120.14 Κέντρο ιστιοπλοΐας

Φοιτητές : Κούνας Φαίδων, Θεόδωρος Γ. Πουλάκος
Υπεύθυνος καθηγητής : Σταύρος Γυφτόπουλος.
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Ημερομηνία παρουσίασης : Ιούλιος 2014

Στόχος ήταν η δημιουργία ενός διεθνούς Κέντρου Ιστιοπλοΐας στην περιοχή με  τη δυνατότητα διοργάνωσης μεγάλων αθλητικών συναντήσεων. Ένα Κέντρο ιστιοπλοΐας για να μπορεί να είναι αυτοσυντήρητο, θα πρέπει πέρα από την οικονομική ενίσχυση που λαμβάνει από τις συνδρομές των μελών και τις χορηγίες, να μπορεί να προσφέρει υπηρεσίες προς το ευρύτερο κοινό με την εκμίσθωση χώρων ή τη διοργάνωση διαφόρων εκδηλώσεων, διαλέξεων, εκθέσεων, με σκοπό την απόκτηση επιπλέον χρημάτων  για την στήριξη του αθλητικού τμήματος.  Με αυτές τις προϋποθέσεις θα πρέπει η κτιριολογική του δομή και οι χώροι του να αναπτύσσονται σε δύο άξονες, το αθλητικό τμήμα και τον χώρο παραμονής και αναψυχής. Οι  απαραίτητοι χώροι για το αθλητικό μέρος είναι η διοίκηση - γραμματεία, οι νεώσοικοι, οι αποθήκες, η αίθουσα θεωρητικών μαθημάτων, τα αποδυτήρια και το γυμναστήριο. Θα περιλαμβάνει επίσης αμφιθέατρο, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, ιστιοραφείο, ξενώνες αθλητών, και εστιατόριο - εντευκτήριο.

Η επιλογή της Ραφήνας και συγκεκριμένα ο χώρος δίπλα στο λιμάνι έγινε με γνώμονα την απόσταση από τους άλλους ομίλους της περιοχής, καθώς βρίσκεται στο μέσο του άξονα από Λαύριο μέχρι Ωροπό.  Επιπλέων συνδέεται μέσω της Αττικής οδού με όλη την Αττική και το Αεροδρόμιο. Τέλος λόγω και της ακτοπλοϊκής σύνδεσης με πολλά νησιά του Αιγαίου είναι η πιο  προνομιακή τοποθεσία από πλευράς προσβασιμότητας.

Το οικόπεδο που επιλέχθηκε, βρίσκεται στο Βορειοδυτικό τμήμα του κεντρικού λιμανιού της Ραφήνας και συγκεκριμένα  στη θέση που λειτουργεί ο σημερινός Ναυτικός όμιλος. Η πρόσβαση γίνεται μέσω του οδικού άξονα που οδηγεί στο λιμάνι. Δυτικά του χώρου επέμβασης και εφαπτόμενο σε αυτό, υψώνεται το ανάγλυφο του βράχου με υψομετρική διαφορά από το επίπεδο της θάλασσας περίπου 26μ. Αυτό το κατακόρυφο πανό οριοθετεί το χώρο μεταξύ θάλασσας και δομημένου ιστού της πόλης της Ραφήνας  και καθιστά το σημείο τοποθέτησης της πρότασης πολύ ελκυστικό.

Βασικός στόχος του σχεδιασμού μας ήταν η όσο το δυνατόν μικρότερη αλλοίωση του τοπίου και της κορυφογραμμής των φυσικών όγκων. Κατά συνέπεια η ενσωμάτωση της κτιριακής μάζας στον όγκο του βράχου αποτέλεσε την κύρια συνθετική μας επιλογή.

Ο όγκος του κτιρίου ενταγμένος  μέσα στο διαβρωμένο βράχο έρχεται να αποκαταστήσει τον χώρο, ενώ παράλληλα το κτιριακό μέγεθος εναρμονίζεται με την κλίμακα του τοπίου

Ο υπόσκαφα δομημένος χώρος οριοθετείται από την προβλήτα με ένα επίμηκες κεκλιμένο τοιχίο σχεδιασμένο πάνω στο ίχνος του φυσικού βράχου. Τα μεγάλα ανοίγματα επί του τοιχίου, δίνουν τη δυνατότητα να λειτουργεί ως φίλτρο ανάμεσα στον υπαίθριο χώρο της προβλήτας και τους ημιυπαίθριους και κλειστούς χώρους που βρίσκονται πίσω από αυτό. Για την επίτευξη του κατάλληλου φωτισμού και αερισμού του κτιρίου δημιουργήθηκε ένα αίθριο στο κέντρο και κατά μήκος του υπόσκαφου όγκου, το οποίο συγκεντρώνει το μεγαλύτερο μέρος των εσωτερικών κινήσεων και λειτουργιών. Παράλληλα ενοποιεί οπτικά τα τρία επίπεδα του κτιρίου. Η ανάγκη αύξησης της χωρητικότητας του λιμανιού, μας οδήγησε στη δημιουργία προβλήτας που αρχίζει από το σημείο της κεντρικής εισόδου του κτιρίου και καταλήγει στο κέντρο του λιμανιού σε έναν πύργο-παρατηρητήριο. Η προβλήτα αυτή φέρει δεύτερο επίπεδο, που χρησιμοποιείται για την παρατήρηση της προετοιμασίας των σκαφών, εναλλακτικά για την διεξαγωγή αγώνων με τηλεκατευθυνόμενα σκάφη, αλλά και σαν φυσική κατάληξη της βόλτας των επισκεπτών δια μέσω του ομίλου.

