218.14 The Floating Museum

Φοιτήτρια: Χαραλάμπους Ζηναΐδα
Επιβλέπων καθηγητής: Κωνσταντόπουλος Ηλίας
Αρχιτεκτονική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών
Ημερομηνία Υποστήριξης; 31/10/2014

Σύντομη περιγραφή: Το νέο αρχαιολογικό μουσείο Πάφου - πολιτιστική πρωτεύουσα 2017 - έχει σκοπό να στρέψει τον επισκέπτη προς την πόλη και όχι προς την θάλασσα, παντρεύοντας τον μύθο της Αφροδίτης με την εμπειρία των συναισθημάτων που δημιουργεί η επίσκεψη στο μουσείο.

 

 

Από την αρχαιότητα η Κύπρος ήταν γνωστή ως η γενέτειρα και το κέντρο λατρείας της θεάς Αφροδίτης. Σύμφωνα με την περιγραφή του Ησιόδου η Αφροδίτη αναδύθηκε από την θάλασσα. Αρχικά τα κύματα μετέφεραν την Αφροδίτη προς τα Κύθηρα αλλά ο Ζέφυρος, ο δυτικός άνεμος κατεύθυνε τα κύματα προς τις ακτές της Πάφου.

Η Πάφος βρίσκεται στα δυτικά της Κύπρου και ολόκληρη η πόλη προστατεύεται από την unesco ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς. Η λατρεία της Αφροδίτης φαίνεται να είχε επηρεάσει αρκετά τους κατοίκους της Πάφου στην αρχαιότητα, αφού οι αρχαιολογικοί χώροι και τα σημεία με μύθους για την Αφροδίτη ποικίλουν .

Το σημείο παρέμβασης της διπλωματικής εργασίας βρίσκεται μέσα στην θάλασσα κοντά σε τρία σημεία ενδιαφέροντος, στο αρχαιολογικό πάρκο, στους Τάφους των Βασιλέων και στο αρχαίο θέατρο. Στο συγκεκριμένο χώρο, είχε βρεθεί από ένα δύτη, το άγαλμα της Αφροδίτης της Αναδυόμενης, το οποίο είχαν ρίξει στη θάλασσα οι Χριστιανοί, το οποίο αποτελεί κύριο στοιχείο της εργασίας μου.

Το πρόβλημα που παρατήρησα, όχι μόνο στην περιοχή επέμβασης αλλά σε όλα τα παραθαλάσσια σημεία της πόλης ήταν πως μπροστά από τις ζώνες κατοίκησης, υπάρχει η τουριστική ζώνη η οποία για να εκμεταλλευτεί την θέα προς την θάλασσα και τις παραλίες, δημιούργησε ένα τοίχο-μέτωπο προς την πόλη. Ακόμη και ο αστικός εξοπλισμός της περιοχής «καδράρει» την θέα προς την θάλασσα. Έτσι η πρόθεση μου ήταν να σχεδιάσω ένα κτίριο το οποίο θα είχε θέα την πόλη και όχι την θάλασσα.

Οι δύο βασικές επιρροές  σχεδίασης του μουσείου, ήταν ο μύθος της γέννησης της Αφροδίτης με στοιχεία όπως το κοχύλι που μετέφερε τη θεά από την θάλασσα στην στεριά και τα σημεία που σχετίζονται με την λατρεία της είτε με ευρήματα είτε με μύθους για αυτή. Πρόθεση μου ήταν ο επισκέπτης να βιώνει με την είσοδο του στο χώρο όλες τις οπτικές τις θάλασσας και έτσι με την βύθιση του στο τέλος της εισόδους, να «αναδύεται» προς τον κεντρικό χώρο του μουσείου όπως η Αφροδίτη.

 

 

Το μουσείο αποτελείται από 2 κύριες διαδρομές για τον επισκέπτη οι οποίες έχουν σχεδιαστεί για την βέλτιστη επίσκεψη στο μουσείο. Η πρώτη αποτελεί την διαδρομή της πόλης, δηλαδή την διαδρομή που γίνεται εξωτερικά του κτιρίου και έχει ως σκοπό να στρέψει τον επισκέπτη προς την πόλη χαρίζοντας του θέα προς την ακτή από 2 διαφορετικά ύψη, ένα στο επίπεδο της θάλασσας και ένα στο επίπεδο +5 αλλά και από διαφορετικές αποστάσεις, πότε πιο κοντά στην ακτή και πότε πιο μακριά.

