191.13 Οικισμός Αγροτουριστικού χαρακτήρα

Φοιτήτριες: Γολσουζίδου Μαρία, Δεδούση Διονυσία
Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Βαβύλη Φανή
Συνεργάτης: Ηλίου Κώστας (στατικός σύμβουλος)
Πολυτεχνική του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Ημερομηνία παρουσίασης: 3.7.2013

Η περιοχή βρίσκεται στο πρώτο πόδι της Χαλκιδικής και είναι 67 στρέμματα. Πρόκειται για το σχεδιασμό ενός οικισμού με στοιχεία αγροτουρισμού. Ο οικισμός αυτός δίνει τη δυνατότητα φιλοξενίας σε επισκέπτες, που επιλέγουν να διαμείνουν για μικρό ή για μεγάλο χρονικό διάστημα κάνοντας αγροτουρισμό. Κατά τη διαμονή τους προσφέρουν εργασία στον οικισμό από όπου προέρχεται μέρος των εσόδων του.

Χαρακτηριστικά της τοποθεσίας είναι το έντονο το υδάτινο στοιχείο μιας και είναι παραθαλάσσια περιοχή, ενώ η περιοχή μελέτης οριοθετείται στα βόρεια από ένα ρέμα. Βρίσκεται σε φυσική κοιλάδα και το έδαφος είναι σχεδόν επίπεδο με ελάχιστες υψομετρικές διαφορές. Η έκταση είναι κατάφυτη στα νότια, ανατολικά και εκατέρωθεν του ρέματος, ενώ η ίδια η περιοχή μελέτης δεν έχει βλάστηση. Το κλίμα είναι μεσογειακό με ήπιους χειμώνες και δροσερά καλοκαίρια. Λόγω των καμπύλων σχημάτων του ρέματος και της βλάστησης, το τοπίο χαρακτηρίζεται για ροϊκότητα, κινητικότητα (υδάτινο στοιχείο), δυναμικότητα («σκληρά» σχήματα λόγω έντονων καμπύλων), συνέχεια (μακρόστενο ρέμα, εκτενείς περιοχές χωρίς βλάστηση). Σημαντικό στοιχείο είναι η ανάπτυξη οικοσυστημάτων εκατέρωθεν του ρέματος, όπου δημιουργούνται οργανισμοί, προσκολλώνται παράσιτα, διαμορφώνονται μορφολογίες διαφορετικές από τις γύρω περιοχές, πάντα εξαρτημένες από το νερό, την πηγή της ζωής.

Η κεντρική ιδέα πηγάζει από την προσπάθεια να μεταφραστεί το τοπίο με αρχιτεκτονικές μορφές ως ένας ζωντανός οργανισμός που αναπτύσσεται. Πρόκειται για μια διακοπτόμενη συνέχεια, με διαφοροποιήσεις για την υποδήλωση διαφορετικών λειτουργιών. Τα σχήματα είναι ροϊκά με την κυριαρχία των καμπύλων. Οι πολλαπλές εναλλαγές και μεταβάσεις από επίπεδο σε επίπεδο προκαλούν αίσθηση κινητικότητας. Η σχέση ρέματος και ζωής είναι καθοριστική, καθώς οι αρχιτεκτονικές μορφές των κτιρίων παραπέμπουν στο θαλάσσιο κόσμο, ενώ τα κτίρια γεννιούνται γύρω από τις καμπύλες κινήσεων, σε διάφορα σημεία καμπής.

Γίνεται αναφορά στον Richard Serra, ο οποίος τονίζει την κίνηση μέσω των εγκάρσιων επιπέδων στο έδαφος, που αναγκάζουν τον παρατηρητή να βιώσει το χώρο με συγκεκριμένο τρόπο. Ο επισκέπτης του οικισμού υποβάλλεται σε παρόμοιας λογικής διαδικασία, για να βιώσει το χώρο, την κίνηση, την εναρμόνιση με το τοπίο. Έτσι κινείται ανάμεσα σε καμπύλους τοίχους, που άλλοτε είναι πάνω από το ύψος του, άλλοτε «πέφτουν» και γίνονται καθίσματα - οπότε δημιουργείται ένα παιχνίδι κλίμακας και αναλογίας -, άλλοτε το συμπαγές μετατρέπεται σε διάτρητο - άρα ένας κλειστός (και ταυτόχρονα ανοιχτός, δηλαδή υπαίθριος) χώρος αποκτά «παράθυρο» -, ενώ παράλληλα στις άκρες των τοίχων γεννιούνται μορφές που εξυπηρετούν λειτουργίες, δωμάτια, εργαστήρια, χώρους αναψυχής κλπ.

