(180) ΒΟΛΟΣ: Αποδίδοντας το θαλάσσιο μέτωπο στην πόλη

Φοιτήτρια: Ζάμπια Αδάμου
Επιβλέποντας: Κωνσταντίνος Σερράος
Σύμβουλος: Βαλεντίνη Καρβουντζή
Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Ημερομηνία παρουσίασης: 03/11/2010

 

Σύντομη περιγραφή θέματος
Η Διπλωματική μου εργασία πραγματεύεται την ανάπλαση ενός θαλάσσιου μετώπου, αυτού του Βόλου, και συνιστά μια προσπάθεια απόδοσής του στην πόλη. Ο επαναπροσδιορισμός του χαρακτήρα του επιχειρείται μέσα από την αποκατάσταση της σχέσης των κατοίκων με τη θάλασσα και τη δημιουργία θεματικών ενοτήτων που εξυπηρετούν τις καθημερινές ανάγκες τους. Το θέμα της εργασίας εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο του ενδιαφέροντος που εκδηλώνεται τις τελευταίες δεκαετίες για τα θαλάσσια μέτωπα, καθώς αποτελούν τις πιο προνομιούχες περιοχές των παραθαλάσσιων πόλεων.

 

Το θαλάσσιο μέτωπο του Βόλου

Συνολική άποψη του γραμμικού, επιμήκους θαλάσσιου μετώπου του Βόλου.

 

ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΚΟΝΑΣ 1:
Το θαλάσσιο μέτωπο του Βόλου συνιστά τον σπουδαιότερο δημόσιο χώρο της πόλη με κυριότερα χαρακτηριστικά το επίμηκες, γραμμικό κρηπίδωμα και την ύπαρξη ενός σημαντικότατου χώρου πρασίνου - το σημερινό πάρκο του Αγίου Κωνσταντίνου. Προς αναμόρφωση επιλέγω το κεντρικότερο τμήμα του θαλάσσιου μετώπου στο οποίο εντοπίζονται σχεδόν αποκλειστικά χρήσεις αναψυχής και τουρισμού, ελεύθεροι χώροι και περιοχές πρασίνου, καθώς και δημόσια κτίρια.

 

Χαρακτηριστικά περιοχής επέμβασης
Με φόντο τον επιβλητικό όγκο του Πηλίου, το θαλάσσιο μέτωπο του Βόλου συνιστά έναν εξαιρετικά προνομιούχο χώρο. Ένα χώρο τον οποίο οι κάτοικοι της πόλης βιώνουν καθημερινά και όπου, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες, διοργανώνεται πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Ωστόσο, η γραμμική αυτή πορεία έχει σχολιαστεί συχνά ως μια περιοχή "παρατημένη", ως ένας χώρος που διέπεται από χαράξεις απαρχαιωμένες που δε συνάδουν με την εποχή μας και που χαρακτηρίζουν απαξιωμένα πάρκα της προηγούμενης εκατονταετίας. Ο πρωτοποριακός επανασχεδιασμός του θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά την εικόνα του Βόλου, να αναβαθμίσει την ποιότητα του χώρου στον πυρήνα της πόλης και να συνεισφέρει στην κατεύθυνση της ανάπτυξης του αστικού τουρισμού και της τόνωσης της τοπικής οικονομίας.

 

Γεωγραφικά χαρακτηριστικά και χωροθέτηση της περιοχής επέμβασης.

 

ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΚΟΝΑΣ 2:
Η στρατηγική μιας επέμβασης θα πρέπει κυρίως να λαμβάνει υπόψη της ότι το θαλάσσιο τοπίο είναι τμήμα του περιβάλλοντος της πόλης και ότι η παρουσία του λιμένα αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό στοιχείο της ταυτότητας του Βόλου.

 

Πρόταση δικτύου ελεύθερων χώρων_Αναγνώριση της παρούσας κατάστασης της περιοχής επέμβασης.

 

ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΚΟΝΑΣ 3:
Στον ευρύτερο χώρο του πάρκου του Αγίου Κων/νου εντοπίζεται σήμερα πλήθος δέντρων, το μέγεθος των οποίων επιβεβαιώνει την πολύχρονη παρουσία τους στον χώρο και τη σημαντική συμβολή τους στη διαμόρφωση της ιδιαίτερης ταυτότητάς του. Η προσπάθεια διατήρησής τους υπαγόρευσε σχεδιαστικές κινήσεις και υψομετρικές διαφορές που αποδίδουν στο χώρο μια επιθυμητή μορφολογική ποικιλία.

 

 
Πρόταση ανάπλασης ευρύτερης περιοχής επέμβασης_1:1000.

 

ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΚΟΝΑΣ 4:
Τα κυριότερα χαρακτηριστικά της επέμβασής μου στο σύνολο του θαλάσσιου μετώπου συνοψίζονται στα εξής:

-Δεντροστοιχίες που από την πόλη με "κατεβάζουν" στο θαλάσσιο μέτωπο.
-Ομοιότητα των υλικών επίστρωσης του υπαίθριου χώρου (ψυχρή άσφαλτος, συμπαγή τούβλα, πατημένο χώμα, χώμα κηπευτικό, οξειδωμένες λαμαρίνες CorTen).
-Ποδηλατόδρομος που διασχίζει το σύνολο του θαλάσσιου μετώπου.
-Μαρίνα ελλιμενισμού σκαφών που βασικότερο στόχο έχει τη διευκόλυνση της ανεμπόδιστης θέασης του νερού και του ευρέως τοπίου από τους πεζούς (σήμερα τα σκάφη αναψυχής "δένουν" σε όλο το μήκος του κρηπιδώματος).

