190.13 Smart materials library

Φοιτήτρια : Μαγνήσαλη Ευαγγελία
Επιβλέποντες καθηγητές: Μάρδα Νέλλη, Παπαλεξόπουλος Δημήτρης
Σύμβουλος: Σταυρίδου Αθηνά
Σχολή Αρχιτκετόνων Μηχανικών ΕΜΠ
Ημερομηνία παρουσίασης : Μάρτιος 2013

Η παρούσα διπλωματική εργασία αποτελεί μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε με εφαλτήριο την ανάγκη διαρκούς ενημέρωσης των μηχανικών επί των τεχνολογικών εξελίξεων, παράλληλα με την αναγκαιότητα μιας γενικότερης μεταστροφής στον κατασκευαστικό τομέα.

Το κτίριο που προτείνεται, μια Smart Materials Library, στεγάζει ένα συγκεντρωτικό αρχείο έξυπνων υλικών, μια ανοιχτή βιβλιοθήκη που προωθεί την διεπιστημονική συνεργασία στον κατασκευαστικό τομέα, και στοχεύει στη ανάπτυξη ενός κοινού λεξιλογίου μεταξύ μηχανικών διαφορετικών ειδικοτήτων. Παράλληλα, μέσω της δημιουργίας μιας πλατφόρμας επικοινωνίας πολιτών-μελετητών, αποσκοπεί στην ανάπτυξη κοινωνικής συνείδησης πάνω σε θέματα διαχείρισης φυσικών πόρων και οικολογίας υλικών.

Η συνθετική ιδέα και το λειτουργικό πρόγραμμα του κτιρίου θεμελιώνονται σε μια εκπαιδευτική πρόταση, η οποία προβλέπει τη συνεργασία μεταξύ διαφορετικών ειδικοτήτων σχετιζόμενων με τον κατασκευαστικό τομέα, την πρακτική άσκηση φοιτητών, και την υλοποίηση προγραμμάτων δια βίου μάθησης για επαγγελματίες.

 

 

ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

Η βιβλιοθήκη επιλέγεται να τοποθετηθεί επί της οδού Πειραιώς στο ύψος του Ταύρου, λόγω του συνδυασμού του  βιομηχανικού και πολιτιστικού  χαρακτήρα της, των προσβάσεων, αλλά και των τοπικών χαρακτηριστικών της περιοχής. Σημαντικό παράγοντα διαμόρφωσης της τελικής πρότασης αποτελεί η χωροχρονική ανάλυση των παράλληλων οδικών αξόνων (Πειραιώς-Αλκμήνης), η οποία εστιάζει στο θέμα της αντίληψης της κλίμακας του περιβάλλοντα χώρου ανάλογα με την ταχύτητα κίνησης. Το εύρος του οπτικού πεδίου και το ποσοστό προσλαμβανουσών πληροφοριών, αποδεικνύονται αντιστρόφως ανάλογα της ταχύτητας, η οποία εν τέλει καθορίζει τη χωρική εντύπωση. Συνεπώς η χωροθέτηση των όγκων του κτιρίου πραγματοποιείται με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτυγχάνεται η σηματοδότησή του επί των δυο αξόνων και η διατήρηση της σχετικής κλίμακας.

 

 

ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΙΔΕΑ

Βασικά συνθετικά στοιχεία αποτελούν η χωρική μεταβλητότητα, η χρήση διαδραστικά μεταβαλλόμενου κελύφους και έξυπνων υλικών, η δημιουργία διαδραστικού περιβάλλοντος και η διαχείριση του φωτός.

Το κτίριο εμπεριέχει, πέραν της βιβλιοθήκης έξυπνων υλικών, χώρο έκθεσης, χώρο workshop, αίθουσες σεμιναρίων, studios εργασίας, γραφεία διοίκησης, ένα εστιατόριο και υπαίθριους χώρους έκθεσης σε πολλαπλά επίπεδα.

Η χωροθέτηση των λειτουργιών πραγματοποιείται με γνώμονα την αλληλεξάρτησή τους, αλλά και τη δυνατότητα μεταβολής τους, σε χωρικό ή προγραμματικό επίπεδο. Ο βαθμός σαφήνειας και ο τρόπος μεταβολής κάθε λειτουργίας καθορίζονται εξ'αρχής, διαμορφώνοντας το τελικό αποτέλεσμα. Με αυτόν τον τρόπο, παράλληλα με το κτίριο, σχεδιάζονται και οι συνθήκες αλλαγής του, εκφράζοντας την ιδέα της πιθανής συνεχιζόμενης μεταβολής του έργου(πχ. επέκταση της βιβλιοθήκης ή των εργαστηρίων, αυξομείωση του αριθμού των studios) μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του.

