225.14 Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών και Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στη Χίο

Φοιτητές : Γκλαβά Άννα- Λεμονιά, Πιτσιδιανάκη Χρύσα, Τζέλη Μαρία- Θεοδώρα
Επιβλέποντες : Μωραϊτης Κωσταντίνος, Εφεσίου Ειρήνη
Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ
Ημερομηνία παρουσίασης : Νοέμβριος 2014

Το θέμα της διπλωματικής εργασίας είναι ένα Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΚΘΕ) και Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης (ΚΠΕ). Το οικόπεδο έχει επιλεγεί σε σημείο κοντά στη θάλασσα ώστε να ικανοποιούνται οι ανάγκες της ερευνητικής δράσης του ΚΘΕ. Ακόμα, η επιλογή του συγκεκριμένου σημείου έγινε λόγω της εγγύτητας α. με το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι του νησιού, το λιμάνι των Μεστών, και β. με τη βίγλα των Μεστών, μία από τις καλύτερα διατηρημένες βίγλες της Χίου, με σκοπό αυτή να χρησιμοποιείται ως σημείο αναφοράς και, ως παρατηρητήριο.

Σκοπός του ΚΠΕ είναι α)η δημιουργία ενός κέντρου που θα αποτελέσει έναν πόλο έλξης ο οποίος με την διοργάνωση εκδηλώσεων, εκθέσεων και εκπαιδευτικών  δράσεων έχει στόχο να ευαισθητοποιήσει το  κοινό, δηλαδή μαθητές,  εκπαιδευτικούς και πολίτες, σε θέματα φυσικού και θαλάσσιου περιβάλλοντος και οικολογίας. β)Να συμβάλει στην ενημέρωση τόσο του μόνιμου πληθυσμού όσο και των επισκεπτών καθώς και στην αναπτυξιακή ανασυγκρότηση της ευρύτερης περιοχής. γ)Με αφορμή τις πυρκαγιές και την ανυπολόγιστη καταστροφή που έχουν προκαλέσει τα τελευταία χρόνια, είναι απαραίτητος ένας άλλος τρόπος προσέγγισης του φυσικού χώρου και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων που εκδηλώνονται σε αυτόν.

Στο κέντρο οργανώνονται δράσεις για μαθητές και μη, όπως πεζοπορίες για τη γνωριμία με το φυσικό περιβάλλον και τη μνήμη του τόπου, γνωριμία μεσπάνια και εντόπια φυτά της Χίου, επίσκεψη της κοντινής βίγλας των Μεστών και χρήση της ως παρατηρητήριο (σκ. 1), παρατήρηση πουλιών, παιχνίδια στη φύση,  μαθήματα καλλιέργειας της γης (εναλλακτικές καλλιέργειες, ελαιοκομία, συγκομιδή μαστίχας, λαχανοκομία, βιολογική γεωργία). Ακόμα σκοπός του ΚΠΕ είναι η συνεργασία με άλλες οργανώσεις με παρόμοια ενδιαφέροντα.  Περιλαμβάνει χώρους μόνιμων και περιοδικών εκθέσεων με θεματολογία το υπάιθριο και θαλάσσιο περιβάλλον, εντόπια οικοσυστήματα κλπ. (εκθεσιακά μέσα: οθόνες αφής, ψηφιακές αναπαραστάσεις, προβολές ταινιών, μακέτες).

