205.14 Σταθμός επιβατών σε νησιωτικό λιμάνι

Φοιτήτριες: Κοντιζά Ιακωβίνα, Σαχινίδη Θάλεια
Υπεύθυνος Καθηγητής: Παπαϊωάννου Τάσης
Σύμβουλοι: Τσακανίκα Ελευθερία, Βασιλάτος Παναγιώτης, Καρύδη Ηώ
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Ημερομηνία παρουσίασης : Ιούλιος 2014

Το λιμάνι ο ενδιάμεσος τόπος που εξυπηρετεί τη ΄γραμμική΄σχέση μεταξύ ταξιδιού - προορισμού. Σε αυτό το 'ενδιάμεσο' -λιμάνι ερχόμαστε να σχεδιάσουμε σταθμούς που θα δέχονται και θα διώχνουν τον κόσμο από τον τόπο μετάβασης. Πρόθεσή μας είναι να 'σχεδιάσουμε' ένα πλέγμα κατασκευών που θα στήνονται με παρόμοια μορφή και κοινή υλικότητα ως σημεία αναφοράς, τα οποία θα συναντάει ο κανείς από τόπο σε τόπο. Να γίνονται δηλαδή ένα σύμβολο για τον ταξιδιώτη-περιπλανώμενο.Ο σταθμός αυτός είναι στην ουσία το σταμάτημα των ροών που συμβαίνουν πάνω στο λιμάνι, τη στιγμή άφιξης του πλοίου και για λίγα λεπτά της ώρας μέχρι την αναχώρησή του.Άρα η σύνθεση του σταθμού γεννιέται από τις ροές και όχι από τον συγκεκριμένο τόπο που τοποθετείται. Αυτό γίνεται κιόλας ο κοινός παρονομαστής των κατασκευών, που θεωρητικά μπορεί να υπάρξουν σε ένα σύνολο νήσων και να είναι αναγνωρίσιμα από τους ταξιδευτές. Δεν γινόμαστε ουτοπιστές μιας πρότασης για καθολική εφαρμογή της κατασκευής στα νησιά, αλλά οραματιζόμαστε μια συνθήκη που μπορεί να προκύψει ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε εποχής.Αυτό σημαίνει ότι ο σταθμός που σχεδιάζουμε γίνεται κατασκευή σε αυτή τη διπλωματική εργασία σε υποτιθετικό προβλήτα με σύγχρονα μέσα της εποχής μας, αλλά παράλληλα γίνεται και σενάριο που μπορεί να εφαρομοστεί σε κάθε νησί των Κυκλάδων, ανάλογα με τις ανάγκες που προκύπτουν από την αυξημένη τουριστική κίνηση των εποχών μας.  Έτσι, ο σχεδιασμός βασίστηκε σε δύο παραμέτρους: την κινητικότητα των επιβατών και τη γεωμετρία του προβλήτα, ώστε να θέσει ένα κριτήριο ως προς τις μεταλλάξεις που θα υφίσταται ο σχεδιασμός του σταθμού από τόπο σε τόπο.

Ο σταθμός ως το σταμάτημα των ροών κατά το χρόνο άφιξης και αναχώρησης του πλοίου. Η σύνθεση του σταθμού στην ουσία ήταν μια συνεχής διαδικασία  διερεύνησης σχέσεων,  που  προσπαθούσαν να απαντήσουν στις λειτουργικές ανάγκες των επιβατών • επιβιβασθέντων & αποβιβασθέντων. Εισάγουμε επίσης και την ομάδα του ΚΟΙΝΟΥ, που επιδιώκει την οπτική επαφή με  τις προαναφερθείσες ομάδες, αλλά όχι την εμπλοκή του με αυτές. Η ταυτόχρονη συνύπαρξη και των τριών ομάδων αποτέλεσε το βασικό ερώτημα της συνθετικής διαδικασίας του σταθμού.

Η σύνθεση του σταθμού βασίζεται σε έναν άξονα γραμμικό (άξονας κίνησης) και σε έναν κύκλο (στάση).  Ο άξονας δημιουργεί όρια, τα οποία εκφράζονται ω κοιλότητες καθιστικών χώρών. Ανάλογα με την ένταση του σταματήματος της ροής, η σχέση καθιστικού-κίνησης εκφράζεται διαφορετικά.  Το κέντρο συγκρατεί τις σχέσεις. Εσωστρεφές και συγκεντρωτικό στο επίπεδο του προβλήτα (βασική κίνηση), εξωστρεφές και αποκεντρωτικό στο επίπεδο του δώματος του, Εκεί, που οι θεάσεις παίζουν τώρα πρωτεύοντα ρόλο, ως προς το εκάστοτε νησί και ως προς τη θάλασσα και το δίκτυο των νήσων.

"..Τα ανοιχτά στο φως μινωικά ανάκτορα
είναι οργανωμένα από μέσα-από το
κοσμικό κέντρο...-προς τα έξω,
χωρίς καθορισμένο περίγραμμα.Η κεντρική
αυλή(...)παραμένει ένα τεράστιο κενό..
Στους γεωμορφικούς τειχισμένους
"παραδοσιακούς" οικισμούς, το πρότυπο
είναι αντεστραμμένο-λαβύρινθος είναι
το επίφοβο "έξω". Το χνάρι είναι
το ισχυρό περίγραμμα(...)Τη σημασία
του κέντρου τώρα παίρνει η πύλη."

/Δ.Φιλιππίδης, "Μύθοι του σημερινού Αιγαίου"

Η συνθετική διαδικασία του σταθμού ήταν μια συνεχής διαδικασία επανα-προσδιορισμού οριζόντιας και εγκάρσιας ΤΟΜΗΣ. Μια διαδικασία ελέγχου των σχετικών θέσεων όλων των σημείων του μοντέλου στο χώρο, που να υπακούουν σε ορισμένες προθέσεις και παραμέτρους. Το ξύλο αλλά και η άτυπη μορφή  είναι το υλικό κατασκευής του σταθμού, γεγονός που μας έκανε να ανατρέξουμε στην ξυλοναυπηγική. Κύριος φορέας της κατασκευής γίνονται οι 71 νομείς (LVL ξυλεία), που υπακούουν σε κάνναβο ανά 2 μέτρα. Το πέτσωμα σχεδιάζεται ως εσωτερικό ή εξωτερικό περίβλημα της κατασκευής ανάλογα με την κλειστότητα των χώρων. Η κατασκευή είναι 'διαπνέουσα', ενώ σε ορισμένα σημεία της κατασκευής ο σκελετός παραμένει εμφανής και ανεξαρτητοποιείται  του περιβλήματος.

Έτσι, ο σταθμός αποτελέι μια ροϊκή μορφή , μια αναστρέψιμη κατασκευή με λειτουργία από διαφορετικούς χρήστες. Τοποθετημένος πάνω στον άξονα πλοίου-πόλης, οργανώνει την κινητικότητα και εξασφαλίζει χώρους αναμονής και ενημέρωσης. Πρόκειται για ένα 'νέο έδαφος' πανω στο υπάρχον, που λόγω της αναστρέψιμης κατασκευαστικής λογικής του μπορεί να στήνεται και να ξε-στήνεται. Το σύνολο των κατασκευών αυτών που μπορεί να 'στηθούν'σε υπάρχοντα προβλήτα, εν δυνάμει ενισχύει την εικόνα ενός βιώσιμου τουριστικού μοντέλου στα νησιά του Αιγαίου προβάλλοντας την ιδιαίτερη ταυτότητα του νησιού ως μονάδα και ως μέρος του νησιωτικού δικτύου στο οποίο ανήκει.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.