Η δεύτερη διαδρομή αφορά το μουσείο και την εμπειρία του επισκέπτη μέσα σε αυτό.

 

 

Ξεκινώντας την επίσκεψη του ο επισκέπτης φτάνει στην είσοδο από τον ήδη υπάρχων πεζόδρομο που περνάει μπροστά από το μουσείο. Αρχικά σε ύψος +5, ο επισκέπτης κατεβαίνει στο -1,2, σε σημείο έτσι ώστε η θάλασσα να είναι λίγο πιο κάτω από το ύψος των ώμων, ώστε ο επισκέπτης να μπορεί να την αγγίξει και να την βλέπει την στιγμή που στην πραγματικότητα βρίσκεται βυθισμένος σε αυτή. Ο επισκέπτης περιβάλλεται δεξιά και αριστερά από θάλασσα καθώς διασχίζει τη διαδρομή της εισόδουΣτο τέλος αυτής της διαδρομής ο επισκέπτης βυθίζεται ακόμη πιο πολύ στην θάλασσα αυτή τη φορά σε βάθος 4,2 μέτρα, σε ένα ανοιχτό χώρο και στην συνέχεια μπαίνει στο χώρο της υποδοχής, ένας κλειστός  χώρος, για να αναδυθεί στο κέντρο του κτιρίου,  όπως αναδύθηκε η Αφροδίτη, σε βάθος 1,2.  Στην τομή φαίνονται καθαρά τα 5 στάδια της πορείας του επισκέπτη.  Η είσοδος στο μουσείο γίνεται με πολύ ιερό τρόπο έτσι ώστε να ξυπνήσει όλες τις αίσθήσεις του επισκέπτη, αλλάζοντας υλικά, φωτισμό, την ακουστική του χώρου, με αποτέλεσμα να αναβιώνει την γέννηση της θεάς.

Όταν ο επισκέπτης αναδυθεί από την είσοδο στο κέντρο του κτιρίου βρίσκει το σημείο 0, την αρχή των αξόνων χάραξη του κτίριου. Η κεντρική πηγή, σπάει σε τρεις μικρότερες,.  Η θέα προς την θάλασσα είναι κομμένη από τρία χάλκινα πανέλα, που σκοπό έχουν να εκθέσουν τον επισκέπτη σταδιακά στην θέα της θάλασσας. Περνώντας μέσα από τα πανέλα, σιγά σιγά αποκαλύπτεται το ανοιχτό πέλαγος- το μόνο σημείο χωρίς θέα προς την πόλη  Ο χαλκός τόσο στα πανέλα και σε άλλα σημεία του μουσείου παραπέμπει στην ιστορία της Κύπρου με το Χαλκό και συμπληρώνει τον υπάρχοντα αστικό εξοπλισμό του πεζόδρομου.

 

 

Ανεβαίνοντας από το -1,2 στο 0, ο επισκέπτης συναντά την πρώτη πτέρυγα του μουσείου. Η πτέρυγα περιλαμβάνει την αίθουσα ψηφιδωτών και αγγείων καθώς και την ειδική αίθουσα οστών. Στο πρώτο επίπεδο συναντάμε για πρώτη φορά τις κάψουλες φωτός βροχής, Οι συγκεκριμένες κάψουλες βοηθάνε στον φωτισμό του χώρου τις ηλιόλουστες μέρες και χαρίζουν μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα τις βροχερές μέρες, αφήνοντας την βροχή να πέσει μέσα στην θάλασσα.

Ακολουθώντας την διαδρομή, ο επισκέπτης φτάνει στην δεύτερη πτέρυγα του μουσείου. Η πτέρυγα περιλαμβάνει την αίθουσα μαρμάρινων αγαλμάτων και την αίθουσα νομισμάτων και μικρών αντικειμένων.

