183.15 Κέντρο Comics – Cartoon στην Πειραιώς

Φοιτήτρια: Βλάχου Έλλη Αντωνία
Επιβλέπων Καθηγητής: Γεώργιος Παπακώστας
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Ημερομηνία παρουσίασης : 26 Φεβρουαρίου 2015

Η Τοποθεσία
Το πάρκο με Κέντρο Comic-Cartoon στην παρούσα διπλωματική εργασία θα «φιλοξενηθεί» στην περιοχή του Κεραμεικού. Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για την περιοχή που ορίζεται από τις οδούς : Πειραιώς, Ερμού, Ηρακλειδών, Θεσσαλονίκης και Αγ. Ασωμάτων, στην καρδιά δηλαδή του ιστορικού κέντρου της Αθήνας, απέναντι ακριβώς από το Γκάζι.
Σήμερα όλη η περιοχή βρίσκεται σε πλήρη χωροταξική ανάπλαση. Το Γκάζι έχει συνδεθεί με το Θησείο μέσω της πεζοδρόμησης της Ερμού και της κατασκευής ελεύθερων χώρων, ενώ σημαντικό στοιχείο για την ανάπτυξη της περιοχής, αποτέλεσε η λειτουργία του σταθμού του μετρό Κεραμεικός. Σήμα κατατεθέν της περιοχής αποτελεί η Τεχνόπολις των Αθηνών που σήμερα λειτουργεί ως πολυδύναμο πολιτιστικό κέντρο.

Λόγοι επιλογής της συγκεκριμένης τοποθεσίας
Κοινωνικοί λόγοι οδήγησαν επίσης στην επιλογή της συγκεκριμένης περιοχής για να φιλοξενήσει το Κέντρο Comic-Cartoon, με βασικότερο την ανάγκη για επιστροφή του πολίτη στο κέντρο της πόλης, η ανάκτηση δηλαδή της πολιτισμικής ταυτότητας του Αθηναίου πολίτη μέσω της συγκρότησης δικτύου κινήσεων και διαδρομών στο κέντρο της πόλης.
Βασική επιθυμία της εργασίας αυτής είναι η ενίσχυση του σχήματος ΤΕΧΝΗ - ΠΡΑΣΙΝΟ- ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, επιθυμία που βρίσκεται σε απόλυτη συμφωνία με το πρόγραμμα της Ε.Α.Χ.Α προκειμένου να μετατραπεί η Αθήνα σε ένα εκτεταμένο ανοικτό μουσείο.

Υπόθεση εργασίας
Το comics αποτελεί τέχνη αστική η οποία μπορεί να προσφέρει διαφορετικές αναγνώσεις της πόλης.
Η έλλειψη χώρων έκφρασης της ενάτης τέχνης τόσο στην Αθήνα όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα, οδήγησε στην πρόταση για δημιουργία ενός Κέντρου Comics-Cartoon στην περιοχή του Γκαζιού, καθώς η περιοχή χαρακτηρίζεται από την προσέλκυση του νεανικού κυρίως κοινού και μάλιστα έχει φιλοξενήσει στο παρελθόν εφήμερες εκθέσεις και φεστιβάλ comics.
Η επιθυμία για την ενίσχυση του σχήματος Τέχνη - Πράσινο - Πολιτισμός, είχε ως αποτέλεσμα την ανάγκη για ανάπλαση του υπάρχοντος πάρκου της Ερμού. To Πάρκο έχει ως σκοπό να λειτουργήσει ως συμπλήρωμα της κτιριακής εμπειρίας, έτσι ώστε οι δραστηριότητες που αφορούν την Τέχνη των Comics να μην περιορίζονται μόνο στο εσωτερικό του κτιρίου, προκειμένου να δημιουργηθεί ένας νέος δημόσιος χώρος αστικής αναψυχής. (vlachou - 1)

