ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ
Συμμετοχες 2015
Φοιτήτρια : Ελεάνθη Μπίζου
Επιβλέποντες : Μπελαβίλας Νίκος, Τσιαμπάος Κώστας
Σύμβουλος : Παπαλεξόπουλος Δημήτρης
Εξωτερικός σύμβουλος : Θεοχάρη Δήμητρα
Εθνικό Μτεσόβιο Πολυτεχνείο
Ημρομηνία παρουσίασης : 22 Ιούλιου 2015
Η εργασία στηρίζεται σε αυτό το φαινόμενο που ο Ηράκλειτος ονομάζει «αρμονία των αντιθέτων». Στόχος της είναι η ανεύρεση προϋποθέσεων αρμονικής συνύπαρξης δύο αντικρουόμενων λειτουργιών της πόλης, της γενικής κατοικίας και του δευτερογενούς τομέα παραγωγής.
Ο Ηράκλειτος παρατηρεί ότι όλα στη φύση γίνονται με πάλη και μέσα από τις διαφορές των στοιχείων συντίθεται η αρμονία. Αν λοιπόν εστιάσουμε στο κοινωνικό πεδίο, θα καταλήξουμε στην παρατήρηση του Δοξιάδη, ότι «ο άνθρωπος επιδιώκει την εγγύτητα των άλλων στοιχείων, αλλά παράλληλα θέλει να προστατεύεται από αυτά».
Έτσι λοιπόν, η ανθρώπινη πόλη που επιδιώκουμε, βασίζεται στην ισορροπία ανάμεσα στα διαφορετικά στοιχεία .
Εστιάζοντας επομένως στο επίπεδο της πόλης, θα διαπιστώσουμε ότι όλα της τα στοιχεία αναπτύσσουν ταυτόχρονα τόσο ελκτικές όσο και απωθητικές τάσεις. Η πιο έντονη αντίφαση παρουσιάζεται στη σχέση της παραγωγικής δραστηριότητας με την κατοικία. Αυτός ο συσχετισμός γίνεται αντικείμενο μελέτης στην περιοχή του Ελαιώνα, όπου ο δευτερογενής τομέας κυριαρχεί, καταπιέζοντας τους θύλακες κατοικίας που υπάρχουν.
Το πείραμα στηρίζεται σε ένα θεωρητικό μοντέλο που περιγράφει τη σχέση του δευτερογενούς τομέα με τη γενική κατοικία.
1) Το περιβάλλον κατοικίας (εκτός πλαισίου), αδυνατεί να επικοινωνήσει με τους υπόλοιπους θύλακες εντός του χώρου που επικρατεί ο δευτερογενής τομέας με αποτέλεσμα οι περιβάλλοντες δρόμοι να παρουσιάζονται ως σύνορο των δύο καταστάσεων
2) Για να συνδεθούν τα κύτταρα κατοικίας με την υπάρχουσα οικιστική ζώνη, είναι απαραίτητη η δημιουργία ροής κίνησης των πολιτών προς το εσωτερικό της παραγωγικής ζώνης.
3) Εφόσον δημιουργηθεί ένας ισχυρός πόλος έλξης πολιτών στο έδαφος, θα δημιουργηθεί αυτόματα ροή κίνησης από το περιβάλλον κατοικίας προς το εσωτερικό του Ελαιώνα. Μέσα στον πυρήνα τοποθετούμε «ζώνες» γενικής κατοικίας, που ενισχύονται συνεχώς από τη ροή κίνησης.
4) Έτσι λοιπόν, παρουσιάζεται σταδιακά δυναμική επέκτασης της γενικής κατοικίας, επειδή όμως η δυναμική ανάπτυξης της οικιστικής ζώνης δε μπορεί να διοχετευτεί στο επίπεδο του εδάφους, καθότι είναι κατειλημμένο από τα κελύφη της παραγωγικής δραστηριότητας, δημιουργούμε ένα υπερυψωμένο επίπεδο που συντίθεται από μονάδες κύτταρα το οποίο αναπτύσσεται ανεμπόδιστα.
Ως πόλος έλξης, μέσα στο οποίο παράλληλα τοποθετείται γενική κατοικία, επιλέγεται το πάρκο αστικής καλλιέργειας/αγρο-πάρκο, καθώς η αστική καλλιέργεια αντιπροσωπεύει μια απτή ευκαιρία για τους κατοίκους των πόλεων να εμπλακούν σε ζητήματα προέλευσης της τροφής και να επανασυνδεθούν με το σύστημα τροφίμων. (food system
Στην πράξη:
Η περιοχή στην οποία θα τοποθετηθεί το αγρο-πάρκο είναι ο χώρος όπου θα κατασκευαζόταν το στάδιο του Παναθηναϊκού στον Ελαιώνα, καθώς και οι γειτονικές εκτάσεις στις οποίες δεν υπάρχει κάποια χρήση. Εντός της περιοχής βρίσκεται και η εγκαταλελειμμένη οικοδομή του εμπορικού κέντρου που θα συνόδευε την κατασκευή του σταδίου
Συνολική έκταση: 440 στρ.