 

 

Η τρίτη πτέρυγα του μουσείου περιλαμβάνει την αίθουσα εργαλείων αίθουσα πέτρινων αγαλμάτων η οποία βρίσκεται αποκομμένη από το υπόλοιπο κτίριο και υπερυψωμένη

Και στις τρεις πτέρυγες, τα ευρήματα είναι προσανατολισμένα προς τα σημεία στα οποία βρέθηκαν, με αποτέλεσμα να κοιτάνε όλα την στέρια

Συνεχίζοντας την πορεία του , ο επισκέπτης ακολουθώντας τα εξωτερικά περάσματα, φτάνει στην τελευταία πτέρυγα. Αρχικά εισέρχεται στον χώρο έκθεσης και μοντέρνας τέχνης του μουσείου, o οποίος διαθέτει κινητά πανέλα για ελεύθερη διαμόρφωση του χώρου. ανεβαίνοντας φτάνει τον χώρο του αμφιθεάτρου και συνέχεια του εκθεσιακού χώρου.

 

 

Στους χώρους όπου ο επισκέπτης δεν έχει πρόσβαση βρίσκουμε τους ξενώνες των αρχαιολογικών ομάδων. Κάθε χρόνο δεκάδες αρχαιολογικές ομάδες πανεπιστημίων από όλο τον κόσμο φτάνουν στην Πάφο για να συνεχίσουν τις ανασκαφές τις περσινής χρονίας. Τα χρήματα που τους χορηγούνται ξοδεύονται στις ανασκαφές με αποτέλεσμα οι αρχαιολογικές ομάδες να μένουν σε σχολεία και σε άλλα δημόσια κτίρια. Οι ξενώνες βρίσκονται στην βόρεια πλευρά του μουσείου αφού θα χρησιμοποιούνται μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες, προσφέροντας στους αρχαιολόγους δροσερά και ευχάριστα υπνοδωμάτια με θέα την πόλη.

Τα γραφεία διοίκησης και το τμήμα αρχαιοτήτων στεγάζονται νότια του μουσείου.

Το κέντρο ερευνάς και συντήρησης των αρχαιοτήτων βρίσκεται μπροστά από τα γραφεία της διοίκησης. Στην πλευρά που βλέπει στην είσοδο του μουσείου, υπάρχουν ανοίγματα, έτσι ώστε οι επισκέπτες να έχουν την ευκαιρία να παρατηρούν την διαδικασία συντήρησης και επιδιόρθωσης των ευρημάτων κατά την είσοδο τους στο κτίριο

Και στις τέσσερις πτέρυγες του μουσείου, στους τοίχους υπάρχουν σχισμές για προσανατολισμό του επισκέπτη στο χώρο. Στον αριστερά τοίχο υπάρχει πάντα μια κατακόρυφη σχισμή, που αντιπροσωπεύει τον βορρά και μια λοξή σχισμή που αντιπροσωπεύει τον προσανατολισμό της αίθουσας που βρίσκεται ο επισκέπτης σε σχέση με τον βορρά. Υπάρχεί και μία τρίτη σχισμή, στο ύψος του ματιού, για να μπορεί ο επισκέπτης να βλέπει τι βρίσκεται δεξιά και αριστερά του.

Το σκίαστρο που καλύπτει το κεντρικό κομμάτι του κτιρίου είναι σχεδιασμένο με βάση το κοχύλι της Αφροδίτης

 

 

Τρεις από τις αίθουσες του μουσείου έχουν ημιυπαίθριους χώρος όπου εκτίθενται ευρήματα κατασκευασμένα για εξωτερικούς χώρους, όπως κολόνες και άλλα ογκώδη ευρήματα. Οι ημιυπαίθριοι εξυπηρετούν και ως μέσα σκίασης των χώρων τις πρωινές και μεσημεριανές ώρες όπου ο ήλιο βρίσκεται πιο χαμηλά.

Όλες οι ακτίνες-πτέρυγες του κτιρίου τελειώνουν σε φωταγωγούς στην οροφή, Οι φωταγωγοί βοηθάνε στον φωτισμό των χώρων δημιουργώντας ένα φωτεινό τόξο στην είσοδο κάθε πτέρυγας.

Τέλος ο επισκέπτης κατά την έξοδο του από το μουσείο περπατάει πάνω από το επίπεδο της θάλασσας και εκτίθεται σταδιακά στον ήλιο με σκίασα-πύλες, τα οποία εστιάζουν την θέα προς την πόλη

 

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.