154.15 Σχεδιασμός Νηπιαγωγείου με βιοκλιματικές παραμέτρους

Φοιτήτριες : Κατερίνα Δέτσικα, Μαρία Κουκουρλή - Γάτσου, Μαριάννα Πόποβα
Επιβλέπον καθηγητής Νικόλαος Μπάρκας
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ημερομηνία παρουσίασης : Ιούλιος 2015

Σκοπός της διπλωματικής έρευνας, είναι ο σχεδιασμός ενός νηπιαγωγείου με βιοκλιματικές παραμέτρους που να εκμεταλλεύεται προς όφελός του τη θέση του ώστε να προσφέρει στους χρήστες του κατάλληλη θερμική άνεση, να παρέχει κατάλληλο φωτισμό και σκιασμό όπου χρειάζεται, να διαθέτει ορθά οργανωμένους χώρους βάση των κτιριολογικών του αναγκών, να έχει λειτουργικούς και προσβάσιμους χώρους, εσωτερικά και εξωτερικά.

Ο σχεδιασμός της πρότασης έρχεται σε συνέχεια της προηγηθείσας έρευνάς μας για την Διάλεξή με τίτλο «Διερεύνηση τεχνολογικών παραμέτρων σε κτίρια νηπιαγωγείων στη Ξάνθη» κατά τη διάρκεια της οποίας πραγματοποιήσαμε επιτόπιες επισκέψεις σε χώρους Νηπιαγωγείων και αξιολογήσαμε τις οικοδομικές ανέσεις και τις βιοκλιματικές παραμέτρους τους.

Η περιοχή μελέτης βρίσκεται βορειοανατολικά της πόλης της Ξάνθης, στη συνοικία Σαμακώβ, είναι τοποθετημένη σε ήσυχη περιοχή (αποκλειστικά για κατοικίες) και συνορεύει με δρόμο χαμηλής κυκλοφορίας. Απέναντι από το οικόπεδο υπάρχει πάρκο με εγκαταστάσεις απασχόλησης παιδιών. Το υπάρχον οικόπεδο φιλοξενεί τον Γ' παιδικό σταθμό και βρεφικό σταθμό Ξάνθης από το 1988. Το οικόπεδο ανέρχεται στα 4,740 τ.μ και είναι ιδιοκτησία του Δήμου Ξάνθης. Κατά τη δική μας μελέτη το οικόπεδο θεωρήθηκε ελεύθερο και ασχοληθήκαμε με την πρόταση μιας νέας, βιοκλιματικής κατασκευής Νηπιαγωγείου.

Σε πρώτη φάση εξετάσαμε τις πιθανές κατευθύνσεις για τη χωροθέτηση του κτιρίου. Η είσοδος αναπόφευκτα τοποθετείται στη μεριά του δρόμου, δίνοντας ανοικτό μέτωπο και προς τον Κόσυνθο. Από τη πλευρά του δρόμου γίνεται η πρόσβαση, απέναντι υπάρχει πάρκο με εγκαταστάσεις απασχόλησης παιδιών και σε κοντινή απόσταση βρίσκονται κατοικίες. Στη συνέχεια αναζητήσαμε τον κατάλληλο προσανατολισμό του κτιρίου, ώστε να εκμεταλλευτούμε το φυσικό φωτισμό. Επειδή το οικόπεδο δεν είναι ορθοκανονικό, επιδιώξαμε η θέση του κτιρίου να μην αποκόπτει την αυλή, αλλά να ενταχθεί στο εσωτερικό της. Μελετώντας διάφορες εναλλακτικές λύσεις (όπως το τυπικό σχήμα Π της κάτοψης, ή τα επάλληλα τόξα με εσωτερικό αίθριο) καταλήξαμε στο ημικύκλιο και στα παράγωγα σχήματά του.

Τοποθετήσαμε κεντρικά την είσοδο και διαιρέσαμε το χώρο σε δύο ζώνες :

-την πρωινή με τις αίθουσες και τα w.c και
-τη μεσημεριανή ζώνη με την τραπεζαρία, την κουζίνα και τα υπνωτήρια.