Όπως σε κάθε πείραμα έτσι και εδώ ο πειραματισμός εξελίσσεται σταδιακά.
Αρχικά εντοπίζω τα προνομιούχα σημεία της περιοχής, τα οποία
- είναι η εγγύτητα με τον σταθμό του μετρό «Ελαιώνας»
και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
- η ύπαρξη του ρέματος πρ.Δανιήλ
- η επαφή με τη συνοικία Βοτανικού
- η επαφή με την Οδό Π.Ράλλη και το άλσος Ηρώων
1o στάδιο
χρησιμοποιούμε το πιο προνομιακό τμήμα της περιοχής μελέτης που περικλείει όλα τα παραπάνω σημεία.
Στο σημείο που βρίσκεται κοντά στον σταθμό του μετρό τοποθετείται η κεντρική πλατεία του πάρκου ,όπου θα συναντά κανείς εμπορικές και ψυχαγωγικές χρήσεις (οι οποίες επεκτείνονται και εντός της οικοδομής του πρώην εμπορικού κέντρου). Παράλληλα η γενική κατοικία τοποθετείται στα όρια του αγρο-πάρκου κοντά στην κεντρική είσοδο και τη συνοικία Βοτανικού αντίστοιχα.
Η συνεχιζόμενη παρουσία βιοτεχνιών και συνεργείων χαμηλής τεχνολογίας έχει επιβαρύνει την περιοχή περιβαλλοντικά, με αποτέλεσμα το έδαφος να κρίνεται ακατάλληλο για φύτευση. Παράλληλα σε πολλά σημεία συναντάμε επικάλυψη με άσφαλτο, γεγονός που οδηγεί στον σταδιακό εκφυλισμό της ποιότητας εδάφους. Ως εκ τούτου επιλέγεται η μεταφορά υγιούς χώματος στην περιοχή εξασφαλίζοντας τη δυνατότητα για άμεση ανάπτυξη καλλιεργειών.
2o στάδιο
Εφόσον το 1ο στάδιο του πειράματος λειτουργήσει ικανοποιητικά, το αγρο-πάρκο επεκτείνεται προς το νότο, προσθέτοντας περιοχές καλλιέργειας, ενώ παράλληλα το ρέμα του πρ. Δανιήλ διαπλατύνεται, δημιουργώντας μια ρηχή λίμνη που βελτιώνει το μικροκλίμα της περιοχής. Η γενική κατοικία επεκτείνεται σε υπερυψωμένο επίπεδο πέρα από τα όρια του πάρκου.
3ο στάδιο
Στο 3ο στάδιο το αγρο-πάρκο επεκτείνεται εδαφικά προς την Π.Ράλλη ενσωματώνοντας τμήματα γης γύρω από τις όχθες του ρέματος. Επειδή το πλάτος της ζώνης γύρω από το ρέμα είναι μικρό , το πράσινο διευρύνεται μέσω των πράσινων δωμάτων που θεμελιώνονται στον ελεύθερο χώρο των γειτονικών επιχειρήσεων, όπως ακριβώς συμβαίνει και με την γενική κατοικία εκτός του αγρο-πάρκου.
Μορφολογία
Η οικιστική ζώνη συντίθεται από μονάδες διαστάσεων 8,1 x8,1m, ώστε να προσφέρουν ποικιλία συνδυασμών ως προς τη χρήση και το μέγεθος των κτισμάτων.
Τα 130 τ.μ. που προκύπτουν, προσφέρονται για :
- 1 κατοικία 5 ατόμων ή
- 1 κατοικία 4 ατόμων ( 92-100τ.μ) και 1-2 καταστήματα (30-38τ.μ) ή
- 2 κατοικίες 2-3 ατόμων (50-75 τ.μ.)
Κάθε μονάδα εντός του αγρο-πάρκου διαθέτει έναν εξώστη, ένα μέρος του οποίου είναι δημόσιο πέρασμα, ενώ το υπόλοιπο διατίθεται στην κατοικία ως χώρος εκτόνωσης.
Όπως αναφέραμε , η δυναμική ανάπτυξης της οικιστικής ζώνης, εκτονώνεται με την επέκταση των μονάδων εκτός των ορίων του αγρο-πάρκου. Οι μονάδες αυτές βρίσκονται στα 12μ από το έδαφος, τα υποστυλώματα των οποίων θεμελιώνονται στον κενό χώρο των γειτονικών επιχειρήσεων. Το ύψος είναι επαρκές για να κινούνται ανεμπόδιστα τα βαρέα οχήματα.
