102.15 Δίκτυο επεμβάσεων στη λίμνη Βιστωνίδα

Φοιτήτριες: Σοφία Ασλανίδου, Χρύσα Βαρετίδου
Επιβλέποντες: Γ. Πατρίκιος, Ε.Αμερικάνου, Π. Εξαρχόπουλος
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών.
Ημ. Παρουσίασης: 20 Μαρτίου 2015

Παράλληλα στόχος ήταν  να μην  προκληθεί αλλοίωση στα τοπιολογικά χαρακτηριστικά της. Η εργασία  περιλαμβάνει μικρές σημειακές παρεμβάσεις κατά μήκος μιας προτεινόμενης διαδρομής οι οποίες οδηγούν τον περιηγητή στην ανακάλυψη ενός τοπίου ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς.

Μελετώντας  τη γεωμορφολογία του τόπου παρατηρούμε ότι η περιοχή γύρω από τη λίμνη Βιστωνίδα είναι επίπεδη με μόνη εξαίρεση τις ακτές της Νέας Κεσσάνης, οι οποίες φτάνουν τα τέσσερα μέτρα ύψος. Η απουσία υψομέτρων τονίζει ακόμα περισσότερο την οροσειρά της Ροδόπης. Ο συνδυασμός του έντονου ψηφιδωτού αναγλύφου, που δημιουργείται από τις γύρω καλλιεργήσιμες περιοχές, με την ψηλή και ακατάστατη βλάστηση γύρω από τις περιοχές των λιμνών και των ποταμών αποτελούν την ιδιαιτερότητα αυτού του υγροβιότοπου.

Η Βιστωνίδα βρίσκεται στο μέσο ενός συμπλέγματος υγροτόπων που ξεκινά από το Δέλτα του ποταμού Νέστου και καταλήγει στη λίμνη Ισμαρίδα. Η μεταβαλή της αλατότητας του νερού ευνοεί τη συνύπαρξη τόσων, διαφορετικού τύπου, βιότοπων και την ιδιαίτερη βιοποικιλότητα του υγροτόπου. Η οικολογική σημασία αυτής της αλυσίδας υγροτόπων είναι μοναδική και ολόκληρη η περιοχή αποτελεί το Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.

 

Η μελέτη στοχεύει στη διακίνηση, ενημέρωση και εκπαίδευση των επισκεπτών σχετικά με το φυσικό οικοσύστημα της λίμνης Βιστωνίδας  καθώς και τη σημασία που έχει για τη ζωή των κατοίκων της περιοχής.  Έγινε προσπάθεια  να ερμηνευτούν οι ιδαίτερες ποιότητες του τοπίου, και να δημιουργηθεί  μια βιωματική σχέση στον επισκέπτη , η οποία επιτρέπει, με τη σειρά της, την οικειοποίηση του τόπου. Η βασική μορφή του σχεδιασμού είναι γραμμική, με την αλληλουχία υλικών, τη φύτευση φυτών σε συνδυασμό με χώρους στάσης. Η τοποθέτηση των ξύλινων κατασκευών και παρατηρητηρίων  κατα μήκος της διαδρομής αποσκοπεί στην κυκλική κίνηση των επισκεπτών, με αφετηρία και τέρμα το κέντρο ενημέρωσης.

Πιο αναλυτικά, η πρόταση περιλαμβάνει:

1. δημιουργία  διαδρομής με μεικτά υλικά για την κίνηση των επισκεπτων.
2. κεντρο ενημέρωσης για την οικολογική ευαισθητοποίηση και περιβαλλοντική ενημέρωση των κατοίκων και των επισκεπτών.
3. χώροι στάσης-ξεκούρασης-αναψυχής
4.παρατηρητήρια
5. προβλήτα για το καράβι που κάνει το γύρω της λίμνης
6. επιπλέον φύτευση
7. άξονες κίνησης μέσα στο φυσικό περιβάλλον

 

 

Μια πορεία που ακολουθεί το υπάρχον σκάμμα στο έδαφος οδηγεί τον επισκέπτη στο κτίριο μέσα από κήπους αναβίωσης της φύτευσης. Μια ιδέα για επανασύσταση  της ενδημικής βλάστησης που με τα χρόνια εξαφανίστηκε. Η σύνθεση συμπληρώνεται από τα πλατώματα και τον πύργο παρατήρησης,  ως σημείο αναφοράς.

