172.15 Σφύρα

Φοιτήτρια: Χριστοφορίδη Δήμητρα
Επιβλέπων καθηγητής: Δραγώνας Πάνος
Tμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Πατρών
Ημερομηνία παρουσίασης: 5 Νοεμβρίου 2015

Το εργοστάσιο ΣΦΥΡΑ, στο Βόλο, παρήγαγε από το 1895 έως το 1980, γεωργικά μηχανήματα. Το 6.500 τετραγωνικών μέτρων συγκρότημα, αποτελείται από σύνολο ισόγειων και διώροφων κτιρίων, με υλικά την πέτρα και τον τσιμεντόλιθο. Βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του αστικού κέντρου και φιλοδοξεί να φιλοξενήσει τους χώρους διδασκαλίας και εκδηλώσεων των φοιτητικών Πολιτιστικών ομάδων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Στον αστικό ιστό, τα βιομηχανικά κτίρια διακρίνονται από τις ιδιόμορφες στέγες τους, αλλά και από την κλίμακά τους. Κάνοντας ένα απλό διάγραμμα στο παρελθόν, η λειτουργία περιοριζόταν στο ισόγειο και η οροφή αναλάμβανε συμβολικό χαρακτήρα. Επαναπροσδιορίζοντας, σήμερα, μετά τη διάλυση της βιομηχανίας, την παρουσία ενός βιομηχανικού κτιρίου σε μία αναπτυγμένη περιοχή στο αστικό κέντρο, επιχειρείται να αντιστραφεί το δίπολο λειτουργία-σύμβολο, εξαντλώντας το συμβολικό χαρακτήρα στα υφιστάμενα κελύφη στο ισόγειο, ενώ η στέγη αναλαμβάνει τον κύριο λειτουργικό χαρακτήρα.

Η πρόταση επιχειρεί να φιλοξενήσει το πρόγραμμα, όχι μόνο στους άλλοτε κλειστούς χώρους του εργοστασίου, αλλά και στις στέγες του, υποδηλώνοντας το νέο- ανοικτό στην κοινωνία - χαρακτήρα του ίδιου του προγράμματος.

Ύστερα από αποτύπωση του συγκροτήματος, καταγράφηκαν οι φθορές του και αφαιρέθηκαν οι κατεστραμμένες στέγες.

Η κύρια συνθετική πρόταση είναι μία νέα, ενιαία στέγη μεγάλης κλίμακας, η οποία λαμβάνοντας μόνο αφορμή από το εικονογραφικό σύμβολο του περιγράμματος των δίρριχτων επαναμβανόμενων βιομηχανικών στεγών, ακολουθεί χαλαρά τη μορφολογία των προϋπάρχουσων στεγών, ενώ αποστασιοποιείται από τα κτίρια. Η νέα αυτή τεθλασμένη γραμμή διπλασιάζεται και διαπερνά τα κτίρια του εργοστασίου δημιουργώντας ένα νέο, βατό έδαφος. Πρόκειται για μία πτυχωτή μεταλλική πλατφόρμα που αποτελεί κλειστή διαδρομή, μιας και αναδιπλώνεται για να μετατραπεί από στέγαστρο σε δάπεδο.

Έτσι, μεταξύ ισογείου και νέας στέγης, συναντά κανείς την ενδιάμεση διαδρομή, η οποία φιλοξενεί μέρος του προγράμματος, και συγκεκριμένα τους χώρους παραστάσεων των πολιτιστικών ομάδων των φοιτητών.

Η ΣΦΥΡΑ, πλέον, ανοίγει χωρικά και συμβολικά, μέσω της αφαίρεσης των στεγών της, και επιχειρεί να επικοινωνήσει στην πόλη τη δύναμη της πολιτιστικής παραγωγής του ανθρώπινου δυναμικού του Πανεπιστημίου.

Η εμφατική μορφολογία της ενιαίας στέγης, παρότι έχει απολύτως λειτουργικό χαρακτήρα, λαμβάνει τελικά συμβολικό ρόλο, επιστρέφοντας κατά ένα διαφορετικό τρόπο στη στέγη ως σύμβολο του μητρικού εργοστασίου.