(200) Ενεργοποίηση του άξονα Αθήνας- Πειραιά στο ίχνος των Μακρών Τειχών

Φοιτήτριες: Θάλεια Νινιού, Γεωργία Πουλοπούλου
Επιβλέπων καθηγητής: Γιάννης Πατρώνης
Ημερομηνία παρουσίασης: 24 Ιουνίου 2010
Διπλωματική εργασία Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πανεπιστημίου Πατρών

 

 

Δημιουργία δικτύου δημόσιων επεμβάσεων - ποδηλατόδρομος, πεζόδρομος, κέντρα γειτονιάς, στάσεις τοπικής -υπερτοπικής κλίμακας - στα εντοπισμένα κενά [χώροι χωρίς λειτουργία] της περιοχής μελέτης.

 

 

Η διπλωματική εργασία αυτή αφορά το συνδετικό άξονα Αθήνας- Πειραιά, συγκεκριμένα τη ζώνη ανάμεσα στην οδό Πειραιώς και τις  γραμμές του ΗΣΑΠ.  Εντοπισμένη από την αρχαιότητα η ανάγκη επικοινωνίας της πόλης με το λιμάνι, ωθεί στην κατασκευή των Μακρών Τειχών των οποίων το  ίχνος στη σημερινή πολεοδομική "στιγμή" συμπίπτει ακριβώς με τη ζώνη που προαναφέρθηκε.

 

 

Προσεγγίζοντας την πόλη ως σύνθεση χρονικών και χωρικών επιστρωματώσεων εστιάζουμε στη σχέση μεταξύ των επιπέδων-στοιχείων που διαμορφώνουν τη σημερινή της φυσιογωμία. Το ίχνος και τα απομεινάρια των Μακρών Τειχών, τα βιομηχανικά κτήρια του 20^ου αιώνα ενεργά ή όχι, προσφυγικές συνοικίες, οι πρόσφατες κατασκευές, η νέα αντιμετώπιση της Πειραιώς ως πολιτισμικού πυρήνα αποτελούν στοιχεία που συνυπάρχουν και μετασχηματίζουν την περιοχή που και αυτή με τη σειρά της τα μετασχηματίζει.

 

 

Εξετάζοντας τη θέση του συγκεκριμένου άξονα παρατηρούμε τελικά πως πέρα από το συνδετικό του χαρακτήρα, (άλλωτε διέσχιζε τα περίχωρα των 2 πόλεων, σήμερα συνεχίζει να  αποτελεί το χώρο ανάμεσα σε 2 διακριτά ιεραρχημένους τόπους Ακρόπολη-λιμάνι Πειραιά) παρουσιάζει ταυτόχρονα ένα νέο  πεδίο ανάλυσης και σύνθεσης, ανεξαρτοποιημένο από τις εναρκτήριες ωθήσεις  του (ιστορικό κέντρο Αθήνας-λιμάνι Πειραιά). Τα κατα μήκος όρια αυτού του πεδίου, η Πειραιώς ως οδός ταχείας κυκλοφορίας και οι γραμμές του ΗΣΑΠ, προκαλούν τον εγκλωβισμό της περιοχής και καθιστούν απαγορευτική για τον πεζό την κάθετη κίνηση.

 

 

Πρόθεση της πρότασής μας αποτελεί η ένταξη του δημόσιου χώρου στην περιοχή ώστε να είναι δυνατή για τον πεζό και τον ποδηλάτη μία επικοινωνία Αθήνας-Πειραία αλλά και παράλληλα η σύνδεση της "εγκλωβισμένης" αυτής ζώνης με την ευρύτερη περιοχή. Θεωρώντας δεσμευτικά στοιχεία τους χώρους με υφιστάμενη λειτουργία, χρησιμοποιούμε ως πεδίο σχεδιασμού τους εγκαταλελειμμένους χώρους της περιοχής, είτε κτισμένους-πρώην βιομηχανικά κτήρια- είτε άκτιστους -ανεκμετάλλευτους ανοιχτούς χώρους.

 

 

Τελικά η επέμβασή μας αφορά:

_ μία διαδρομή κατά μήκος του άξονα και κάθετες συνδέσεις _ "ράμματα"  στοιχεία επικοινωνίας με τη γύρω περιοχή. Η διαδρομή διαιρείται σε λωρίδες ποδηλατόδρομου, πεζόδρομου και λωρίδες φύτευσης ενώ οι κάθετες συνδέσεις είναι υπέργειες ή υπόγειες υπερβαίνοντας έτσι το εμπόδιο [για τον πεζό και τον ποδηλάτη] της διαρκούς ροής οχημάτων στην Πειραιώς και τρένων στις γραμμές του ΗΣΑΠ.

_ανοιχτούς χώρους πρασίνου άλλωτε διαμορφωμένους σε στάσεις της διαδρομής και άλλωτε ως καθαρή έκταση φύτευσης.

­_ ανοιχτούς αρχαιολογικούς χώρους, σε μία προσπάθεια ένταξης των τμημάτων των Μακρών Τειχών στον αστικό ιστό.

_ επαναχρήσεις εγκαταλελειμμένων βιομηχανικών κτηρίων με την πρόθεση να λειτουργήσουν ως ανοιχτοί κοινόχρηστοι χώροι, πιθανά σημεία αναφοράς των κατοίκων. Ιδανικά, μέσω των λειτουργιών αλλά κυρίως των σχέσεων αμεσότητας που θα αναπτύσσονταν σε αυτούς θα μπορούσαν να προσφέρουν την ευκαιρία να επανασυσταθεί και να επανακτηθεί η κατάσταση της γειτονιάς.

-Ρυθμίσεις τόσο εντός της περιοχής όσο και στην ευρύτερη ζώνη με σκοπό τον εντοπισμό του δημόσιου αυτού άξονα και την διαμόρφωση μίας ζώνης που αρχικά απευθύνεται τον πεζό και τον ποδηλάτη. [Σηματοδότηση ευρύτερης περιοχής, δρόμοι ήπιας κυκλοφορίας εντός των ορίων Πειραιώς-γραμμών ΗΣΑΠ]

Με σκοπό να φανεί η μεθοδολογία της συνολικής επέμβασής μας εστιάζουμε σχεδιαστικά σε δύο τυπικά οικοδομικά τετράγωνα της περιοχής, ενώ επεξεργαζόμαστε λεπτομερώς το σχεδιασμό- επανάχρηση του χώρου του πρωήν εργοστασίου ΧΡΩΠΕΙ.  

 

 

 

 

Σημασία για εμάς έχει, να τονιστεί πως η παραπάνω πρόταση θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί και να εξελιχθεί μόνο μέσω της ενεργής συμμετοχής των κατοίκων, σε μία συνθήκη όπου η πόλη θα αντιμετωπίζεται ως συλλογικό έργο.

 

 

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.