 

 

Λόγω του μεγάλου μήκους της διαδρομής, προκύπτει η ανάγκη για στάση, στέγαση, ενημέρωση και ξεκούραση. Το σχήμα του πλατώματος είναι γραμμικό χωρίς αυστηρό περίγραμμα και είναι υπερυψωμένο για την προστασία του υλικού κατασκευής (ξύλο), αφήνοντας παράλληλα ανέπαφη την υπάρχουσα βλάστηση. Σημαντική στάση είναι η Αναστασιούπολη στην οποία σήμερα ένα πυκνό δάσος καλύπτει τα απομεινάρια μιας αρχαίας πόλης.

 

 

Ο επισκέπτης ακολουθώντας την χαραγμένη διαδρομή φτάνει στο πρώτο παρατηρητήριο, που είναι και η κατάληξή της διαδρομής. Πρόκειται για μια ελαφριά ξύλινη κατασκευή. To σχήμα της είναι απλό, ισορροπημένο και εναρμονισμένο. Το γεγονός οτι βρίσκεται σε ύψος 4 μέτρων πάνω απο την λίμνη βοηθάει στην λιγότερο δυνατή διαταραχή της ζωής του υγροτόπου

 

 

Στο ιδιαίτερο αυτό τοπίο, τη φυσική διακλάδωση της αμμολωρίδας που συναντάει τη λίμνη, αρθρώνεται ένα παρατηρητήριο στην κατακόρυφη διάσταση, ευανάγνωστο και ήπιο, σχεδόν διάφανο,  με σκοπό να εναρμονιστεί στο τοπίο χωρίς να διαταράσσει την  ευαίσθητη ισορροπία του. Το παρατηρητήριο προσεγγίζεται μέσω ενός  ξύλινου μονοπατιού, το οποίο εισχωρεί  μέσα σε αυτό  και καταλήγει στο νερό, δίνοντας την δυνατότητα στον επισκέπτη να έρθει σε άμεση επαφή με το υγρό στοιχείο. Η κατασκευή εξελίσσεται σε δυο επίπεδα.  Στο πάνω μέρος δημιουργήθηκε ένας περίκλειστος χώρος  με κατακόρυφα ξύλα. Μ΄αυτόν τον τρόπο η ανθρώπινη φιγούρα αλλοιώνεται κατά την διάρκεια της παρατήρησης.

 

 

Το παρατηρητήριο στη θέση αυτή αποτελεί αφορμή για μια περιήγηση στο δάσος,  Προσπαθήσαμε μέσα από ευαίσθητους χειρισμούς να μεταφέρουμε την αίσθηση του να βρίσκεσαι ανάμεσα στα δέντρα, ανάμεσα στα φυλλώματα. 

 

 

Το παρατηρητήριο λειτουργεί σαν μια "κρυψώνα" για τον επισκέπτη. Παρακολουθεί χωρίς να διαταράσει την φυσική ισορροπία με την παρουσία του. Το σχήμα του είναι απλό, συνθέτει έναν χώρο στέρεο και προστατευτικό. Στόχος ήταν η κατασκευή να είναι μέρος ενός μικρο-τόπου και ταυτόχρονα σημείο αναφοράς μέσα στο κάπως αόριστο ελεύθερο φυσικό περιβάλλον. Η έντονη παρουσία καλαμιών σε αυτόν τον υπο-υγρότοπο έδωσε έναυσμα για κατακόρυφη έκφραση  μέσω των ξύλινων σανιδιών. Η ξύλινη διαδρομή που οδηγεί στο παρατηρητήριο δίνει στον επισκέπτη τη δυνατότητα για μια προσωπική σταδιακή ανάγνωση του τοπίου.

 

 

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.