Δωμάτια: Αναπτύσσονται στα κυρτά μέρη των τοίχων, που διατρέχουν την περιοχή, ενώ στα κοίλα το έδαφος σηκώνεται και δημιουργούνται κήποι με αρωματικά φυτά. Όπως οι πεταλίδες προσκολλώνται στα βράχια έτσι και τα ελλειψοειδή παράθυρα των δωματίων εφαρμόζουν στους τοίχους. Τα δωμάτια είναι ευάερα και ευήλια καθώς επίσης ο ιδιαίτερος μηχανισμός επιτρέπει να καλύπτονται ή να αποκαλύπτονται οι τρύπες για αερισμό και φωτισμό.

Βιβλιοθήκη: Η μορφή είναι εμπνευσμένη από τη σπείρα που σχηματίζει το όστρακο του σαλιγκαριού. Μέσω της σπείρας ο επισκέπτης βιώνει μια ιεροτελεστία. Προς αναζήτηση της εισόδου, ακολουθεί μια διαδρομή συνεχόμενης στροφής που τον εισάγει από το αίθριο, στο ημιυπαίθριο και τελικά στο στεγασμένο χώρο. Έτσι κεντρίζεται η περιέργεια και δημιουργείται η επιθυμία για ανακάλυψη. Ανακάλυψη της αρχής και του τέλους του κτιρίου, ανακάλυψη και κατοχύρωση της γνώσης.

Εργαστήρια: Όπως ένα μαργαριτοφόρο όστρακο παράγει το μαργαριτάρι μέσω μιας χρονοβόρας διαδικασίας, έτσι και τα εργαστήρια του οικισμού προσφέρουν το κέλυφός τους για να στεγαστούν λειτουργίες οι οποίες απαιτούν χρόνο για ένα καλαίσθητο, αλλά και λειτουργικό αποτέλεσμα. Τα εργαστήρια κοσμήματος, κλωστοϋφαντουργίας, κεραμικής και εικαστικών συστεγάζονται στο ίδιο κέλυφος, ως μια ενότητα δημιουργικών δραστηριοτήτων. Το συγκρότημα βυθίζεται στο έδαφος για να ενταχθεί στο  τοπίο, όπως ένα κοχύλι που καλύπτεται με άμμο για καμουφλάζ ή παραπέμπει στον κρυμμένο θησαυρό, καθώς προκαλεί τον επισκέπτη να το εντοπίσει και να ανακαλύψει τις δυνατότητες που του παρέχει κάθε δραστηριότητα.

Αρτοποιείο: Οι μορφές τους είναι εμπνευσμένες από τα ανατίφη που προσκολλώνται σε διάφορα μέρη κατά ομάδες. Έτσι τέσσερεις στατικοί όγκοι είναι εδραιωμένοι στο έδαφος, εσωκλείοντας τους φούρνους και τους αποθηκευτικούς χώρους. Όταν οι φούρνοι τίθενται σε λειτουργία, η κουπόλα ανοίγει και απελευθερώνει τον καπνό, σηματοδοτώντας τη ζωή σε ένα φαινομενικά ανενεργό κέλυφος, όπως και τα κελύφη των ανατιφών που μοιάζουν άψυχα, μέχρι να εμφανιστεί ο οργανισμός στην επιφάνεια. Οι οργανισμοί αυτοί είναι σχεδόν πρωτόγονοι, καθώς επίσης και ο θόλος, που συναντάται σε αρχετυπικές μορφές. Μία τέτοια μορφή αποτελεί σχόλιο για την παρασκευή του άρτου που γίνεται με τεχνικές, οι οποίες αναβιώνουν εδώ και πολλά χρόνια.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.