(140) ''Συγκρότημα εργατικών κατοικιών στην Πάτρα''

Φοιτήτριες: Βάη Ελένη, Κλωνιζάκη Χριστίνα
Επιβλέπων Καθηγητής: Κωνσταντόπουλος Ηλίας
Ημερομηνία παρουσίασης: Οκτώβριος 2009
Διπλωματική εργασία Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πανεπιστημίου Πατρών

 

 

 

ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Έχοντας διαπιστώσει ότι υπάρχει στις μέρες μας πρόβλημα, τόσο στην ποσότητα αλλά κυρίως στην ποιότητα των εργατικών κατοικιών στη χώρα μας, πρόβλημα που αρχιτεκτονικά έχει τις βάσεις του στη διατήρηση του ίδιου μοντέλου κατοίκησης τον τελευταίο αιώνα, ένα μοντέλο το οποίο δεν έχει εξελιχθεί ανάλογα με τις ανάγκες των ανθρώπων. Θελήσαμε να προτείνουμε ένα νέο συγκρότημα εργατικών κατοικιών. Συγκρότημα που το αρχιτεκτονικό του πρόγραμμα θα ανταποκρίνεται στις πραγματικές σύγχρονες ανάγκες του εργάτη και θα προτείνει ένα νέο τρόπο ζωής με έμφαση τη συλλογικότητα αλλά και σεβασμό στην ιδιωτικότητα του κατοίκου.

 

 

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

Η μελέτη αυτή ξεκινάει από την ανάγκη απόδοσης περισσότερου χώρου σε συλλογικές δραστηριότητες. Πρόκειται για κοινόχρηστες λειτουργίες που είτε υποκαθιστούν τμήμα του εσωτερικού εξοπλισμού των μονάδων κατοικίας και αποδίδονται στη χρήση όλων των κατοίκων, είτε λειτουργίες που θα διευκολύνουν και θα εξασφαλίζουν την πνευματική, την φυσική και την κοινωνική ανάπτυξη των κατοίκων του συγκροτήματος αλλά και της πόλης. Η κατοικία μετατρέπεται σε κοινωνικό πυκνωτή και προάγει νέους δεσμούς μεταξύ των κατοίκων που βοηθούν τη συγκρότηση της κοινωνικής και ταξικής τους συνείδησης.

Η μελέτη βασίζεται σε τέσσερις βασικούς άξονες:

1) Η χάραξη μιας συνεχούς γραμμής που "τρέχει" σε όλο το οικόπεδο και έχει τη λειτουργία γραμμής τραμ, που διευκολύνει την διέλευση στο εσωτερικό του συγκροτήματος και το ενώνει στις άκρες του με την πόλη.
2) Η συνέχεια της χάραξης της υπόλοιπης πόλης, στρατηγική που εξυπηρετεί το διάλογο του συγκροτήματος με αυτή, διευκολύνοντας την εξωστρέφεια του.
3) Την εναλλαγή του μετώπου των υπαίθριων χώρων προς τη θάλασσα και προς την πόλη.
4) Την τοποθέτηση των χώρων που απευθύνονται άμεσα σε χρήση για τους κατοίκους, στα άκρα του οικοπέδου και τη τοποθέτηση των δημόσιων πολιτιστικών κτιρίων, συμβολικά στο κέντρο του.

 

 

ΤΟ ΟΙΚΟΠΕΔΟ

Η τοποθέτησή του συγκροτήματος έγινε στο κέντρο της πόλης, σε οικόπεδο στο παραθαλάσσιο μέτωπο της Πάτρας. Το συγκρότημα θα αξιοποιεί τις υπηρεσίες που υπάρχουν στην περιοχή και τη θέα. Το εμβαδό του οικοπέδου είναι περίπου 45.000 τμ.

 

 

ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΤΙΡΙΑ

Πέρα των κατοικιών το κτιριολογικό πρόγραμμα συμπληρώνεται με:

Υπολογιστικό κέντρο, μικρή αγορά, εστιατόριο, καλλιτεχνικό σπουδαστήριο, μουσείο ιστορίας του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα, αμφιθέατρο πολλαπλών χρήσεων, βιβλιοθήκη και αναγνωστήριο, αίθουσα συνελεύσεων και γραφεία διοίκησης, πλατεία συγκεντρώσεων, καφετέρια, παιδικό σταθμό, γυμναστήριο με υπαίθριες αθλητικές εγκαταστάσεις και υπόγειο χώρο στάθμευσης.