H σφαίρα - To concept
Η επιθυμία για διαφοροποίηση του Κέντρου Comic-Cartoon στη Πειραιώς από τα γειτονικά του κτίρια παρεμφερούς λειτουργίας και πρισματικής φόρμας, οδήγησε στην ανάγκη για επιλογή μιας φόρμας η οποία θα επισημαίνει την μοναδικότητα του κτιρίου δημιουργώντας έτσι ένα αναγνωρισμένο τοπόσημο με έντονη παρουσία και διάρκεια που να αποτελεί κομμάτι της εικονογραφίας του Αθηναϊκού Κέντρου.
Παρόλο που συχνά οι σύγχρονοι αρχιτέκτονες στην προσπάθειά τους να διαφοροποιήσουν τα κτίριά τους από τα υπόλοιπα, οδηγούνται στη μαζική σχεδόν παραγωγή εξεζητημένων μορφών και σχημάτων, στη συγκεκριμένη διπλωματική γίνεται προσπάθεια για τη δημιουργία ενός σύγχρονου κτιρίου το οποίο να είναι θεαματικό χωρίς να είναι κραυγαλέο, μέσα από την επιστροφή σε μια πρωτογενή φόρμα.

Παράλληλα την σφαίρα την συναντάμε πολύ συχνά στα comics σε δύο βασικούς ρόλους:
α) Είτε ως διαστημόπλοια ικανά να ταξιδεύουν όχι μόνο στο διάστημα αλλά και στον χρόνο.
β) Είτε ως αντικείμενα αποθήκευσης τεράστιων ποσοτήτων ενέργειας με απίθανες ιδιότητες.

Με άλλα λόγια, θα μπορούσε να πει κανείς ότι η σφαίρα στα comics, έχει αποκτήσει έναν κοσμικό συμβολισμό, που αποτελεί κύριο εκφραστή της ουτοπίας της sci-fi φαντασιολογίας.
Από την άλλη πλευρά, όσον αφορά την αρχιτεκτονική, η σφαίρα αποτελεί μια κεντρική εσωστρεφή, αυστηρά συγκεντρωτική και εγωκεντρική στο περιβάλλον της μορφή. Ο Πλάτων θεωρεί τη σφαίρα ως το σχήμα που χαρακτηρίζεται από τον μεγαλύτερο βαθμό πληρότητας και τελειότητας. Οι κεντρικές μορφές, κυριαρχούν οπτικά στον χώρο, είναι ιδανικές ως ελεύθερες μορφές χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να εκφράσουν την ιερότητα του χώρου, ή για να τιμήσουν σημαντικά πρόσωπα ή γεγονότα.

Η σφαίρα λοιπόν επιλέγεται ως φόρμα του Κέντρου Comic-Cartoon στην Πειραιώς, ως σύμβολο τόσο φουτουριστικό όσο και αρχέγονο, τόσο σύγχρονο όσο και διαχρονικό, με απώτερο στόχο την εναρμόνιση της σύγχρονης Αρχιτεκτονικής με το ιστορικό παρελθόν της περιοχής του Κεραμεικού.

To Πάρκο
Το Πάρκο λειτουργεί ως προθάλαμος μύησης στην κουλτούρα των Comics και συντίθεται από τρεις ενότητες:

α) Το υπαίθριο θεατράκι όπου θα προσφέρεται για την διοργάνωση παραστάσεων, συναυλιών και γενικά εκδηλώσεων σχετικές ( ή και όχι) με τα comics και τα cartoon, ιδίως την εποχή που διοργανώνεται το ετήσιο φεστιβάλ comics της Αθήνας.
β) Τον Λαβύρινθο, ο οποίος θα λειτουργεί ως χώρος graffiti, μια αστική επίσης τέχνη η οποία στην περιοχή του Γκαζιού κάνει ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία της. Λαβυρίνθους συναντάμε συχνά στα Comics ως στοιχείο μυστηρίου και έκπληξης, καθώς συχνά εκφράζουν την αγωνία του Ήρωα για το αν θα βγει ζωντανός από τη νέα του περιπέτεια και από το υπαρξιακό αδιέξοδο του να έχει χαθεί κανείς σε έναν «Μπορκεσιανό Λαβύρινθο».
γ) Το Κέντρο Comics και Cartoon, το οποίο τοποθετείται πάνω σε υγρό στοιχείο, προκειμένου η αντανάκλαση του κτιρίου σε αυτό, να δώσει την εικόνα της τέλειας σφαίρας. Η οποία οπτικά κόβεται στο επίπεδο του ισογείου, παρόλο που η μορφή της ολοκληρώνεται στο υπόγειο.