 

 
Πρόταση ανάπλασης_1:500.

 

Περιγραφή της πρότασης
Η πρότασή μου περιλαμβάνει τρεις ενότητες (φυσικό τοπίο, αστική πλατεία, πολλαπλός χώρος παιχνιδιών) που διαπερνώνται από μια πράσινη πορεία (σερπαντίνα). Κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής (στο βόρειο τμήμα της περιοχής ανάπλασης) χωροθετώ μια υπαίθρια έκθεση ιστορίας του τρένου, χώρους πολιτισμού και μια υπαίθρια έκθεση-αγορά. Ακόμη προτείνεται μια μαρίνα ελλιμενισμού σκαφών.

Σερπαντίνα
 Η "σερπαντίνα" συνιστά ένα  παιχνίδι  που  διασχίζει  τις  τρεις ενότητές μου. Προσδιορίζει τα όρια των χώρων που διαπερνά και "γαζώνει" το πάρκο συνολικά δημιουργώντας υπο-χώρους που εξαρτώνται σχεδιαστικά από αυτή.

Πλατεία
Η πλατεία "συλλέγει" τους επισκέπτες και τους "κατεβάζει" στη θάλασσα Αποτελείται από τρεις υπο-ενότητες:  το  βυθισμένο cafe, τις απλωμένες κερκίδες και τις πίστες skateboard.

-Βυθισμένο καφε

Το cafe βρίσκεται βυθισμένο ένα μέτρο χαμηλότερα από  τη στάθμη  του άνω ορίου της πλατείας ώστε να εξομαλυνθεί το όριο που θα συνιστούσε ένας τοίχος τριών μέτρων κατά μήκος της υπαίθριας αγοράς. 

-Κερκίδες

Η ενότητα της πλατείας νότια της πορείας της "σερπαντίνας" λειτουργεί ως ένας  χώρος παρατήρησης και θέασης της θάλασσας, ενώ μπορεί να υποστηρίξει και τη διοργάνωση παραστάσεων με φόντο τη θάλασσα.  

-Πίστες skate

Βόρεια των κερκίδων συναντώ γραμμικές πίστες για skateboard (μια πολύ συνηθισμένη δραστηριότητα σήμερα στην παραλία του Βόλου) με ικανό πλάτος, εξάρσεις και  βυθίσματα που μπορούν παράλληλα να χρησιμοποιηθούν και ως πλάτες για κάθισμα. Η μορφή και η κατεύθυνση τους εμπνεύστηκε από την κατεύθυνση των κυμάτων και την εκτόνωσή τους πάνω στο θαλάσσιο μέτωπο.

Παιδικό παιχνίδι
Στο δυτικό άκρο του θαλάσσιου μετώπου αναπτύσσεται ένας ευρύς χώρος πολλαπλών δραστηριοτήτων για παιδιά και νέους. Οι χώροι των μικρότερων ηλικιών περικλείονται περιμετρικά από κεκλιμένες λαμαρίνες CorTen που "γυρίζουν" οριζόντια για να σχηματίσουν γραμμικούς χώρους στάσης. Στο δυτικό  άκρο των παιχνιδιών, λαμαρίνες CorTen και κερκίδες περικλείουν ένα γήπεδο basket (στάθμη -1.00μ. ώστε να δημιουργηθεί η υψομετρική διαφορά για τις κερκίδες).

Φυσικό τοπίο
Στο δεξιό άκρο του πάρκου επιλέγω να δημιουργήσω ένα τοπίο φυσικό με  πυκνή  βλάστηση και χαμηλούς λόφους, ένα χώρο ελεύθερο που επιτρέπει την ανάπτυξη εναλλακτικών δραστηριοτήτων ελεύθερου χρόνου (π.χ. πικ-νικ, άσκηση). Προκειμένου να διατηρηθούν τα δέντρα που υπάρχουν στη στάθμη του +1.00μ. δημιουργώ χαμηλούς λόφους, τα χώματα των οποίων συγκρατούνται από οξειδωμένες λαμαρίνες CorTen που παραλαμβάνουν στην πλάτη τους κρεμασμένα καθίσματα.

Σιδηροδρομική γραμμή
Στο ανατολικό άκρο της σιδηροδρομικής γραμμής αναπτύσσεται μια υπαίθρια έκθεση με θέμα την ιστορία του τρένου του Πηλίου. Η δημιουργία της σηματοδοτείται φυσικά από την υπάρχουσα γραμμή που διατρέχει το βόρειο τμήμα  του πάρκου και που σήμερα λειτουργεί περισσότερο ως ένας παράγοντας  διάσπασης της ενότητας του χώρου παρά ως ένα σημαντικό ιστορικό τοπόσημο. Η  έκθεση περιλαμβάνει παλιά βαγόνια και μηχανές.

Αγορά
Η δομή της αγοράς, που στόχο έχει την προσέλκυση επισκεπτών στο πάρκο,  συναρτάται από τη γραμμική ανάπτυξη της σιδηροδρομικής γραμμής ενώ θα μπορούσε να εξυπηρετήσει είτε μια εβδομαδιαία λαϊκή αγορά τροφίμων, είτε περιοδικές θεματικές εκθέσεις. Συγκροτείται από ελαφριές κατασκευές στο χώρο με μεταλλικό σκελετό και ξύλινη στέγη.

 

Επεξηγηματικά διαγράμματα πρότασης -  Ενότητες_Φύτευση_Υπαίθρια αγορά/Εκθεσιακοί χώροι.

 

Τομές περιοχής επέμβασης και χωμάτινου λόφου στηριζόμενου από λαμαρίνα CorTen.

 

 

Μακέτες πορείας εργασίας

 

 

Τελική μακέτα 1:500