175.14 Παραγωγή-Μεταποίηση-Κατανάλωση

Φοιτήτριες : Βρανάκη Αμαλία, Ζωγράφου Δάφνη, Μαργαρίτη Κατερίνα
Επιβλ. καθηγητής: Τσιράκη Σοφία
Σύμβουλοι: Βασιλάτος Παναγιώτης, Μίχα Ειρήνη, Καρύδη Ηώ
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο | Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ημερομηνία παρουσίασης : 30/7/2014

Η διπλωματική αφορά μία ήπιας μορφής αστική επέμβαση στην οδό Κεραμεικού στο Μεταξουργείο. Με άξονα τη λαϊκή αγορά προτείνεται ένα σύστημα που εκτείνεται σε τρία οικόπεδα κατά μηκός του δρόμου και αποτελείται από κοινωνικές κουζίνες, αστική καλλιέργεια και οικοτεχνία μεταποίησης προϊόντων. Τα παραπάνω συνλειτουργούν με τη λαϊκή αγορά, τροφοδοτούμενα από αυτήν και ανατροφοδοτώντας την.

Η διπλωματική εργασία είχε σκοπό τη διερεύνηση και πρόταση ενός εναλλακτικού αστικού μοντέλου παραγωγής- μεταποίησης- κατανάλωσης, δηλαδή εναλλακτικών τρόπων με τους οποίους οι παραπάνω διαδικασίες θα μπορούσαν να συνδεθούν εντός πόλης. Εφαρμοζόμενο στο αστικό κέντρο θα προσέφερε οφέλη σε ποικίλους τομείς, όπως θα αναλυθεί στη συνέχεια.

Τα παραπάνω μεταφράστηκαν σε μια ήπιας μορφής αστική επέμβαση στην οδό Κεραμεικού στο Μεταξουργείο.

Με άξονα τη λαϊκή αγορά που λαμβάνει χώρα στην οδό Κεραμεικού, προτείνεται ένα σύστημα παραγωγής-μεταποίησης-κατανάλωσης που εκτείνεται σε τρία οικόπεδα κατα μήκος του δρόμου και αποτελείται από:

1-κοινωνικές κουζίνες,
2-αστική καλλιέργεια και
3-οικοτεχνία μεταποίησης προϊόντων.

Τα παραπάνω συνλειτουργούν με τη λαϊκή αγορά, όπως θα αναλυθεί στη συνέχεια.

Αφορμή για το σενάριο ιδέας στάθηκε ο θεσμός της λαϊκής αγοράς που χαρακτηρίζει τις ελληνικές πόλεις και σήμερα πλήττεται. Αποτελεί ένα εφήμερο γεγονός, το οποίο αλλάζει το χαρακτήρα του δρόμου οδηγώντας σε μια επανοικειοποίηση του δημόσιου χώρου. Ο δρόμος από χώρος κίνησης μετατρέπεται σε προορισμό. Εκτός αυτού, προωθεί την κοινωνικότητα μεταξύ των ατόμων, διασφαλίζει την ύπαρξη φρέσκων φθηνών προϊόντων στα αστικά κέντρα, εντάσσοντας εν τέλει στο κορμό της χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα λόγω του άτυπου χαρακτήρα της.

Έτσι, η συγκεκριμένη διπλωματική επιδιώκει να αξιοποιήσει τα παραπάνω χαρακτηριστικά και εξετάζει τρόπους με τους οποίους θα μπορέσουν να εγκαθιδρυθούν στην πόλη σε μόνιμο πλέον επίπεδο.

ΤΟΠΟΣ
Η λύση μας χωροθετείται στο Μεταξουργείο, μια περιοχή με μη κορεσμένο αστικό ιστό και με έντονη πολυπολιτισμικότητα. Η περιοχή δέχεται πιέσεις ανάπτυξης και "εξευγενισμού" και σήμερα διαμορφώνεται ένα τοπίο έντονης κινητικότητας από ομάδες διαφορετικών συμφερόντων.

Λαμβάνοντας υπόψιν τόσο τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Μεταξουργείου οσο και της λαϊκής αγοράς προτείνεται ένα σύστημα τριών πόλων που λειτουργεί υπό το πρίσμα της κοινωνικής επιχείρησης, στο πλαίσιο της οποίας στόχος δεν είναι το κέρδος αλλά το κοινωνικό όφελος. Αυτό την καθιστά ικανή να ενσωματώνει τους υπάρχοντες κατοίκους και άτομα ευπαθών κοινωνικών ομάδων προσφέροντάς τους απασχόληση.

Έτσι προτείνεται:

- μεταποίηση προϊόντων σε μορφή μικρής βιοτεχνίας για την επαναφοράτηςπαραγωγικήςδραστηριότητας
- κοινωνικές κουζίνες που εντάσσονται στο υπάρχον δίκτυο προσφοράς κοινωνικού φαγητού και είναι ικανές να προσφέρουν φθηνό, ποιοτικό φαγητό
- αστικές καλλιέργειες ως διαφορετικός τύπος οργανωμένου πρασίνου που απουσιάζει από την περιοχή? και που θα συμβάλλει στην τόνωση της τοπικής οικονομίας, σε συνδυασμό με έναν εκπαιδευτικό πυρήνα πάνω στις μεθόδους καλλιέργειας.