Σκοπός του ΚΘΕ είναι α)να υποστηρίξει την ερευνητική εργασία του ΕΛ.ΚΕ.ΘΕ, να ενισχύει τη συνεργασία με άλλα Ινστιτούτα της χώρας και εργαστήρια του ΕΛΚΕΘΕ με στόχο την ανάπτυξη της θαλάσσιας έρευνας, β)Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας και Γενετικής  επικεντρώνεται στην μελέτη και την τεχνολογική ανάπτυξη που αναφέρεται κυρίως στη βιοποικιλότητα, τη δομή, δυναμική και διαχείριση των παράκτιων οικοσυστημάτων, τη γενετική των θαλασσίων οργανισμών.[πηγή: «http://www.hcmr.gr»] γ)Ο κύριος σκοπός του Ινστιτούτου Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων είναι να προάγει την επιστημονική έρευνα και πληροφόρηση που είναι απαραίτητη για την ορθολογική διαχείριση των αλιευτικών πόρων και της παράκτιας ζώνης όπου αναπτύσσεται η αλιεία, ενισχύοντας την εθνική και κοινοτική πολιτική.  δ)Η δημιουργία ενός δικτύου απο ερευνητικά κέντρα σε μία χώρα που η θάλασσα καταλαμβάνει και αφορά ένα μεγάλο κομμάτι της. ε)-Υποστήριξη στη λήψη αποφάσεων που αφορούν την κοινωνία, την οικονομία και τον πολιτισμό. ζ)Παρέχει υπηρεσίες για το κοινωνικό σύνολο με σκοπό να συμβάλει στη προστασία του περιβάλλοντος (πχ. έλεγχος της μικροβιολογικής ποιότητας των θαλασσίων νερών της περιοχής, εκδηλώσεις ενημέρωσης των κατοίκων της περιοχής κ.α.) η)Το ΚΘΕ στη Χίο εκτός άπο το ερευνητικό κομμάτι έρχεται να καλύψει και το εκπαιδευτικό. Στόχος του κέντρου είναι να κάνει γνωστά τα αποτελέσματα της έρευνας του ΕΛΚΕΘΕ στο ευρύ κοινό αλλά και να προσφέρει υπηρεσίες με στόχο την εκπαίδευση και επιμόρφωση μαθητών, δασκάλων, αλιέων ή οποιονδήποτε σχετίζεται με τον τομέα της θαλάσσιας έρευνας. Για τις ανάγκες αυτές, σχεδιάζονται χώροι εργαστηρίων, μία ηλεκτρονική βιβλιοθήκη, αίθουσα προβολών και αίθουσες σεμιναρίων(2). θ)Η συνεργασία με ΑΕΙ και άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα τόσο στον εκπαιδευτικό όσο και στον ερευνητικό τομέα. Διοργανώνει σεμινάρια και διαλέξεις για την επιμόρφωση μαθητών, δασκάλων, αλιέων ή οποιονδήποτε σχετίζεται με τον τομέα της θαλάσσιας έρευνας.

Στόχος του σχεδιασμού των δύο κτηρίων είναι να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, να έχουν άμεση σχέση με τη θάλασσα αλλά και το φυσικό περιβάλλον. Η αρχική ιδέα της τοποθέτησης των κτηρίων έγινε με γνώμονα την οπτική, καθώς το μεν Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών "κοιτάζει" προς τη θάλασσα, και συγκεκριμένα τον κόλπο των Μεστών, και το δε Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης προς την ενδοχώρα. Οι βασικές γραμμές του συγκροτήματος ακολουθούν έναν ακτινωτό σχεδιασμό, με το σημείο που συγκλίνουν να δημιουργεί ένα υπαίθριο πλάτωμα. Το πλάτωμα αυτό, εκτός  του ότι συνδέει τα δύο κτήρια, προσφέρεται στον επισκέπτη για στάση και ενατένιση της θέας, υπαίθριες εκθέσεις και εκδηλώσεις. Από αυτό το σημείο τομής των ακτίνων ξεκινάει ένα μονοπάτι που συνδέει το συγκρότημα μέ έναν μικρό όρμο στον κόλπο των Μεστών το οποίο εξυπηρετεί ως μικρό λιμανάκι που θα φιλοξενεί τα σκάφη για τις απαραίτητες εξορμήσεις του ΚΘΕ, αλλά και για την οργάνωση καταδύσεων. Ο σχεδιασμός του συγκροτήματος έχει γίνει σε αρμονία με το ανάγλυφο και σε παραλληλία με τη σχετικά μεγάλη κλίση του εδάφους. Οι πλάκες που διαμορφώνουν το κτήριο είναι ενσωματωμένες στο φυσικό πρανές οι οποίες τείνουν να αποτελέσουν τη φυσική συνέχεια των υψομετρικών καμπύλων του εδάφους. Σε όλη την έκταση του συγκροτήματος έχουν διαμορφωθεί αίθρια με διαφορετικό χαρακτήρα το καθένα: κάποια στεγασμένα, κάποια μη στεγασμένα και άλλα προστατευμένα και εσωστρεφή, και άλλα "ανοιχτά" κι εξωστρεφή, που προσφέρονται σε ενατένιση της θέας.Η πρόσβαση στα δύο κτήρια γίνεται μέσω τριών δρόμων, ο ένας εκ των οποίων υπάρχει ήδη και συνδέεται με το λιμάνι των Μεστών.  Η έκταση που σχηματίζεται ενδιάμεσα των δύο κτηρίων διαμορφώνεται με καλλιέργειες σύμφωνα με τον τρόπο που διαμορφώνονται οι παραδοσιακές πεζούλες, χαρακτηριστικό πολλών ελληνικών νησιών με μεγάλες ορεινές εκτάσεις.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.