108.14 Σχολή Οινοποιίας στη Δράμα

Φοιτητές : Καλαϊτζίδης Κωνσταντίνος, Νιώτης Παναγιώτης
Επιβλέποντες καθηγητές : Π. Κόκκορης, Γ. Αγγελής, Γ. Παπαγιαννόπουλος
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης ΔΠΘ, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ημερομηνία παρουσίασης : Ιανουάριος 2014

Το κρασί είναι ένα προϊόν με πολιτισμικές και ιστορικές διαστάσεις. Η παραγωγή και κατανάλωση του κατά την αρχαιότητα αποτελούσε θρησκευτική πράξη (διονυσιακές λατρείες) άμεσα συνδεδεμένη με τον τόπο και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Η σχέση με τον τόπο άλλωστε και με τη γη είναι απαραίτητη για την έκφραση οποιασδήποτε ανθρώπινης δραστηριότητας - δημιουργίας με χειρωνακτικά χαρακτηριστικά όπως και της αρχιτεκτονικής. Το σύγχρονο μοντέλο ζωής βέβαια επιτάσσει πρότυπα πιο καθαρά και αποστειρωμένα αποκώπτονας τον άνθρωπο από τη φύση.

Εκπαίδευση στην Οινοποιία
Παρατηρήσαμε αρχικά ένα κενό στον τομέα της εκπαίδευσης στην οινοποιία. Αυτή τη στιγμή λειτουργούν δύο τεχνικά τμήματα οινοποιίας - αμπελουργίας, ένα στην Αθήνα και ένα στη Δράμα με το δεύτερο λόγω σημαντικών ελλείψεων να μη δέχεται πλέον φοιτητές. Αντίστοιχα υπάρχει ένα πρόγραμμα υπό το όνομα ‹Δήμητρα› που λειτουργεί στη Νεμέα (περιοχή επίσης με έντονη οινοπαραγωγική δραστηριότητα ) το οποίο σε μία λογική εκπαίδευσης μη ακαδημαϊκής και περισσότερο εργαστηριακής και χειρόπρακτης παρέχει εξαμηνιαία μαθήματα-εργαστήρια. Με αυτόν τον τρόπο λοιπόν και εμείς επιχειρήσαμε να προσεγγίσουμε το θέμα. Έτσι προτείνουμε μια διαφορετικού τύπου εκμάθηση - παίδευση με θεωρητική αλλα και πρακτική εξάσκηση πάνω στην οινοποίηση.
Η σχολή που φτιάχνουμε σκεφτόμαστε να δέχεται μαθητές απο 1-2 χρόνια πριν την ενηλικίωση τους ίσως μετά την πρώτη λυκείου και οι σπουδές να διαρκούν 2 έτη διαχωρισμένες σε πρώτο και δέυτερο κύκλο. Τα μαθήματα να περιλαμβάνουν τόσο την θεωρητική κατάρτιση από άποψη επιστημονικών γνώσεων (χήμεια, φυσική) όσο και την επί τόπου εργασία (καλλίεργεια αμπελιών, παραγωγή κρασιού). Έτσι, να προσφέρεται ένα εναλλακτικό μοντέλο γεωργικής παιδείας με μία κουλτούρα πιο κοντά στη φύση και με οικολογική βάση. Η ηλικία των μαθητών αλλά και μία πρόθεση για ένα πιό οικοτροφικό χαρακτήρα μας οδήγησε να εντάξουμε και την κατοικία στο θέμα.
Η Περιοχή
Το οικόπεδο βρίσκεται στο ανατολικό όριο της πόλης της Δράμας και χαρακτηρίζεται από έντονη υψομετρική διαφορά στον άξονα βορρά-νότου, αλλά και για τη θέα προς τον κάμπο του Νομού. Εξ'αρχής, η ίδια η μορφολογία του γηπέδου παρέμβασης αλλά και η θέα που αυτό προσφέρει αποτέλεσαν κλειδιά στην επίλυση του θέματος. Στο βόρειο μέτωπο του οικοπέδου διέρχεται ο περιφερειακός δρόμος της πόλης, που συνδέει την περιοχή του νοσοκομείου με το πανόραμα -μονοκατοικίες με αραιή δόμηση, σύνορες του οικοπέδου-.