Τα τρία σημεία του συστήματος αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και με τη λαϊκή αγορά τροφοδοτώντας και ανατροφοδοτώντας την. Λόγω του ότι ο στόχος δεν είναι η μεγιστοποίηση του κέρδους, οι τιμές παραμένουν χαμηλές, γεγονός που ενισχύεται από  την έλλειψη μεσαζόντων και την εγγύτητα παραγωγού- καταναλωτή που προσφέρεται εντός του συστήματος. Επίσης, στο πλαίσιο του ότι οι χρήσεις που προτείνουμε έχουν ως επί το πλείστον δημόσιο χαρακτήρα διασφαλίζεται την ύπαρξη δημόσιων χώρων καθώς και με τις αστικές καλλιέργειες την ενίσχυση του αστικού πρασίνου. Θεωρούμε ότι η συγκεκριμένη πρόταση μπορεί να αναδείξει σε μια πιο μόνιμη βάση τα χαρακτηριστικά της λαϊκής που αναφέρθηκαν, όπως η κοινωνικοποίηση, διάδραση των πολιτών, η συνάθροιση, ανταλλαγή φθηνών προιόντων. Τέλος, οι χρήσεις αυτές προσαρμόζονται και σέβονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής επεμβαίνοντας σε αυτήν με ήπιο τρόπο.

 

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
Στην εφαρμογή της πρότασης επεμβαίνουμε σε όλο το μήκος του δρόμου μετατρέποντας τον σε ήπιας κυκλοφορίας, καθώς και σε 3 οικόπεδα όπου τοποθετούνται οι προτεινόμενες χρήσεις (κουζίνες, καλλιέργεια-κέντρο εκπαίδευσης, βιοτεχνία)

Τα 3 οικόποδα που επιλέγονται για την τοποθέτηση των χρήσεων βρίσκονται σε άμεση επαφή με το δρόμο. Για την αναγνώριση και ενοποίηση της επέμβασης ως ένα σύστημα, ο δρόμος και τα οικόπεδα αντιμετωπίστηκαν ως ένα ενιαίο αδιάκοπο σύνολο. Προτείνεται, λοιπόν, στο μήκος που εκτείνεται η λύση αλλά και για λόγους συνέχειας σε όλο το μήκος της Κεραμεικού ενιαίο δάπεδο και αστικός εξοπλισμός που ενθαρύνουν την κίνηση του πεζού, καθώς παράλληλα διατήρηση της κυκλοφορίας των οχημάτων (διασφάλιση εμπορικών χρήσεων, ασφάλεια κατα μήκος του δρόμου).

 

Οσον αφορά στην κεντρική συνθετική ιδέα, στόχος ήταν να δημιουργηθεί ένα ενιαίο δάπεδο, ένα κοινό έδαφος πάνω στο οποίο θα "πατήσει" τόσο η πρόταση οσο και η λαϊκή. Δηλαδή, θα λειτουργεί ως "χαλί" ενοποίησης της επέμβασης και ως υποδοχέας όλων των δραστηριοτήτων και εφήμερων δράσεων που συμβαίνουν αυτή τη στιγμή στο Μεταξουργείο. Στοιχείο που μας ενέπνευσε αποτέλεσαν οι καλλιέργειες ώστε να φανταστούμε ένα γραμμικό δάπεδο, σε αντιστοιχία με τις μεγάλες εκτάσεις καλλιεργειών. Τέλος, στόχος ήταν να δοθεί προτεραιότητα στην ανάδειξη του άξονα του δρόμου. Έτσι με "ραχοκοκαλιά?" τον άξονα δημιουργούνται με μια μορφή χτένας επάλληλες προσβάσεις από και προς σε αυτόν.

Σε παραλληλισμό με την ανατροπή της κανονικότητας που δημιουργεί η λαϊκή στο χαρακτήρα του δρόμου, σηματοδοτήθηκαν τα βασικά σημεία της επέμβασης με τη δημιουργία μιας ΑΝΑΤΑΡΑΧΗΣ. Από αυτή την αναταραχή γεννιούνται από το έδαφος

- τα τοιχείαπουδημιουργούντουςεσωτερικούςχώρους, αποτελούνσαφέςόριοτουμέσακαιτουέξωκαιλόγωτουσχήματοςτουςδίνουνσαφήκατεύθυνσηστοχώρο, διαμορφώνονταςδιαμπερείςχώρους.
- οι αναδιπλώσειςπου δημιουργούνεσωτερικούςχώρουςκαι διαμορφώνουν τον υπαίθριο πλατειακό χώρο.

 

 

Η ιδέα της γραμμικότητας του εδάφους μεταφράζεται σε χαράξεις 2 κατευθύνσεων: μίας παράλληλης στον άξονα του δρόμου, ώστε να τονιστεί η έννοια της κίνησης σε αυτόν και μιας κάθετης, η οποία εμφανίζεται στην περιοχή των οικοπέδων, ώστε να επιτυγχάνεται η εκτόνωση σε αυτόν. Αυτή η διαφοροποίηση στην κατεύθυνση των χαράξεων επισημαίνει και την τοποθεσία των οικοπέδων.

Η πλακόστρωση γίνεται με ενιαίο κράσπεδο που οργανώνεται από γραμμές μπετονένιων αρμών οι οποίες ακολουθούν τη διεύθυνση της εκάστοτε χάραξης. Από τους μπετονένιους αρμούς γεννιούνται τα τοιχεία.

Η στάθμευση πραγματοποιείται στη μία πλευρά του δρόμου και η φύτευση οργανώνεται σε γραμμικά παρτέρια παράλληλα με τη φορά πλακόστρωσης.

Επίσης προβλέπονται δημόσια καθιστικά κατά μήκος του δρόμου τα οποία συμπεριλαμβάνουν αστικό εξοπλισμό- θέσεις ποδηλάτων, κάδους απορριμάτων κτλ.

Τη λύση ολοκληρώνουν η πρόταση δεντροφύτευσης με καρποφόρα και καλλωπιστικά φυτά της ελληνικής χλωρίδας καθώς και η πρόταση συλλογής βρόχινου νερού.

 

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.