Οι τρεις αυτές ενότητες επικοινωνούν μεταξύ τους, μέσω μιας κύριας διαδρομής η οποία διασχίζει ολόκληρο το πάρκο από την αρχή του πεζοδρόμου της Ερμού, για να καταλήξει στην διασταύρωση της Πειραιώς με την Ηρακλειδών. Η διαδρομή αυτή ξετυλίγεται με τέτοιον τρόπο ώστε να αγκαλιάζει τους τρεις αυτούς χώρους και να δημιουργεί με τη βοήθεια δευτερευουσών διαδρομών ένα δίκτυο πλατειών και πράσινων χώρων, εισάγοντας έτσι το στοιχείο της έκπληξης στο πάρκο, στοιχείο βασικό στον κόσμο των comics.

Tο Κτίριο
Το Κέντρο Comics και Cartoon, βρίσκεται απέναντι από την Τεχνόπολη, στην περιοχή που για χάρη της εργασίας προσαρτήθηκε στο Πάρκο του Κεραμεικού, δηλαδή στα «πρώην» οικοδομικά τετράγωνα μεταξύ των οδών Περσεφόνης και Ηρακλειδών. Το Κτίριο μορφολογικά, αποτελείται από μια τέλεια σφαίρα, η οποία τέμνεται από δύο κωνικούς κρατήρες, προσανατολισμένοι ο μεγαλύτερος προς τον βράχο της Ακρόπολης, και ο μικρότερος προς την Τεχνόπολη, στους οποίους δημιουργούνται ημιυπαίθριοι εξώστες.

Η Είσοδος στο κτίριο γίνεται μέσα από μια ανεστραμμένη πυραμίδα, που οδηγεί στο υπόγειο όπου βρίσκουμε χρήσεις όπως:

α) Μια μικρή Υποδοχή
β) Χώρο για Περιοδικές Εκθέσεις Νέων Δημιουργών
γ) Αίθουσες σεμιναρίων και πολυλειτουργικούς χώρους εκδηλώσεων
δ) Τέλος στο βάθος του υπόγειου χώρου, ως έκπληξη θα συναντήσει ο επισκέπτης ένα μικρό σφαιρικό cinema για προβολές animation.

Στον πρώτο όροφο, όπου βρίσκεται η κυρίως υποδοχή του κτιρίου με κάποιες βοηθητικές λειτουργίες, ο επισκέπτης ανεβαίνει μέσω ενός κυλινδρικού ανελκυστήρα, κεντρικά τοποθετημένου στο κτίριο, ο οποίος πραγματοποιεί ενδιάμεση στάση στο ισόγειο. Τα τοιχώματα του ανελκυστήρα διατρέχονται από νερό, το οποίο πηγάζει από το υγρό στοιχείο του ισόγειου για να καταλήξει στο υπόγειο. Ο δεύτερος, ο τρίτος αποτελούν εκθεσιακούς χώρους αφιερωμένους στο ερωτικό, το fantasy και sci-fi comics αντίστοιχα, ενώ ο τέταρτος όροφος φιλοξενεί εκθέσεις αφιερωμένες στη σχέση των comics με την πόλη. Στον πέμπτο όροφο συναντά κανείς καταστήματα πώλησης comics, στον έκτο βιβλιοθήκη, στον έβδομο τα studio των σκιτσογράφων, και τέλος στον όγδοο το εστιατόριο του Κέντρου Comics.

Το Κέντρο Comics, δομείται με τη λογική του Κελύφους που σχηματίζεται από κυκλικές διατομές. Το κτίριο στην ουσία αποτελείται από τρία τέτοια σφαιρικά κελύφη, ενώ μεταξύ του εξωτερικού και του ενδιάμεσου εγκιβωτίζεται μια κυκλική ράμπα η οποία διατρέχει όλη τη σφαίρα (από το ισόγειο στον όγδοο όροφο), δίνοντας στον επισκέπτη την δυνατότητα κατά την έξοδό του να περπατήσει περιμετρικά όλο το κτίριο απολαμβάνοντας τη θέα του Αθηναϊκού Κέντρου.