Η επαφή με τον δρόμο είναι ανενόχλητη έτσι αναζητήθηκε ένα όριο μεταξύ του δρόμου και των εσωτερικών λειτουργιών της σχολής. Το όριο δημιουργείται με την τοποθέτηση της κατοικίας παράλληλα του δρόμου και σε όροφο, αφήνοντας pilotis ως ένα είδος φίλτρου. Στο επίπεδο του pilotis βρίσκεται και η βασική είσοδος στη σχολή. Για το λόγο αυτό ο βορεινός όγκος του κτιρίου απομακρύνεται από τα όρια του οικοπέδου αφήνοντας το χώμα να αποκαλύψει την είσοδο, ενώ παράλληλα γέφυρες συνδέουν τα εργαστήρια, τη βιβλιοθήκη και το μικρό μουσείο με το δρόμο.

Το κτίριο οργανώνεται περιμετρικά ενός αιθρίου -βασική επιλογή από την αρχή της αναζήτησης-, δημιουργώντας ένα εσωστρεφή χώρο-τόπο της υπαίθριας εκδήλωσης των λειτουργιών της σχολής. Η τομή διαμορφώνεται από τρία επίπεδα με το χαμηλότερο να αποτελεί τη βασική εργασία της σχολής, την οινοποίηση και την παλαίωση του οίνου στους υπόγειους χώρους, εκμεταλλευόμενοι την υψομετρική διαφορά του οικοπέδου. Η ‘γραμμή παραγωγής', η διαδικασία δηλαδή κατά την οποία η πρώτη ύλη -το σταφύλι- μεταλάσσεται σε κρασί, συγκροτείται σε ένα π, περιμετρικά της αίθουσας πολλάπλων χρήσεων, ώστε να υπάρχει εποπτία από τους επισκέπτες στους εσωτερικούς χώρους.

Το οινοποιείο αναπτύσεται σε δύο επίπεδα, επικοινονώντας με την αίθουσα σε χαμηλή στάθμη και ψηλότερα με το δώμα της αίθουσας -αυλή της σχολής-. Τα εργαστήρια και οι αίθουσες διδασκαλίας διατάσσονται σε ένα Γ αντικρυστά από το οινοποίεο με πρόσβαση στην αυλή (επίπεδο 2). Στο τρίτο επίπεδο δλδ αυτό ισοϋψώς του δρόμου βρίσκονται τα εργαστήρια υπολογιστών και φυσικής στο σκέλος-άξονα των εργαστηρίων, αλλά και ένα σταδιακό κατέβασμα, μία ράμπα που ξεκινάει από τον δρόμο και σε μία κίνηση Π καταλήγει στην αυλή, με εποπτική λειτουργία τόσο στην αυλή όσο και προς τη θέα προς το Νότο.

Το foyer αναπτύσεται σε 3 επίπεδα, συνδέοντας τον δρόμο με την πλατεία και την αίθουσα πολλαπλών χρήσεων. Η σύνδεση αυτή πραγματοποιείται τόσο οπτικά μέσω ξετρυπημάτων των πλακών, όσο και λειτουργικά μέσω του πυρήνα και των πιο ήπιων κατακόρυφων ανόδων.
Η σύνδεση της πλατείας των τάξεων με την αίθουσα πολ/ών χρήσεων επηρέσε σημαντικά την επίλυση του στεγάστρου τάξεων - οινοποιείου, καθώς και τη σχέση του οινοποιείου με το δρόμο. Η σύνδεση αυτή γίνεται θερμαινόμενα μέσω μιας σκάλας στο τέλος της στοάς των τάξεων , ενωποιώντας το χώρο του κυλικείου της πλατείας με εκείνο της πολ/ών.Μία αργή κίνηση σαν συνέχεια των γεφυρών από το δρόμο, περιβάλλει ψηλά την πλατεία, προσφέρει εποπτεία προς την ίδια και το εσωτερικό του οινοποιείου. Η κίνηση αυτή καταλήγει στις κερκίδες που βρίσκονται πάνω από το κατέβασμα στη χαμηλότερη στάθμη.

Τα υλικά που χρησιμοποιούνται στο κτίριο είναι το σκυρόδεμα για τον φέροντα οργανισμό ο οποίος είναι εμφανής στην όψη, αλλά και για κάποιες πληρώσεις, το οπόιο παραμένει άβαφο και ανεπίχριστο. Οι υπόλοιπες πληρώσεις αποτελούνται από τοίχους από τούβλο που σε ορισμένα σημεία παραμένει ανεπίχριστο, ενώ σε άλλα βάφεται σε χρώματα της ώχρας και του πορφυρού.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.