146.14 Το στάδιο στην πόλη

Φοιτήτρια : Άλκηστι Κρούστη
Επιβλέπων καθηγητής: Κ. Μωραϊτης
Σύμβουλοι: Μ. Μάρκου, Χ. Γαντές
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Ημερομηνία παρουσίασης : Ιούλιος 2014

Η αλληλεπίδραση μεγάλης κλίμακας αθλητικών εγκαταστάσεων με τον αστικό ιστό αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση. Η κλίμακα, η οργανική διάρθρωση, η μορφή, ο διαχωρισμός των κινήσεων στο χώρο αποτελούν βασικά θέματα της αρχιτεκτονικής του σταδίου, που έρχονται να πρστεθούν στις αναγκαίες προδιαγραφές για ζητήματα προδιαγραφών ασφαλείας και κτιριολογικού προγράμματος, προσδίδοντας στο πρόβλημα ιδιαιτερη πολυπλοκότητα.

Στο πλαίσιο της παρούσας διπλωματικής στόχος ήταν η ανάδειξη και η επαναπροσέγγιση ενός σημαντικού αθλητικού χώρου, από πλευράς χρηστικής και μορφολογικής σύνδεσης με τον περιβάλλοντα χώρο αλλά και λειτουργικής και οπτικής ενοποίησης.
Πρόκειται για ένα στάδιο μεγάλης σημασίας ως προς την γειτονιά της Νέας Σμύρνης, καθώς αποτελεί βασικό αθλητικό πόλο έλξης τοπικού αλλά και υπερτοπικού ενδιαφέροντος. Η ιδιαιτερότητα του έγγυται στην χωροθέτησή του, εν μέσω πυκνού αστικού ιστού, που χαρακτηρίζεται από μικρά εως μέτρια ύψη κτιρίων, σχετικά χαμηλή κυκλοφορία και χρήσεις κατοικίας και εμπορίου.

ΑΝΑΠΛΑΣΗ
Το ζήτημα ανάπλασης τέθηκε λόγω της κακής κατάστασης του γηπέδου, του οποίου η παρούσα κατασκευή, χωρητικότητας 11.700 θεατών, έχει προκύψει σαν ένα κολάζ από διαφορετικές παρεμβάσεις από το 1939 μέχρι τώρα, και το οποίο έχει υποστεί πολλαπλές φθορές. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται η διατήρηση μεγάλου τμήματος του φέροντα οργανισμού και ανάπλαση των χώρων κάτω από τις κερκίδες και του περιβάλλοντος χώρου.

Κατά τη διαδικασία αποτύπωσης εντοπίστηκε ένα πλήθος προβλημάτων, που αφορούσαν κατά κύριο λόγο σε τρία ζητήματα:
- Στην ένταξη ως προς την εξωστρέφεια στη γειτονιά και την σχετική κλίμακα ως προς το δρόμο
- Στην ενοποίηση των διαφορετικών τμημάτων του σταδίου σε ένα ενιαίο σύνολο
- Στην αποτελεσματική διάρθρωση των λειτουργιών και κινήσεων.

Το γήπεδο υπό τις συνθήκες της παρούσας λειτουργίας του, απευθύνεται σε τρεις διαφορετικές κατηγορίες χρηστών :
- ευρύ κοινό
- αθλητές και εργαζόμενους
- φιλάθλους και δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια των αγώνων.

Ως προς τη γειτονιά, έμφαση δόθηκε στην απόδοση πιο δημόσιου χαρακτήρα σε ολόκληρο το τώρα περίκλειστο τετράγωνο, μέσω της πεζοδρόμησης και διάνοιξης των διαμήκων εφαφτόμων οδών, καθιστώντας το στάδιο προσβάσιμο περιμετρικά. Επίσης προτείνεται η διαμόρφωση του κενού χώρου στα όρια των σχολίων σε κοινόχρηστο υπαίθριο χώρο-παρκο, στο σημείο εκτόνωσης των δραστηριοτήτων που φιλοξενούνται κάτω από τις ανατολικές κερκίδες.

