170.14 Μάθημα...μετά μουσικής

Φοιτήτρια: Άννα Σερασίδου
Επιβλέπων: Νικόλαος Τσινίκας
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης - Πολυτεχνική Σχολή
Ημερομηνία παρουσίασης: Ιούλιος 2014

Η διπλωματική εργασία αφορά το σχεδιασμό ενός μουσικού Γυμνασίου - Λυκείου στην Πολίχνη Θεσσαλονίκης και μιας αίθουσας συναυλιών 350 ατόμων. Ο σχεδιασμός του σχολείου ξεκινά "από μέσα προς τα έξω", με ιδιαίτερη μέριμνα στη λειτουργικότητα, την καλή ακουστική και ηχομόνωση των χώρων και φυσικά στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος φιλικού προς τους μαθητές που περνούν εκεί το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας.

Η διπλωματική εργασία αφορά το σχεδιασμό ενός μουσικού Γυμνασίου - Λυκείου στην Πολίχνη Θεσσαλονίκης και μιας αίθουσας συναυλιών που το συνοδεύει και καλύπτει τις ανάγκες τόσο του σχολείου όσο και της ευρύτερης περιοχής.

Το μουσικό σχολείο είναι ένας συνδυασμός ωδείου και σχολείου και ως εκ τούτου παρουσιάζει ορισμένες σημαντικές ιδιαιτερότητες σε σχέση με ένα κανονικό σχολείο που επηρεάζουν τόσο το σχεδιασμό όσο και τη λειτουργία του. Οι μαθητές ενός μουσικού σχολείου παρακολουθούν όλα τα μαθήματα γενικής παιδείας και κατεύθυνσης ενός τυπικού σχολείου, έχουν όμως καθημερινά και 2-3 επιπλέον ώρες μαθημάτων μουσικής παιδείας. Αφιερώνουν δηλαδή καθημερινά 8-9 ώρες στο σχολείο τους κάτι που καθιστά αναγκαία την ύπαρξη αιθουσών μουσικής διδασκαλίας αλλά και τη σίτισή τους στο σχολικό κτίριο.

Η θέση, ο προσανατολισμός και το ιδιαίτερο ανάγλυφο γύρω από το οικόπεδο δημιούργησαν ορισμένες ιδιαιτερότητες στη χωροθέτηση του μουσικού σχολείου σε αυτό. Η μεγάλη υψομετρική διαφορά και το πρανές, που φτάνει περίπου τα 10 μέτρα (όπως φαίνεται και στις τομές), που δημιούργησαν επιχωματώσεις στο προσκείμενο νοτιοδυτικά οικόπεδο, δημιουργούν ιδιαίτερες συνθήκες σκίασης στο νότιο τμήμα του οικοπέδου. Για το λόγο αυτό επιλέγεται να τοποθετηθεί ο κτιριακός όγκος του σχολείου στο βόρειο τμήμα του οικοπέδου ώστε να εξασφαλίζεται ο καλύτερος δυνατός ηλιασμός-φωτισμός των αιθουσών διδασκαλίας αλλά και τα μέγιστα θερμικά κέρδη το χειμώνα. Για την πλήρη εκμετάλλευση των ηλιακών κερδών επιλέγεται και η στροφή του κτιριακού όγκου, με τη μεγάλη πλευρά εντελώς κάθετη στον άξονα Βορρά - Νότου.

 

 

Ένα αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό του μουσικού σχολείου αποτελεί και το μεγάλο κτιριολογικό του πρόγραμμα με αίθουσες διδασκαλίας θεωρητικών και εργαστηριακών μαθημάτων, αίθουσες γενικής μουσικής εκπαίδευσης, 24 αίθουσες ατομικών μουσικών μαθημάτων, χώρους διοίκησης, βιβλιοθήκη, υγρούς χώρους και αίθουσα συναυλιών. Πρόκειται συνολικά για 5.300 δομημένα τετραγωνικά μέτρα που αναπτύσσονται σε δύο ορόφους και υπόγειο.

Ο σχεδιασμός του σχολείου ξεκινά "από μέσα προς τα έξω", με ιδιαίτερη μέριμνα στη λειτουργικότητα, την καλή ακουστική και ηχομόνωση των χώρων και φυσικά στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος φιλικού προς τους μαθητές που θα περνούν εκεί το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας. Τόσο οι απλές αίθουσες διδασκαλίας όσο και αυτές των μουσικών μαθημάτων δε σχεδιάζονται με το τυπικό ορθογωνικό σχήμα, αλλά επιλέγεται ένα τραπεζοειδές - καρδιοειδές σχήμα στην κάτοψη, χωρίς παράλληλους τοίχους, για την καλύτερη δυνατή ακουστική των χώρων.