Αναλυτικά, αντικρίζοντας την είσοδο συναντάμε μια στεγασμένη υποδοχή με διπλές πόρτες, διπλή σκάλα και ράμπα (για τις περιστάσεις εκδηλώσεων). Μετά την είσοδο διαμορφώνεται ένας μεγάλος χώρος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τα νήπια, τις μέρες με κακές καιρικές συνθήκες. Δεξιά, προς την πρωινή ζώνη διαμορφώνεται ένας βόρειος περιμετρικός διάδρομος που οδηγεί στις αίθουσες και στους υγρούς χώρους. Αριστερά προς τη μεσημβρινή ζώνη, ο περιμετρικός διάδρομος βρίσκεται στην εσωτερική πλευρά, όπου συναντάμε το γραφείο της δασκάλας, στη συνέχεια την τραπεζαρία/αίθουσα πολλαπλών χρήσεων με τη κουζίνα και στο τέλος τα υπνωτήρια και το πλυντήριο. Στην ίδια περιοχή βρίσκεται και το λεβητοστάσιο με εξωτερική πόρτα, κατά τον Κανονισμό Σχολικών Κτιρίων. Η διαρρύθμιση αυτής της ζώνης περιλαμβάνει εσωτερικά ένα στέγαστρο με περσίδες (το οποίο αντιστοιχεί στο 1/4 της προεξοχής του εσωτερικού αίθριου, που καταλήγει στο στέγαστρο της πρώτης αίθουσας) Έχουν ληφθεί υπόψη η πρόσβαση-προσπέλαση σε όλους τους χώρους και WC για παιδιά με κινητικά προβλήματα. Επιπρόσθετα έχουν διαμορφωθεί ανεξάρτητοι χώροι υγιεινής ενηλίκων για τις δασκάλες και τους γονείς και επαρκείς χώροι αποθήκευσης. Τα ανοίγματα σχεδιάστηκαν με περσίδες για κάθε επιμέρους χώρο. Μέσα από μια τη βιοκλιματική διερεύνηση διαδοχικών φάσεων επιτύχαμε να ικανοποιήσουμε τις αρχικές προδιαγραφές φωτισμού. Ο εξωτερικός χώρος χωρίζεται σε δύο αυλές. Η μπροστινή αυλή (δεν προορίζεται για τα νήπια κατά τις ώρες του διαλλείματος) περιλαμβάνει χώρους πρασίνου που προσφέρουν ευχάριστη οπτική αίσθηση, σκιά και δροσισμό και επιφάνειες επενδυμένες με σκληρά υλικά για να ορίζουν την είσοδο, το μονοπάτι προς το λεβητοστάσιο και το μονοπάτι προς τις αίθουσες. Η πίσω αυλή είναι προστατευμένη και σχεδιάστηκε για την αποκλειστική χρήση των νηπίων. Μπροστά από την αίθουσα πολλαπλών χρήσεων ο χώρος διαμορφώνεται με κυβόλιθο, στη νοητή περίμετρο του τόξου που ορίζει τις αίθουσες, τοποθετήθηκαν καθιστικά και χώροι φύτευσης. Ο υπόλοιπος χώρος παραμένει ελεύθερος (με γρασίδι, χωρίς εμπόδια), κεντρικά προκύπτουν μικροί αναβαθμοί και μεγάλα πλατώματα (για παιχνίδια ή υπαίθρια δρώμενα) τα οποία καταλήγουν σε δέντρα. Στο παραλληλόγραμμο κομμάτι του οικοπέδου δημιουργείται ένας μικρός λαχανόκηπος με ενδιάμεσους διαδρόμους και μια στεγασμένη αποθήκη εργαλείων.

Κτιριολογικό πρόγραμμα
4 αίθουσες διδασκαλίας (54-58-60-60τμ, για 18-19-20-20 νήπια, δηλαδή αναλογία 3τμ/ν αντίστοιχα)
2 υπνωτήρια (90τμ)
2 w.c (40τμ) ανάμεσα στις αίθουσες
w.c στα υπνωτήρια (27τμ)
Κουζίνα (33 τμ) και αποθήκη (18τμ)
Τραπεζαρία-αίθουσα πολλαπλών χρήσεων (128τμ)
Γραφείο δασκάλας (36τμ)
Υποδοχή (70τμ)
Λεβητοστάσιο (16τμ)
Χώρος πλυντηρίου (16τμ)
Συνολικό κτίριο 1290τμ - Αυλή 3450τμ - Οικόπεδο 4740τμ, δηλαδή η κάλυψη ανέρχεται σε 27%, και εξυπηρετεί 77 παιδιά και 8 δασκάλες.