(193) Ανάπλαση υπαίθριων αστικών χώρων

Φοιτήτριες : Ελένη Πασχάλη, Μυριούνη Ελεάνα
Υπεύθυνος διδάσκοντας : Δ. Πολυχρονόπουλος
Δημοκρίτειο Πανεπιστημίο Θράκης, Πολυτεχνική σχολή Ξάνθης, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ημερομηνία παρουσίασης: 12-042010

Τεχνική περιγραφή
Κριτήριο της διπλωματικής  για εμάς αποτελεί η αναζήτηση και η μελέτη  οικοδομικών τετραγώνων που χαρακτηρίζονται από μικρά οικοδομικά τετράγωνα, με πυκνό δίκτυο, υπαίθριους χώρους κατακλεισμένους από αμάξια και μικρά πεζοδρόμια. Τα Εξάρχεια  είναι μία «κλειστή» οικιστική περιοχή με την έννοια ότι συνορεύεται προς όλες τις κατευθύνσεις με ήδη κορεσμένες οικιστικές περιοχές. Ο σχεδιασμός των υπαίθριων  αυτών χώρων διαμορφώθηκε με ενοποιητικά στοιχεία όπως: η  γραμμικότητα των ροών των πεζών,  των κινήσεων και των αξόνων που διέρχονται σε κάθε πλατεία, η φύτευση που εισάγει άξονες κίνησης ή στάσης, η διαχείριση των κλίσεων και των υψομετρικών διαφορών, ο τρόπος που «διαβάζεται» το έδαφος και το υλικό στους πεζόδρομους.

Πληθυσμός περιοχής: 22.068 άτομα
Πυκνότητα πληθυσμού: 24,5 κάτοικοι / στρέμμα (πολύ υψηλή)

Έκταση ανοικτών δημόσιων χώρων περιοχής: 114 στρέμματα ( 1 κάτοικος / 5,1 τ.μ.)
Έκταση πρασίνου: 75, 5 στρέμματα (Λόφος Στρέφη: 48 στρέμματα)

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η περιοχή που οριοθετείται από τις οδούς Ιπποκράτους, Σόλωνος, 28^ης Οκτωβρίου και την λεωφόρο Αλεξάνδρας αποτελείται από τρεις επιμέρους περιοχές την Νεάπολη, τα Εξάρχεια και το Μουσείο. Σήμερα έχει καθιερωθεί ολόκληρη η περιοχή Νεάπολη-Εξάρχεια - Μουσείο να ονομάζεται Εξάρχεια. Η περιοχή μελέτης μας εσωκλείεται από τους δρόμους Εμμανουήλ Μπενάκη, Σόλωνος, Ζωοδόχου Πηγής και Μεταξά.

Οι οδοί
Τζαβέλλα: είναι ένας πολυσύχναστος πεζόδρομος. Αποτελεί κατέβασμα από το Κολωνάκι και με το πάρκο της Ναυαρίνου έχει πάρει περισσότερη ζωή. Κατά μήκος της οδού υπάρχουν κύριος είσοδοι πολυκατοικιών. Μεσολογγίου: είναι ένας ακόμα πεζόδρομος, στην συμβολή με τη οδό Κωλέττη μέχρι και την προέκταση της ως την Λόντου υπάρχουν καφέ με τραπεζάκια στο πεζόδρομο μαζί με μαγαζιά με εμπόριο βιβλίων. Κωλέττη: είναι ένας δρόμος ήπιας κυκλοφορίας και κυρίως πάνω της βρίσκουμε καταστήματα. Λόγω της επιθυμίας μας να δημιουργήσουμε μια ενότητα στην περιοχή και η κίνηση των πεζών να γίνετε απρόκοπα προτείνουμε την πεζοδρόμηση της . Λόντου: είναι ένα στενό χωρίς ιδιαίτερη ζωή, αποτελεί μια πλάτη των μαγαζιών της οδού Σόλωνος από την μια και μία φάτσα για καφέ και εισόδους πολυκατοικιών από την άλλη, πέρα από τα πρωινά είναι ένα ήσυχο στενό που λειτουργεί κυρίως ως πέρασμα. Μάνης: αποτελεί επίσης ένα ήσυχο στενό και λειτουργεί κυρίως ως ένα πέρασμα από την οδό Μεταξά.

1. ΠΟΡΕΙΑ ΛΥΣΗΣ

Οικόπεδο 1.  Βρίσκεται στην συμβολή των οδών Εμμανουήλ Μπενάκη και Κωλέττη. Αποτελεί ένα άνοιγμα στο εσωτερικό ενός ακάλυπτου. Καθώς προχωράς μπορείς να διαβάσεις τις εποχές στα κτίρια. Ένας τυφλός τοίχος στέκεται πιο επιβλητικά από όλα, βρίσκεται κεντρικά στο οπτικό πεδίο. Το μικρό στενάκι που οδηγεί στη Σόλωνος χρησιμοποιείται και αυτό ως παρκινγκ κόβοντας την δίοδο. Σκοπός μας είναι να επιτευχθεί ένα αμφιθέατρο προς την επιφάνεια προβολών. Έτσι η αναδίπλωση του εδάφους με ήπια τσακίσματα προσφέρει μια ευνοϊκή κλίση προβολών. Από την πλευρά του στενού έχουμε τοποθετήσει μια εφήμερη κατασκευή σκαλωσιάς που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν αναψυκτήριο αλλά και καθίσματα κύβοι που μπορούν να είναι ένα καθιστικό όλων των ωρών έτσι και το στενάκι που οδηγεί στη οδό Σόλωνος θα αναβαθμιστεί και θα είναι πλέον προσπελάσιμο.