 

 

Στις ατομικές αίθουσες διδασκαλίας μουσικών οργάνων, καθώς και σε αυτές της χορωδίας και των μουσικών συνόλων, ακολουθείται η ίδια λογική της τραπεζοειδούς κάτοψης με τοίχους που αποκλίνουν κατά 7^ο στο ελάχιστο για την αποφυγή ανεπιθύμητων ανακλάσεων. Επιλέγεται ο σχεδιασμός τους με τη λογική "δωμάτιο μέσα σε δωμάτιο" και ανάλογα με το είδος του μουσικού οργάνου για τη διδασκαλία του οποίου προορίζεται κάθε αίθουσα, επιλέγεται διαφορετικός χειρισμός των πλευρικών τοίχων και του διάκενου ανάμεσά τους για την καλύτερη δυνατή μόνωση και ακουστική. Σε κάθε αίθουσα τοποθετείται επιπλέον στον έναν τοίχο ηχοδιαχυτής (omnifusor) και στον απέναντι συνηχητής κοιλότητας για την απορρόφηση των χαμηλών συχνοτήτων. Παράλληλα επιλέγονται διπλές πόρτες αλλά και παράθυρα για την καλύτερη δυνατή ηχομόνωση.

 

 

Η αίθουσα συναυλιών, χωρητικότητας 350 ατόμων, έχει σχεδιαστεί για να αποτελέσει σύμβολο για το δήμο και την ευρύτερη περιοχή τόσο μέσα από την μέριμνα για την ακουστική της όσο και μέσα από την ιδιαίτερη αισθητική στο σχεδιασμό της. Επιλέγεται η λογική μιας δικέλυφης κατασκευής. Πρόκειται συγκεκριμένα για ένα εσωστρεφές, διαμαντοειδές κέλυφος, που περιβάλει την κυρίως σκηνή και το χώρο των θεατών, και ένα εξωστρεφές, τραπεζοειδές, γυάλινο κέλυφος, που εγκιβωτίζει την αίθουσα και περιλαμβάνει τους χώρους εισόδου και κίνησης. Το εσωτερικό κέλυφος εξασφαλίζει την "απομόνωση" των θεατών και την εστίαση των αισθήσεων στη μουσική ή το εκάστοτε δρώμενο, ενώ το εξωτερικό τονίζει τη λειτουργία της αίθουσας ως μια φωτεινής κιβωτού της μουσικής.

Η αίθουσα διαθέτει κυκλική περιστρεφόμενη σκηνή για τις ανάγκες μικρότερων αλλά και μεγάλων μουσικών συνόλων, αλλά και θεατρικών παραστάσειων. Ο φέρων οργανισμός του εσωτερικού κελύφους αποτελείται από μεταλλικά πλαίσια που συνδέονται με κοιλοδοκούς και του εξωτερικού από ένα, "αδιόρατο" εξωτερικά, δίκτυο από μεταλλικές κοιλοδοκούς. Ιδιαίτερη μέριμνα δίνεται στο σχεδιασμό της ακουστικής της αίθουσας με ένα προσεγμένο δίκτυο από ανακλαστήρες και ηχοαπορροφητικά υλικά.

 

 

Η τελική ογκοπλασία του κτιριακού όγκου προκύπτει μέσω της σύνδεσης των αιθουσών διδασκαλίας με τα ακανόνιστα τραπεζοειδή σχήματα και με την ενσωμάτωση των μεμονωμένων αυτών πειραματισμών σε ένα διασπασμένο κτιριακό όγκο. Στο κτίριο διακρίνονται τρεις αυτοτελείς αλλά παράλληλα συνδεδεμένοι με γυάλινα στοιχεία όγκοι. Ο μεγαλύτερος περιλαμβάνει τους κυρίως χώρους του σχολείου (αίθουσες διδασκαλίας και ατομικών μαθημάτων μουσικής, εργαστήρια). Ο δεύτερος, πιο ορθογωνικός, περιλαμβάνει συμπληρωματικές χρήσεις του σχολείου, και συγκεκριμένα τη βιβλιοθήκη, χώρους ατομικής ακρόασης, studio ηχογραφήσεων και χώρο φαγητού και προετοιμασίας του, που απαιτείται σε κάθε μουσικό σχολείο, ενώ ο τρίτος όγκος αποτελεί την αίθουσα συναυλιών.

 

 

Για την ευκολότερη και ασφαλέστερη πρόσβαση των μαθητών στους γειτονικούς δημοτικούς χώρους άθλησης και λόγω του ιδιαίτερου ανάγλυφου στη μικροκλίμακα της γειτονιάς, επιλέγεται ο σχεδιασμός μιας γέφυρας που συνδέει το δώμα του τμήματος της βιβλιοθήκης με το προσκείμενο νοτιοδυτικό οικόπεδο όπου υπάρχουν γήπεδα αντισφαίρισης, πετοσφαίρισης, ποδοσφαίρου, καθώς και ένα κλειστό γυμναστήριο για στίβο και καλαθοσφαίριση.

 

 

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.