το Παρατηρητήριο αποτελείται από μια πλατεία σε επάλληλα επίπεδα. Από το υψηλότερο επίπεδο ο περαστικός κατοπτεύει ολόκληρο τον οικισμό.

 

 

Η Κεντρική Πλατεία διαμορφώνεται στο κέντρο της Πράσινης Ζώνης του Ολυμπιακού Χωριού. Με χαράξεις που πηγάζουν από φυγές των γύρω δρόμων και διαδρομών, αλλά και από το αυστηρό ορθοκανονικό σύστημα του Ολυμπιακού Χωριού, η πλατεία φιλοξενεί όλες τις υποδομές που λείπουν από αυτό το οικιστικό σύνολο. Μια οριζόντια και μια κάθετη σειρά κτηρίων στεγάζουν εμπορικές, ψυχαγωγικές και πολιτιστικές λειτουργίες και υπηρεσίες.

 

Το Θέατρο βρίσκεται σε θέση πλεονεκτική για φιλοξενία παραστάσεων, συναυλιών και εκδηλώσεων μεγάλης κλίμακας και μπορεί να αποτελέσει το κεντρικό υπαίθριο θέατρο του Δήμου Αχαρνών.

Ο Α΄ τομέας του Μουσείου Αθλητισμού και Ολυμπιακών Αγώνων διαθέτει την υπαίθρια έκθεσή του, μια πορεία πάνω σε ξύλινα decks στο καθένα από τα οποία εκτίθεται κατά χρονολογική σειρά μια Ολυμπιάδα.

Ο Β΄ τομέας του Μουσείου αποτελεί τον στεγασμένο χώρο του μουσείου. Η έκθεση του στεγασμένου χώρου αναπτύσσεται με άξονα τα διάφορα αθλήματα.

Ο Γ΄ τομέας είναι ο βιωματικός χώρος του μουσείου. Διαθέτει γήπεδα από αθλήματα που δεν είναι εύκολο να δοκιμάσει το ευρύ κοινό και σκοπός του είναι να φέρει σε επαφή τους επισκέπτες με αυτά

 

 

Η Πράσινη Διαδρομή μέσα στην Πράσινη Ζώνη του Ολυμπιακού Χωριού ακολουθεί την πορεία του Αδριάνειου Υδραγωγείου, λειτουργώντας ως συνδετικός άξονας των δημόσιων χώρων του οικισμού και θέτοντας τον αρχαιολογικό χώρο ως ενεργό συμμέτοχο της σύγχρονης ζωής του.

Η Εξέδρα είναι μια απλή ξύλινη κατασκευή επαναλαμβανόμενη σε καθεμία από τις στάσεις της Πράσινης Διαδρομής εντός του Ολυμπιακού Χωριού. Κύριος σκοπός της είναι να σηματοδοτεί την στάση και να λειτουργεί ως ένα υπαίθριο καθιστικό ή μικρό παρατηρητήριο.

 

 

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.