Ως προς τη μορφολογία του σταδίου, ως βασικός στόχος τέθηκε η ομαλή ένταξη μιας κατασκευής τόσο μεγάλης κλίμακας στην γειτονιά ώστε να διατηρεί την υπερτοπική της αναφερσιμότητα, αλλά να βρίσκεται και σε έναν καθημερινό διάλογο με τους ρυθμούς της πόλης γύρω. Αυτό επιτεύχθηκε με τον εν μέρει κατακερματισμό της μονολιθικότητας της κατασκευής, με την προσθήκη κάθετων στοιχείων που προσδίδουν ρυθμό και δημιουργούν επιμέρους χώρους και κουτιών που εμπεριέχουν συγκεκριμένες διακριτές λειτουργίες. Τα κάθετα αυτά τοιχεία προσδίδουν λειτουργική και οπτική συνέχεια μεταξύ των χώρων του σταδίου, μέσω της επανάληψης σε ένα ρυθμό που να ξεκινάει από τον υφιστάμενο στην μία πλευρά και σταδικά να μεταβάλλεται ώστε να καταλήξει σε αυτόν της άλλης.

Μια άλλη βασική επιδίωξη ήταν η ένταση της εξωστρέφειας, με το να προστεθούν δημόσιες χρήσεις και υπηρεσίες που απευθύνονται στο κοινό στην εξωτερική περίμετρο του σταδίου. Στην ίδια κατεύθυνση, δημιουργία μιας ισχυρής πορείας κάτω από τις κερκίδες και από τον ανατολικό πεζόδρομο στο εσωτερικό του γηπέδου, η οποία θα προορίζεται για ελεγχόμενη κοινή χρήση κατά τις ώρες λειτουργίας των τμημάτων του.

Τέλος, η ζητούμενη ενοποίηση ολοκληρώνεται με την κατασκευή στεγάστρου το οποίο καλύπτει το Β-Δ τμήμα των κερκίδων,επεκτείνεται ώστε να καλύψει και τους υπαίθριους αθλητικούς χώρους, διατρέχοντας το οικοδομικό τετράγωνο απο τη μια ακρη ως την άλλη.
Έτσι η συνθετική προσέγγιση αναπτύσσεται σε επίπεδα:
1. διαδιοχή κατακόρυφων τοιχείων από ανεπίχρηστο σκυρόδεμα, ως αναφορά στην παρούσα κατασκευή
2. την κεντρική ημι-δημόσια πορεία που διατρέχει ολόκληρο το πρώτο επίπεδο του σταδίου για να καταλήξει στο εσωτερικό του
3. τα διάτρητα μεταλλικά κουτιά που φιλοξενούν χώρους δίοικησης και επικοινωνίας με το κοινό
4. το στέγαστρο σχήματος S

ΣΤΕΓΑΣΤΡΟ
Η κεντρική ιδέα για το στέγαστρο ήταν μια πτυχωτή μορφή που ελίσεται και δημιουργεί διαφορετικές ποιότητες καλυπτόμενων χώρων. Η μορφολογική επεξεργασία έγινε παραμετρικά, με τη βοήθεια του grasshopper και με συνεχείς δοκιμές, με δεδομένο το σχήμα της κάτοψης και τις θέσεις των φέροντων στοιχείων.

Σε συνεννόηση με τον κ. Γαντέ από το Eργαστήριο Mεταλλικών Kατασκευών των Πολιτικών Μηχανικών, καθορίστηκαν οι συγκεκριμένοι φορείς, σχήματος Γ, στατικά ανεξάρτητα από τον υπόλοιπο φέροντα οργανισμό. Η πλήρωση γίνεται με μεταλλικά πανέλα εκατέρωθεν των δοκών, στην μία περίπτωση εξωτερικά και στην άλλη εσωτερικά, ενώ η απομάκρυνση των υδάτων γίνεται με τη βοήθεια διαμήκους υδρορρόης.

Ως προς τον υπολογισμό, το στέγαστρο δόθηκε προς επίλυση σε μια ομάδα του μεταπτυχιακού μαθήματος καλωδιωτών, αλλά λόγω αλλαγών στο πρόγραμμα, η τελική διαστασιολόγηση έγινε με τη βοήθεια της κ. Γεωργίας Μαργαρίτη.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.