(117) Σχολή αρχιτεκτονικής στην Πάτρα

φοιτήτρια: Αντωνέλλα Θεοδωρακάτου
επιβλέπων καθηγητής: Γεώργιος Πανέτσος
σχολή: Πολυτεχνική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
ημερομηνία υποστήριξης: 24 Μαρτίου 2010

Το θέμα της διπλωματικής μου εργασίας είναι το κτήριο της αρχιτεκτονικής σχολής των Πατρών. Γνωρίζοντας τη σημασία των προσωπικών βιωμάτων κάθε αρχιτέκτονα στις μετέπειτα επιλογές του, θέλησα να συμβάλλω στη διαμόρφωση της αρχιτεκτονικής συνείδησης των φοιτητών σχεδιάζοντας ένα κτήριο που δεν θα επέβαλε έναν συγκεκριμένο τρόπο σκέψης, αλλά θα διεύρυνε τους ορίζοντές του απλώνοντας μπροστά του νέες προτάσεις, νέες ιδέες, χωρίς κανόνες και περιορισμούς.

Στην αρχιτεκτονική εκπαίδευση το κτήριο της σχολής κατέχει πρωταγωνιστικό ρόλο και αποτελεί παράδειγμα για τους φοιτητές. Είναι ο χώρος όπου αρχίζουν να γνωρίζουν τις διαφορετικές εκφάνσεις της αρχιτεκτονικής και να παρατηρούν προσεκτικά την κατασκευή, τα υλικά, τις σχέσεις των όγκων, το φως, τα σημεία στάσης, την κυκλοφορία. Ο τρόπος διεξαγωγής των μαθημάτων και οι συνήθειες σχετικά με τον τρόπο εργασίας που αναπτύσσονται στα χρόνια των σπουδών καθορίζουν την επαγγελματική συμπεριφορά του μελλοντικού αρχιτέκτονα.
Η θέση του κτηρίου στην είσοδο της πανεπιστημιούπολης και γειτονικά της πρυτανείας και του «πάρκου ειρήνης», κάνει το σχεδιασμό του πιο απαιτητικό. Ο προσανατολισμός και το σημείο εισόδου ορίστηκαν από τη γεωγραφική θέση του οικοπέδου, τη στάση του λεωφορείου -κύριο μέσο μεταφοράς των φοιτητών-, και την υπάρχουσα κυκλοφοριακή ροή. Ως αρχιτεκτονική σχολή κάνει αισθητή την παρουσία του προτείνοντας έναν νέο τρόπο κατοίκησης και κυκλοφορίας. Βασική αρχή του σχεδιασμού ήταν η δημιουργία μιας σχολής γεμάτη από κίνηση, καλλιτεχνική δραστηριότητα και περίπλοκες σχέσεις μεταξύ των χρηστών της. Από όλα τα επίπεδα είναι δυνατή η γενική εποπτεία του κτηρίου και συνεπώς η παρατήρηση και η συμμετοχή σε παρουσιάσεις, κατασκευές, συζητήσεις. Το κτήριο, συμμετρικό ως προς τη διαγώνιο που διχοτομεί την είσοδο, προσφέρει δυο διαφορετικές χωρικές εμπειρίες. Εκθέτει το διαπερατό κομμάτι του προς την πανεπιστημιούπολη με την πρόθεση να προσκαλέσει το κοινό και να μοιραστεί το έργο και την αρχιτεκτονική σκέψη. Στόχος είναι ο πειραματισμός διαβίωσης των φοιτητών σε χώρους έξω από το σύνηθες και το κανονικό, με σκοπό αυτή η νέα χωρική εμπειρία να συμβάλλει στη διαμόρφωση του χαρακτήρα τους ως αρχιτέκτονες.

