ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ
Συμμετοχες 2014
Φοιτήτρια : Τζεωρτζίνα Αντρέι
Επιβλέπουσα καθηγήτρια : Στυλιανή Λεφάκη
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Αρχιτεκτόνων
Ημερομηνία παρουσίασης : 24/05/2014
Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως θέμα την αστική ανάπλαση του παραλιακού μετώπου του Κούμ Καπί, μια περιοχή στο μεταίχμιο της Παλιάς Πόλης των Χανίων. Επιχειρείται η επαναπροσέγγιση συνθετικά, αστικά, κατασκευαστικά, αλλά και κοινωνικά, μιας ιδιόμορφης παραθαλάσσιας ζώνης, που φιλοξενεί θραύσματα της ιστορίας της πόλης, όπως τα ενετικά τείχη και την λεγόμενη 'Πύλη της Άμμου', διακριτά ίχνη μιας ιστορικής και πολεοδμικής εξέλιξης που έπαψαν να βρίσκονται σε διάλογο, τόσο μεταξύ τους όσο και με την υπόλοιπη πόλη.
Η κεντρική θέση που καταλαμβάνει ανάμεσα στο εμπορικό κέντρο,την παλια πόλη και την ιστορική συνοικία της Χαλεπας, αλλά και η κεντρική θέση που καταλαμβάνει γενικότερα στην ιστορία των Χανίων, με οδήγησε σε μια πρόταση επανενεργοποίησης ενός διαχρονικού χώρου της πόλης που βρίσκεται σε υποβάθμιση. Καλούμαι να επανερμηνεύσω μία διαδρομή αποτελούμενη από πολύ διαφορετικά στοιχεία, με σημείο αναφοράς το σήμερα και να τονίσω την δυναμική αλληλοσυσχέτηση τους με το αστικό περιβάλλον. Στόχος της πρότασής είναι η δημιουργία μιας αφηγηματικής διαδρομής, που με αφετηρία τα τείχη που αποτελούν όριο και καίριο σημείο εξόδου-εισόδου από την Παλιά πόλη, να επιδιώξει την ανάδειξη και τη σύνδεσή τους τόσο με το παραλιακό μέτωπο, όσο και την γενικότερη ενοποίηση της εικόνας και της λειτουργικής και πολεοδομικής συνοχής της περιοχής.
Αφουγκράζοντας τον τόπο, την ιστορία του, την κρητική παράδοσή, τα στοιχεία της φύσης, τα χρώματά και τα υλικά της, το θόρυβο, τους ανθρώπους και την πολυπλοκότητα που προκύπτει μέσα από την ανάμειξη όλων αυτών με το σύγχρονο υποβαθμισμένο αστικό τοπίο, γεννάται μία διαφορετική προσέγγιση των πραγματων μέσα από την ανάγκη για αλλαγή. Αξιολογώντας τα δεδομένα, προκύπτει η ιεράρχιση των σημαντικότερων στοιχείων που χρίζουν είτε ανάδειξης, είτε κατάλληλης αντιμετώπισης. Με βάση αυτή την ανάλυση, αναδύονται οι βασικές κατευθυντήριες γραμμές της πρότασης που επιχειρεί, με απαρχή το τείχος, να ενοποιήσει τόσο αισθητικά και ενοιολογικά, όσο και λειτουργικά μία ασύνδετη περιοχή στο μεταίχμιο της παλιάς με την σύγχρονη πόλη μέχρι το θέατρο.
Οι χαράξεις, λιτές, συνεχείς και επιμήκεις, εννοποιούν και υποδηλώνουν την ιστορική και ουσιαστική συνέχεια του παρελθόντος με το παρόν εμπνευσμένες από τον αέναο κυματισμό τις θάλασσας. Τις θάλασσας που λειτουργεί ως το ισχυρότερο όριο, το οποίο υπογραμμίζεται με έναν φρουριακό τοίχο αντιστήριξης αλλά ταυτόχρονα καταρρίπτεται νοητά μέσω της δαπεδόστρωσεις που ισχωρεί στην πόλη σαν ανανεωτικό κύμα. Συναντάμε έτσι αρχικά το συμπαγές στοιχείο του νερού πάνω στο οποίο αναπτυσσεται μία στρωματογραφία επιμέρους διαβαθμισμένων αρχιτεκτονικών προσθηκών, δηλαδή ο στιβαρός τοίχος με τμηματικές εγκοπες και παραπάνω τα στέγαστρα, με σκοπό την αποκλιμάκωση του κατακερματισμένου πια οικοδομικού συνόλου. Τον ίδιο ρυθμό ακολοθούν και οι χαράξεις που σβήνουν όσο απομακρυνόμαστε από την παραλία και πλησιάζουμε την πόλη. Η γραμμικότητα της διαδρομής διακόπτεται από το κάθετους δρόμους που σαν ποτάμια εκβάλλουν τους επισκέπτες προς τη θάλασσα δίνοντας τους συγκεκριμένες κατευθύνσεις ανάλογα με τα λειτουργικά στοιχεία του χώρου. Φιλοδοξώ η αισθητική αυτών των κατευθυνόμενων γραμμών - χαράξεων- οι προθέσεις, η γεωμετρία τους - να κινηθεί προς την πόλη ώστε να ανατραπεί η εικόνα του μη συνεκτικού και άρρυθμου ιστού της. Στόχος δεν είναι η δημιουργία ενός πάρκου ψυχαγωγίας χωρίς χαρακτήρα, αλλά η δημιουργία ενός δυναμικού στοιχείου, μιας διαδρομής, που θα επιτρέπει την ανάγνωση του τόπου από διαφορετικές οπτικές γωνίες, θα εξυπηρετεί λειτουργικές ανάγκες, και θα ενθαρρύνει τη συμμετοχή σε κοινωνικές δράσεις , στο ξεδίπλωμά της. Αυτή η διαδικασία εξελίσσεται διακριτικά στο χώρο, και αφήνει στο πέρασμα της ίχνη που περιγράφονται από μια ιδιαίτερη ευαισθησία.