 

 

ΟΙ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΕΣ

Το συγκρότημα αποτελείται από τέσσερις πολυκατοικίες. Η μορφή τους ακολουθεί την καμπυλότητα της γραμμής του τραμ.

Κοινές αρχές στο σχεδιασμό τους είναι:

- Τα κτίρια προορίζονται για διαφορετικούς τύπους κατοίκων ώστε να ενθαρρύνεται η συμβίωσή τους και ταυτόχρονα να μη
  δημιουργεί πρόβλημα στη συνύπαρξή τους ο διαφορετικός τρόπος ζωής τους.  
- Όλες εξυπηρετούνται άμεσα από το τραμ με σχεδιασμένες στάσεις επιβίβασης και αποβίβασης.
- Οι πολυκατοικίες «σηκώνονται» από το έδαφος με τη χρήση της pilotis, ώστε ο υπαίθριος χώρος πρασίνου να διατηρείται
  στο ισόγειο τους.
- Στον πρώτο όροφο της κάθε μιας περιλαμβάνονται κοινόχρηστες λειτουργίες, που ο άρτιος εξοπλισμός τους μπορεί
  να αντικαταστήσει τον αντίστοιχο σε κάθε διαμέρισμα.
- Η πρόσβαση στα διαμερίσματα διευκολύνεται με παραπάνω από ένα κλιμακοστάσια και η είσοδος σε αυτά γίνεται από 
  ευρύχωρους κοινόχρηστους εξωτερικούς διαδρόμους. Οι διάδρομοι αυτοί μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως χώροι καθιστικού,
  ένα ακόμη ερέθισμα οι συγκεντρώσεις να μεταφερθούν από τον ιδιωτικό στο δημόσιο χώρο.
- Οι όψεις των κοινόχρηστων διαδρόμων, συνθέτονται από συρόμενα πανέλα με περσίδες, που προστατεύουν από τον ήλιο και
  προφέρουν ιδιωτικότητα. Οι όψεις των διαμερισμάτων συνθέτονται από ένα μεταλλικό πλέγμα, με αναρριχώμενα φυτά.

 

 

ΤΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ

Το συγκρότημα αποτελείται από 94 διαμερίσματα που χωρίζονται σε 8 τύπους.

Κοινές αρχές στο σχεδιασμό:

- Το μέγεθος τους είναι τέτοιο ώστε να εξυπηρετούνται οι στοιχειώδεις ανάγκες της οικογενειακής ή εργένικης ζωής.
- Ευελιξία στην κάτοψη ώστε το διαμέρισμα να προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες και επιθυμίες των κατοίκων.
- Η παραδοσιακή κουζίνα και τραπεζαρία καταργούνται και  υποκαθίστανται με ένα πάγκο, που και αυτός θα μπορεί να καταργηθεί
  αργότερα, με στόχο τη πλήρη μεταφορά αυτών των λειτουργιών στους αντίστοιχους προσφερόμενους κοινοτικούς χώρους.

 

 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Στόχος της διπλωματικής αυτής εργασίας είναι η προβολή της δυνατότητας για ένα εναλλακτικό τρόπο ζωής, σχεδιάζοντας το χώρο αυτό που μπορεί να το φιλοξενήσει. Στόχος ο οποίος επιτυγχάνεται βάζοντας τις σύγχρονες ανάγκες του εργάτη στο προσκήνιο και παράλληλα φέρνοντας τις ομορφιές του παρελθόντος στο παρόν, όπως αυτή της γειτονιάς. Φυσικά δεν υπάρχουν οι αυταπάτες πως η ζωή των εργατών μπορεί να καλυτερεύσει χάρη στη βελτίωση της κατοικίας τους, όσο η αιτία των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν, η οποία είναι κοινωνικοοικονομική, θα παραμένει. Όπως έγραψε και ο Ένγκελς στο «ζήτημα της κατοικίας»  το 1887 «Όσο θα υπάρχει ο κεφαλαιοκρατικός τρόπος παραγωγής, θα είναι τρέλα να θέλουμε να λύσουμε χωριστά το ζήτημα της κατοικίας ή οποιοδήποτε άλλο κοινωνικό ζήτημα που έχει σχέση με την τύχη των εργατών. Η λύση βρίσκεται μόνο στην κατάργηση του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής, στην ιδιοποίηση από την ίδια την εργατική τάξη όλων των μέσων συντήρησης και εργασίας.»

 

 

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.