134.15 Αμφίπλευρες αφηγήσεις εντός ορίου στο νησί των Ιωαννίνων

Φοιτήτρια: Βασιλείου Άννα
Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Αλεξάνδρα Αλεξοπούλου
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Πολυτεχνική σχολή. Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ημερομηνία παρουσίασης: Οκτώβριος 2015

Βορειοδυτικά ενός διατηρητέου οικισμού, ενός κωνοφόρου δάσους και μιας οικογένειας καλαμιώνων, ένας βράχος, ένας οριακός χώρος ανάμεσα στη λίμνη Παμβώτιδα και την ενδοχώρα του νησιού των Ιωαννίνων, νοηματοδοτείται και νοηματοδοτεί ξανά την ανθρώπινη ύπαρξη μέσω μιας νέας κατανόησης του τόπου με την παρούσα διπλωματική. Μια χωρική αφήγηση αμφίπλευρη, εντός, εκτός και επί τα αυτά του ορίου, εξυφαίνεται μέσω μιας διαδρομής αρθρωμένης από κτιριακούς τύπους-μη τύπους ενθαρρύνοντας την περιβαλλοντική εκπαίδευση.

Η κύρια διαδρομή διαμορφώνεται μέσα από μια τυπολογική ανάλυση των ποιοτικών χωρικών δεδομένων του νησιού, φυσικών ή ανθρωπογενών, όπως είναι τα όρια και οι γεωμετρίες, οι υφές και η βλάστηση, που επιτρέπουν τη βίωσή του ως χώρου μοναχισμού και αναψυχής. Επιδιώκεται μια νέα αντίληψη του ήδη βιωμένου τόπου μέσα από τη συνεχή ροϊκή κίνηση εντός, εκτός και επί τα αυτά του ορίου-βράχου και τη δημιουργία-κτιριακών και μη-μεταβατικών χώρων με αναφορές τόσο στην οριζοντιότητα, όσο και στην κατακορυφότητα αυτού. Με αυτόν τον τρόπο είναι εφικτός ένας μετεωρισμός ανάμεσα σε διαφορετικές χωρικές και χρονικές πραγματικότητες. Ολοκληρώνεται, έτσι, το δίκτυο μονοπατιών που διατρέχει όλο το νησί και συνδέει τον οικισμό, με το δάσος και τα μοναστήρια.

Ο βράχος αντιμετωπίζεται ως ένας χώρος-όγκος με διακριτά γεωμετρικά χαρακτηριστικά και ιδιόμορφη τομή. Στο εσωτερικό του τοποθετείται ένα κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για την προώθηση της έρευνας και την ευαισθητοποίηση σχετικά με το περιβάλλον. Πρόκειται για ένα χώρο μέσα στο χώρο του βράχου, μια ενσωματωμένη κίνηση στη στατικότητα του ορίου. Οργανώνεται ως προς έναν κεντρικό άξονα που ταυτίζεται με τον άξονα συμμετρίας του βράχου τονίζοντας την οριζοντιότητά του και διαμοιράζει τις οριζόντιες και κατακόρυφες κινήσεις στους όγκους και τα επίπεδα, εξασφαλίζοντας, έτσι, τη σύνδεση ανάμεσα στα δυο σημεία εισόδου. Αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα ακολουθώντας την ιδιομορφία του ανάγλυφου με στόχο την ομαλή ένταξη στο τοπίο. Ως εκ τούτου βρίσκεται πάντοτε σε υποχώρηση ή σε συνέχεια ως προς αυτό και ποτέ σε προβολή. Τρεις κάθετοι στον άξονα όγκοι καταργούν εγκάρσια το πλευρικό όριο των μετώπων και αναιρούν την εσωστρέφεια που ο βράχος δημιουργεί.

Οι χωρικές λειτουργίες οργανώνονται εκατέρωθεν του κεντρικού άξονα με τριμερή τρόπο ως προς τους εγκάρσιους κτιριακούς όγκους, με τους χώρους υποδοχής, ενημέρωσης (αμφιθέατρο, εκθεσιακός χώρος) και εστίασης σε ένα ενδιάμεσο επίπεδο, τους χώρους διοίκησης, εκπαίδευσης και έρευνας (εκπαιδευτικά εργαστήρια, βιβλιοθήκη γενικευμένης/ εξειδικευμένης έρευνας) αντιστοίχως στο ανώτερο επίπεδο και τους απαιτούμενους βοηθητικούς χώρους σε κατώτερη στάθμη.

Ελεύθεροι χώροι διανοίγονται τόσο εκτός του κτίσματος με τη μορφή πλατωμάτων λαξευμένων στο βράχο που επιτρέπουν την παρατήρηση του τοπίου, όσο και μεταξύ των υπόσκαφων συμπαγών όγκων, για την εξασφάλιση του απαραίτητου φωτισμού και αερισμού, την αναίρεση της εσωστρέφειας των περισσότερο κοινόχρηστων χρήσεων και τον εμπλουτισμό της χωρικής τους αξίας. Παράλληλα προσφέρουν μια νέα οπτική ενός ήδη βιωμένου τόπου.

Η τυπολογία και η κλίμακα τόσο των όγκων, όσο και των κενών ακολουθούν αντίστοιχα τις αναλογίες εκείνων του διατηρητέου οικισμού με πρόθεση το σεβασμό και την ομαλή ένταξή τους στη φυσιογνωμία του νησιώτικου τοπίου.