Διαμορφώνονται γενικότερα σημεια με διαφορετικό χαρακτήρα, διατηρώντας τα ποικίλα στοιχεία της περιοχής και δημιουργώντας πυρύνες συνάντησης και στάσης. Προκύπτει επομένως ο σχηματισμός θεματικών πλατείων που χαρακτηρίζουν μία διαδρομή που διηγείται το περιβάλλον της, την ιστορία και την παράδοσή της. Ο χώρος της Τάφρου, από χώρο στάθμευσης μετασχηματίζεται σε ένα θεατρικό πάρκο, που περιλαμβάνει μία αμφιθεατρική διαμόρφωση με λειτουργία θεάτρου και βασικό σκηνικό το τείχος. Τοποθετείται αναψυκτήριο που εξυπηρετεί τους επισκέπτες και μπαλκόνια θέασης . Απομακρύνοντας απο το τείχος και διατηρώντας πάντα την οπτική επαφή, που άλλοτε εκδηλώνεται και άλλοτε πάλι υποδηλώνεται μέσω τις πύκνωσης ή τις αραίωσης των χαράξεων του εδάφους, διαμορφώνεται πιά το παραλιακό μέτωπο με ρυθμικό και δωρικό τρόπο, έχοντας ώς βασικό όριο τον τοίχο προς τη θάλασσα, σαν ένα πέτασμα συνομιλίας με τα τείχη, παρουσιάζει οπές και σχισμές στα σημέια που επικοινωνεί με αυτήν στις σημαντικότερες πλατείες. Συνοδεύει επομένως την εξέλιξη της διαδρομής, σέβοντας το υπαρχον φρούριο, αποκολλάται ελαφρώς από αυτό και συνεχίζεται σαν αξονικη τεθλασμένη γραμμή που αποδομείται σταδιακά προς το τέλος της παραλίας, αρχικά με τις εσοχές για την σκίαση των λουόμενων και μετέπειτα με τη βύθισή του στη θάλασσα. Η γραμμική διαδρομή ανισχύεται από τη γραμμικότητα τον στεγάστρων που προσφέρουν στους επισκέπτες έναν σκιασμένο χώρο απόλαυσης της θέας. Η Κεντρική πλατεία τώρα, σημείο καθοριστικό καθώς ενώνει άμεσα την περιοχή με το εμπορικό κέντρο και την παλιά αγορά της πόλης, υπογραμμίζεται με την τοποθέτηση του αυτηρότερου ρυθμικού στεγάστρου γύρω από μία μεγάλη ελιά, παραπέμποτνας στις παραρδοσιακές πλατείες. Τα υλικά δαπεδόστρωσης επιλέγονται κυρίως με βάση την παραδοσιακή αισθητική και τη διαθεσιμότητα και ανθεκτικότητα τους. Στόχος ήταν η επίτευξη μίας ενιαίας αίσθησης του χώρου, με σχισμές από τις οποίες θα ξεπροβάλλει το πράσινο με έναν φυσικό και οργανικό τρόπο.
Η προβληματική που ήθελα να εισάγω μέσω αυτής της πρότασης, μετατοπίζει τον πρωταγωνιστικό ρόλο από το αντικείμενο στον δυναµικό χώρο που αναπτύσσεται γύρω από αυτό. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αξιοποίησης ενός τόσο ιδιόμορφου συνόλου ή μιας μεμονωμένης πλατείας, είναι σημαντικό να αποκαλύπτονται οι δυναμικές σχέσεις τους με τον ανθρώπινο παράγοντα και να αναδεικνύονται μέσα από την σχεδιαστική πρόταση.
Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.