Ο βασικός άξονας πρόσβασης είναι η οδική αρτηρία που οδηγεί στο λιμάνι. Όμως η προσπάθειά μας για σύνδεση της επάνω πόλης της Ραφήνας με τον όμιλο και το λιμάνι, μας οδήγησαν στην αναβίωση του παλαιού μονοπατιού που οδηγούσε από το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου στην παλιά παραλία. Το μονοπάτι αυτό περνάει πλέον μέσα από τον όμιλο και στη συνέχεια, είτε μέσω της μπετονένιας ράμπας-σκάλας καταλήγει στη στάθμη του λιμανιού, είτε μέσω του δεύτερου πατώματος της προβλήτας καταλήγει στο πύργο-παρατηρητήριο, εξυπηρετώντας έτσι λειτουργικά όχι μόνο τους φίλους της ιστιοπλοΐας, αλλά και τους κατοίκους της πόλης, κάνοντας τον όμιλο και την ιστιοπλοΐα τμήμα της τοπικής κοινωνίας.

Λειτουργικά το κτίριο αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα.

- Το ισόγειο, με κομβικό σημείο το χώρο της κεντρικής εισόδου, χωρίζει νοητά τους λειτουργικούς χώρους του ομίλου, σε χώρους που απευθύνονται σε μέλη ή επισκέπτες και σε χώρους που απευθύνονται καθαρά σε αθλητές.

- Στον 1ο όροφο τοποθετούνται κυρίως χώροι που εξυπηρετούν τους αθλητές καθώς και το γραφείο του προέδρου και η αίθουσα του Δ.Σ. του ομίλου.

- Στον 2ο όροφο, βρίσκεται το εντευκτήριο, στο οποίο λειτουργεί cafe και εστιατόριο. Το εντευκτήριο προεκτείνεται υπαίθρια προς τη θάλασσα μέσω ξύλινου deck. Η θέαση του υγρού στίβου είναι απρόσκοπτη τόσο από το εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό του εντευκτηρίου.

Στο εξωτερικό του κτιρίου, από την πλευρά της εισόδου του 2ου ορόφου και πάνω από το αμφιθέατρο, βρίσκεται η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων η οποία επικοινωνεί και μοιράζεται μέσω εσωτερικής κλίμακας τους βοηθητικούς χώρους του αμφιθεάτρου στο ισόγειο. Η αίθουσα αυτή θα χρησιμοποιηθεί βασικά για εκθέσεις, για τοποθέτηση περιπτέρων (υλικών και ρουχισμού) κατά τη διεξαγωγή αγώνων ή μουσικών  εκδηλώσεων.

Ο φυσικός φωτισμός αυτού του χώρου, γίνεται μέσω ανοίγματος στην οροφή, όντας κλειστός περιμετρικά.  Έτσι δίνεται και η δυνατότητα διοργάνωσης καλλιτεχνικών εκθέσεων, δημιουργώντας καλύτερες δυνατότητες προβολής των εκθεμάτων.

Στο επίπεδο αυτό, καταλήγει και το αναβιωμένο παλαιό μονοπάτι που έρχεται από τον Άγιο Νικόλαο, καθώς επίσης ξεκινά ο δεύτερος όροφος της μεταλλικής προβλήτας που οδηγεί στη θάλασσα. Το δεύτερο επίπεδο θα επιτρέπει τον περίπατο των επισκεπτών του ομίλου προς τη θάλασσα και την παρακολούθηση της προετοιμασίας των σκαφών χωρίς την παρεμπόδιση των αθλητών.

Τέλος στο επίπεδο αυτό, του οποίου ένα μέρος καλύπτεται με φυτά χαμηλής βλάστησης, τοποθετούνται εξωτερικά, (πάνω από το ξύλινο deck του εντευκτηρίου, το αίθριο και την είσοδο του Β' ορόφου) διάτρητα μεταλλικά σκιάδια που δίνουν ένα κυματοειδές ανάλαφρο τελείωμα στο κτίριο.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.