Τα σχεδιαστήρια είναι το βασικό πρόγραμμα σε μια αρχιτεκτονική σχολή. Η μορφή και η θέση τους στην κάτοψη είναι ποιοτικά χαρακτηριστικά του σχεδιασμού που ρυθμίζουν τις σχέσεις των φοιτητών και οργανώνουν τον τρόπο εκπαίδευσης. Η ιδέα για τη μορφή των σχεδιαστηρίων προήλθε από την ανάλυση της σημερινής κατανομής των φοιτητών μιας αρχιτεκτονικής σχολής σε ομάδες. Παρατηρούμε ότι σε μια σχολή ο γενικός πληθυσμός των φοιτητών χωρίζεται σε 5 έτη. Στη συνέχεια, στο μάθημα του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού οι φοιτητές ενός έτους χωρίζονται σε μικρότερες ομάδες των 12-15 ατόμων, καθεμία από τις οποίες διευθύνεται από έναν καθηγητή ενώ τα μέλη της εργάζονται πάνω σε ένα κοινό θέμα. Ως ελάχιστη μονάδα αναπαραγωγής επιλέγεται αυτή η ομάδα και δημιουργούνται χώροι (κουτιά) που μπορούν να φιλοξενήσουν τα σχεδιαστήρια των μελών της. Με αυτήν την οργάνωση οι φοιτητές διασφαλίζουν την επικοινωνία και τη συνεργασία με άτομα που διερευνούν το ίδιο θέμα σε ένα χώρο που χρησιμοποιείται μόνο από 12-15 άτομα. Οι τυπολογίες των σχεδιαστηρίων είναι τρεις και η κατανομή των φοιτητών σε αυτά εξαρτάται από το έτος φοίτησης. Η έννοια του έτους δεν καταργείται. Οι διαλέξεις και τα θεωρητικά μαθήματα που αφορούν σε όλο το έτος πραγματοποιούνται σε αμφιθεατρικές αίθουσες διδασκαλίας χωρητικότητας 100 ατόμων. Επιπλέον, οι φοιτητές ενός έτους στεγάζονται σε γειτονικά σχεδιαστήρια που επικοινωνούν με ράμπες και σκάλες. Είναι τέτοια η διάταξη των κουτιών που τα έτη περιπλέκονται και φοιτητές διαφορετικών ετών βρίσκονται στον ίδιο χώρο.

Η κυκλοφορία αποτελεί πολύπλοκο και σημαντικό κομμάτι του σχεδιασμού. Στις πτέρυγες των σχεδιαστηρίων η βασική κυκλοφορία πραγματοποιείται με τέσσερις κατακόρυφες κλίμακες που εξυπηρετούν άμεσα όλα τα σχεδιαστήρια που βρίσκονται περιμετρικά αυτών. Στα υπόλοιπα σχεδιαστήρια οι χρήστες μεταβαίνουν εύκολα με πρόσθετα στοιχεία κυκλοφορίας. Η είσοδος στα σχεδιαστήρια είναι ελεύθερη αν το επιθυμούν οι χρήστες και πολλές φορές απαραίτητη για τη μετάβαση από το ένα σχεδιαστήριο στο άλλο. Με αυτόν τον τρόπο διατηρείται δυνατός ο δεσμός των φοιτητών όλων των ετών. Το κτήριο επικοινωνεί κυκλικά και δεν διακόπτεται στην τομή των δυο κομματιών.

Ο δημόσιος χώρος σε ένα δημόσιο κτήριο έχει προτεραιότητα. Βασικό στοιχείο του σχεδιασμού είναι το κεντρικό αίθριο γύρω από το οποίο αρθρώνονται οι τέσσερις πτέρυγες. Η κεντρική κλίμακα με τις κερκίδες που οδηγεί στο lobby του εκθεσιακού χώρου και του αμφιθεάτρου, η διώροφη είσοδος, οι διάδρομοι, οι κήποι στην οροφή, στο υπόγειο και περιμετρικά του κτηρίου, είναι δημόσιοι χώροι που βρίσκονται σε όλο το κτήριο, σχεδιασμένοι για κίνηση, στάση, εργασία και ανάπαυση. Ιδιαίτερο στοιχείο δημόσιου χώρου αποτελεί ο αρνητικός χώρος των σχεδιαστηρίων, τον οποίο μπορούν ελεύθερα να οικειοποιηθούν οι φοιτητές.

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ: Θέλοντας να αναδείξουμε τις πιο φρέσκιες και ζωντανές ιδέες στην αρχιτεκτονική , καλούμε όλους τους νέους αρχιτέκτονες να μας στείλουν προς δημοσίευση την διπλωματική τους εργασία.
Συμμετοχή & Βραβεία 2009 - 2010 >>>