ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ
Συμμετοχες 2014
Φοιτήτρια: Ελένη Αντωνέλλη
Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Κατερίνα Λιάπη
Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ημερομηνία παρουσίασης: Φεβρουάριος 2014
Σκοπός της διπλωματικής αυτής εργασίας είναι ο σχεδιασμός ενός κέντρου ευαισθητοποίησης για το νερό, και συγκεκριμένα για τη σημασία της αφαλάτωσης ως μέσου αντιμετώπισης της λειψυδρίας. Η περιοχή επέμβασης βρίσκεται στη Μήλο, το νησί με την πιο σύγχρονης τεχνολογίας μονάδα αφαλάτωσης στην Ελλάδα. Εκεί, με επεμβάσεις στο τοπίο δίνεται έμφαση στην ανερχόμενη πηγή πόσιμου νερού που δεν είναι άλλη παρά η θάλασσα.
Σκοπός της διπλωματικής αυτής εργασίας είναι ο σχεδιασμός ενός κέντρου ευαισθητοποίησης για το νερό, και συγκεκριμένα για τη σημασία της αφαλάτωσης ως μέσου αντιμετώπισης της λειψυδρίας. Η περιοχή επέμβασης βρίσκεται στη Μήλο, το νησί με την πιο σύγχρονης τεχνολογίας μονάδα αφαλάτωσης στην Ελλάδα. Εκεί, με επεμβάσεις στο τοπίο δίνεται έμφαση στην ανερχόμενη πηγή πόσιμου νερού που δεν είναι άλλη παρά η θάλασσα.
Διερευνώντας τις μεθόδους αφαλάτωσης αλλά και τις εφαρμογές τους στο ελληνικό τοπίο η μονάδα αφαλάτωσης της Μήλου ξεχωρίζει, καθώς χρησιμοποιεί την πιο αποδοτική μέθοδο τόσο θεωρητικά όσο και πρακτικά. Η συγκεκριμένη μονάδα αφαλάτωσης λειτουργεί με τη μέθοδο της αντίστροφης ώσμωσης, η οποία καταναλώνει την ελάχιστη δυνατή ποσότητα ενέργειας συγκριτικά με άλλες μεθόδους, ενώ ταυτόχρονα, είναι συνδεδεμένη με ανεμογεννήτριες σε άλλο σημείο του νησιού ώστε να έχει συνολικά μηδενικές ανάγκες από το ηλεκτροδοτικό δίκτυο. Στο συγκεκριμένο νησί οι ανάγκες των κατοίκων αλλά και των επισκεπτών σε νερό εξυπηρετούνται σε μεγάλο βαθμό από το αφαλατωμένο νερό. Ωστόσο, η άσχημη κατάσταση του υδροδοτικού δικτύου δεν επιτρέπει στο αφαλατωμένο νερό να φτάσει πόσιμο στις βρύσες των κατοίκων. Ταυτόχρονα, οι ελάχιστες βροχοπτώσεις αλλά και το βραχώδες τοπίο της περιοχής δεν επιτρέπουν να κατακρατηθεί μεγάλη ποσότητα νερού υπογείως.
Παράλληλα, η διαμόρφωση της μονάδας αφαλάτωσης και η λειτουργία της μέσα σε τυποποιημένα προκατ κτίσματα καθώς και η τυποποίηση και ο αυτοματισμός των μηχανημάτων δεν επιτρέπει στο κοινό να αντιληφθεί και κατανοήσει, πρώτον, τον τρόπο λειτουργίας της και, δεύτερον, τη σημασία της.
Έτσι, κρίθηκε αναγκαίο πως μια διαδικασία όπως η αφαλάτωση που είναι τόσο σημαντική για την καθημερινή ζωή των κατοίκων αλλά και των πολλών επισκεπτών του νησιού έπρεπε να αναδειχθεί και εντυπωθεί στην συνείδηση κατοίκων και επισκεπτών. Παράλληλα, σημαντική θεωρήθηκε και η αντίθεση των δύο σημερινών πηγών νερού: από τη μία το βουνό και τη βροχή που χαρίζουν πόσιμο μεν, αλλά ελάχιστο νερό στην περιοχή, και από την άλλη τη θάλασσα με το άφθονο μεν, αλλά θαλασσινό νερό.
Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν η δημιουργία μίας πορείας πάνω στην οποία αναπτύσσονται μια σειρά από υπαίθριες εκθέσεις. Αρχικό σημείο της πορείας αυτής είναι η έκθεση με θέμα «Θάλασσα και Βροχή». Εκεί, μέσα από μία σειρά σημειακών επεμβάσεων δίνεται η δυνατότητα εναλλακτικών θεάσεων των δύο διαφορετικών πηγών νερού. Η θεματική της έκθεσης έχει σκοπό να αντιπαραβάλει τις δύο πηγές νερού τη θάλασσα και τη βροχή. Εκθέματα τοποθετούνται κατα μήκος της πορείας ενώ κάθετα προς αυτή προσαρτώνται κατασκευές που προσφέρουν διαφορετικές θεάσεις των δύο αυτών στοιχείων.
Στο επόμενο σημείο είναι η υπαίθρια έκθεση με θέμα «Θάλασσα». Στο σημείο αυτό δίνονται οι πρώτες πληροφορίες για τις μεθόδους αφαλάτωσης. Διαμορφώνεται από δύο γάμα που αγκαλιάζουν μία έντονη καμπύλη του βουνού. Κατα μήκος της πορείας τοποθετούνται τοιχώματα πάνω στα οποία εκτίθενται πληροφορίες σχετικά με τις μεθόδους αφαλάτωσης. Στο κεντρικό σημείο, στη σκάλα, το βλέμμα καθοδηγείται στην πανοραμική θέα που ανοίγεται προς τον κοντινό οικισμό.
Τελικός σταθμός αυτής της πορείας, δίπλα στην εν λειτουργία μονάδα αφαλάτωσης, είναι η λεγόμενη «Α-θαλάττωση». η υπαίθρια έκθεση/προσομοίωση της αφαλάτωσης με τη μέθοδο της αντίστροφης ώσμωσης. Για την κατανόηση αρχικά και την αποτύπωση και σχεδιασμό αυτής της προσομοίωσης στη συνέχεια, ήταν απαραίτητη η κατανόηση των φυσικών, βιολογικών και χημικών παραμέτρων της διεργασίας της αφαλάτωσης ώστε στο τελικό αποτέλεσμα κάθε βήμα της αντίστροφης ώσμωσης να λαμβάνει χώρα σε πραγματικό χρόνο και διαστάσεις ικανές ώστε να είναι πλήρως αντιληπτό από το κοινό.
Η α-θαλάττωση τοποθετείται κάθετα στις τοπογραφικές ώστε το νερό να έχει την απαραίτητη ταχύτητα και πίεση στα κατάλληλα σημεία. Κάθε στάδιο πραγματοποιείται σε διαφορετικό επίπεδο, με το νερό να κυλά φυσικά απ'το καθένα στο επόμενο παράλληλα προς την κίνηση των επισκεπτών από το εκάστοτε στάδιο στο επόμενο. Η πορεία καταλήγει στο τελευταίο επίπεδο, με τις δύο δεξαμενές, θαλασσινού και πόσιμου αφαλατωμένου νερού, στη στάθμη της θάλασσας.
Από εκεί, με πλοιάριο η πορεία συνεχίζεται προς τον απέναντι οικισμό. Εκεί, τοποθετούνται και οι ξενώνες για ομάδες επισκεπτών όπως μαθητές ή ερευνητές. Κάθε μονάδα ξενώνα συλλέγει τα όμβρια ύδατα σε υπαίθρια δεξαμενή που αποτελεί και πόλο έλξης των υπαίθριων χώρων καθώς και ρυθμιστή του μικροκλίματος. Η υπόγεια ζώνη λουτρών διαχωρίζεται με τον υπαίθρο χώρο με ημιδιαφανή δεξαμενή αποθήκευσης των γκρίζων νερών που επαναχρησιμοποιούνται στο ίδιο συγκρότημα. Συνολικά, οι ξενώνες αυτοί είναι σχεδιασμένοι έτσι ώστε να εκμεταλλεύονται στο έπακρο τους διαθέσιμους υδάτινους πόρους με τέτοιο τρόπο ώστε αυτή η αειφορική παράμετρος να γίνεται εύκολα αντιληπτή στους επισκέπτες.
Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.