Οικόπεδο 2. Εσωκλείεται από τις οδούς Κωλέττη, Μεσολογγίου και Τζαβέλα. Σήμερα είναι ένα κενό σκάμμα. Το επόμενο οικόπεδο είναι ο χώρος παιχνιδιού.  Μέσω πάλι της αναδίπλωσης παράγονται κορυφώσεις και βυθίσεις του εδάφους, σπασίματα πιο έντονα, δημιουργώντας επιφάνειες που ενδείκνυται για αναρρίχηση για όλες της ηλικίες. Ακόμα για μεγαλύτερα παιδιά έχουμε προβλέψει την τοποθέτηση λωρίδων πάνω στα σόκορα των πολυκατοικιών όπου προσφέρουν μια πιο σύνθετη αναρρίχηση. Δημιουργείται και μια μικρή πλατειά μπροστά από τον χώρο παιχνιδιού ώστε να υπάρχει η εποπτεία από τους γονείς αλλά και να προσφέρεται και ως χώρος ανάπαυσης-ψυχαγωγίας.

Οικόπεδο 3. Το τελευταίο οικόπεδο στην περιοχή βρίσκεται ανάμεσα στη οδό Μέταξα και στην Μανής είναι ένα διαμπερές οικόπεδο. Ο στεγασμένος χώρος των δημιουργικών εργαστηριών είναι ένα υπόσκαφο κτίριο το οποίο βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια. Εσωτερικά έχουμε προβλέψει ο χώρος να μπορεί να μεταβάλλεται αναλόγως τις ανάγκες του εργαστηρίου είτε της λειτουργίας που μπορεί να πάρει σαν κτίριο. Έτσι ένας κάναβος με ενσωματωμένες ράγες ενσωματώνει πάνελ που κινούνται έτσι ώστε να προσφέρει την επιθυμητή κάθε φορά κάτοψη. Ο χώρος έξω και μέσα μπορεί να γίνει ένα. Η υποβαθμισμένη αυτή αυλή προσφέρει χώρους εκτονώσεις και δημιουργίας.

Η πορεία και το ρετάλι. Η πεζοδρόμηση της Κωλέττη καθώς και η ενοποίηση των 3 ακάλυπτων χώρων που προτείνουμε στοχεύει στην αισθητικές και λειτουργικές σχέσεις, στην ανάκτηση χαμένων χώρων, στην ενίσχυση της ταυτότητας της πόλης, στην ανάδειξη της τοπικότητας και της γειτονιάς . Σημαντικό για όλους είναι τα θέματα αστικής οικολογίας που προσεγγίσαμε καθώς μπορούν να οδηγήσουν σε ένα συμβιωτικό μοντέλο πόλης και φύσης, στην χρήση πράσινων τεχνολογιών και φιλικών υλικών. Συνολικά δεν φανταζόμαστε οι χώροι να λειτουργούν αυστηρά για έναν μονάχα σκοπό αλλά να προσαρμόζονται στις ανάγκες των κατοίκων και να εκπληρώνουν πολλαπλά σενάρια. Στους πεζοδρόμους έχουμε τοποθετήσει εστίες πρασίνου και καθιστικών. Με τις λωρίδες σε ένα σύστημα που θυμίζει barcode χωρίζονται οι δρόμοι σε υποενότητες εναλλασσόμενες με πατημένο χώμα-γκαζόν και βιομηχανικό δάπεδο. Στις περιοχές όπου υπάρχει πατημένο χώμα έχουν τοποθετηθεί τα περισσότερα παγκάκια και δέντρα δίνοντας έτσι μια πιο φυσική αίσθηση μέσα στον χώρο. Σε όλη την περιοχή έχει γίνει μελέτη ηλιασμού-σκιασμού και έχουν τοποθετηθεί σε ανάλογες τοποθεσίες δέντρα για τον βέλτιστο σκιασμό. Τα δέντρα είναι ψηλόκορμα για να μην παρεμποδίζουν την θέα  και φυλλοβόλα ώστε τους χειμερινούς μήνες ο ήλιος να περνά ενώ το καλοκαίρι να προσφέρει σκιασμό. Η πορεία έχει προβλεφθεί από tartan χαρακτηρίζεται από υψηλό εφελκυσμό, μεγάλη αντοχή στην τριβή, τις καιρικές συνθήκες και τη γήρανση. Διατηρεί την ελαστικότητά του ακόμα και σε θερμοκρασίες κάτω του μηδενός, δεν φθείρεται εύκολα δεν κρατά το νερό και ενδείκνυται για χώρους παιχνιδιού. Η καθημερινότητα της Αθήνας, όπως την έχουμε συνηθίσει, μπορεί να αλλάξει, μέσω σχεδιασμού, προτείνεται έτσι, ένας οικολογικός επανασχεδιασμός του αστικού μας περιβάλλοντος (με πεζοδρόμια, ποδηλατοδρόμους, πράσινο, φιλικά υλικά πλακόστρωσης), αλλά και του αρχιτεκτονικού περιβάλλοντος (πράσινες όψεις).

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.