 

 

ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Η δημιουργία πύργων φυσικού φωτισμού και αερισμού στη βιβλιοθήκη και τα εργαστήρια, καθώς και η διαμόρφωση των όψεων του κτιρίου με διαδραστικά μεταβαλλόμενα συστήματα, αναγάγουν τους βιοκλιματικούς παράγοντες σε πρωταρχικό προβληματισμό του σχεδιασμού.

Επίσης, λαμβάνοντας υπ'όψιν τις διαρκείς εξελίξεις στον τομέα των έξυπνων υλικών, αλλά και το γεγονός ότι η πλειονότητα αυτών βρίσκεται ακόμα σε ερευνητικό στάδιο, η ενσωμάτωση αυτών στο κτίριο γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να αποδίδουν κατά το μέγιστο δυνατό, ανάλογα με τις ιδιότητές τους, και συγχρόνως, να μπορούν εν δυνάμει μελλοντικά να αντικατασταθούν με νέα, περισσότερο αποδοτικά συστήματα και υλικά. Γι'αυτό το λόγο, η τοποθέτησή τους πραγματοποιείται κυρίως στα συστήματα των όψεων και των δαπέδων.

Ενδεικτικά, μερικά από τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι:

-πιεζοηλεκτρικές μεμβράνες δαπέδου, οι οποίες αξιοποιούν τη μηχανική  ενέργεια που παράγεται από το περπάτημα των ανθρώπων, μετατρέποντάς την σε ηλεκτρική, πχ. για το φωτισμό των πλευρικών διαδρόμων.
-υλικά αλλαγής φάσης, υπό τη μορφή μονωτικών υαλοπινάκων, για τη ρύθμιση της εσωτερικής θερμοκρασίας και τον παθητικό κλιματισμό του κτιρίου
-OLED για φωτισμό με καλύτερη ενεργειακή απόδοση
-Aerogel, υπό τη μορφή ημιδιάφανων πανέλων με εξαιρετικά μονωτικές ιδιότητες, πολύ μικρό βάρος και φιλικά προς το περιβάλλον
-σύστημα Tesselate εξωτερικού κελύφους,για τη ρύθμιση της εισερχόμενης ηλιακής ακτινοβολίας και της οπτικής διαπερατότητας

ACTIVE LEARNING SPACES

Σημαντικό συνθετικό δεδομένο αποτελούν οι πλατφόρμες διάδρασης που τοποθετούνται τόσο στο εσωτερικό του κτιρίου, αλλά και στους δημόσιους χώρους, με στόχο την οπτικοποίηση αόρατων δεδομένων, και  συνεπώς τη δημιουργία μιας γέφυρας μεταξύ εικονικού και πραγματικού, αλλά και την εκπαιδευτική λειτουργία του κτιρίου προς το ευρύτερο κοινό. Μέσω του στοιχείου της διάδρασης, εισάγεται η έννοια του χρόνου στο σχεδιασμό και το κτίριο μετατρέπεται σε μέσο άμεσης ανταπόκριση(event-based installation concept). Απώτερος στόχος είναι η απόκτηση βιωματικής σχέσης του χρήστη με το δομημένο περιβάλλον, η οποία καταγράφεται ως εμπειρία στη μνήμη και διαμορφώνει μια νέα χωρική αντίληψη, αποδεσμευμένη από τα στατικά μοντέλα του παρελθόντος. Παράλληλα, οι διαδραστικές πλατφόρμες που τοποθετούνται εντός και εκτός του κτιρίου στοχεύουν στην ενημέρωση του κοινού πάνω σε θέματα οικολογικής συνείδησης και βιώσιμης ανάπτυξης.

 

 

ΠΛΑΙΣΙΟ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Κατά τη διαδικασία του σχεδιασμού, λαμβάνονται υπ'όψιν τα στοιχεία της συνέχειας και της μελλοντικής προγραμματικής διαφοροποίησης του έργου, που θα οδηγήσουν στην μετάβαση από την ελάχιστη και βασική αρχική λειτουργία του κτιρίου, στη διαμόρφωση ενός σύνθετου ιδρύματος.

Σε αυτό το πλαίσιο, μεμονομένες προγραμματικές μονάδες και προσωρινές κατασκευές μπορούν να αναπτύσσονται σε νέες τοποθεσίες, όπως σε άλλα κενά οικόπεδα που εντοπίζονται επί της Πειραιώς, με απώτερο στόχο τη δημιουργία ενός έργου ευρωπαϊκής διάστασης. Η αρχική μονάδα θα αποτελέσει το σημείο αναφοράς, ένα κόμβο, συνιστώντας παράλληλα την πρώτη βασική μονάδα για την διαδικασία της ανάπτυξης.

 

 

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.