187.15 Κέντρο πειραματικής ξυλοναυπηγικής στη Σαλαμίνα

Φοιτήτρια : Κιαμίλη Χριστίνα
Επιβλέποντες: Πανηγύρης Κωστής
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ημερομηνία παρουσίασης : 1 Ιουλίου 2015

Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει θέμα την δημιουργία ενός Κέντρου πειραματικής ξυλοναυπηγικής στη Σαλαμίνα. Πιο συγκεκριμένα, το Κέντρο βρίσκεται στο άκρο της χερσονήσου Πούντα στα Αμπελάκια Σαλαμίνας και γειτνιάζει με τον ιστορικό χώρο της αρχαίας Σαλαμίνας, το αρχαίο λιμάνι καθώς και τη θαλάσσια περιοχή όπου έγινε η Ναυμαχία της Σαλαμίνας. Στην περιοχή αυτή σήμερα λειτουργούν ναυπηγεία και διαλυτήρια πλοίων και ο ιστορικός χώρος παραμένει ανεκμετάλλευτος. Αναγνωρίζοντας την ιστορική αξία της περιοχής καθώς και τη σημασία της τοπικής ναυπηγικής παράδοσης, δημιουργούμε ένα Κέντρο στο οποίο θα λειτουργούν πλήρως εξοπλισμένα εργαστήρια ξυλοναυπηγικής με αίθουσες διδασκαλίας, αμφιθέατρο και χώρους εκθέσεων. Φιλοδοξούμε να επανέλθει το ανθρώπινο στοιχείο στην περιοχή, να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και οι άνθρωποι (ερευνητές, μαθητές, ερασιτέχνες κ.α.) να γνωρίσουν την τέχνη της ξυλοναυπηγικής που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία και την κουλτούρα του νησιού. Επίσης να έρθουν σε επαφή με τις παραδοσιακές αλλά και τις σύγχρονες τεχνικές και να πάρουν μέρος στο ''χτίσιμο'' ενός σκάφους από τον σχεδιασμό την κοπή των ξύλων μέχρι την κατασκευή το βάψιμο και την καθέλκυση του. Στο Κέντρο θα λειτουργεί μουσείο και χώροι εκθέσεων και μια βιβλιοθήκη με θέματα που θα αφορούν τη σύγχρονη και την αρχαία Σαλαμίνα, την ναυπηγική και άλλα θέματα που σχετίζονται άμεσα η έμμεσα με την λειτουργία του Κέντρου. Απώτερος στόχος του Κέντρου αυτού είναι να αναβαθμιστεί συνολικά η περιοχή να γίνει προσβάσιμη στο κοινό έτσι ώστε να μπορούν οι επισκέπτες να περιπλανηθούν στον χώρο της αρχαίας Σαλαμίνας να περιοριστεί η λειτουργία των διαλυτηρίων και των ναυπηγείων και να αποκτήσει η περιοχή έναν πιο ανθρώπινο χαρακτήρα.

Σύνδεση της γης με τη θάλασσα. Το οικόπεδο λόγω της θέσης του βρίσκεται σε άμεση επικοινωνία με το νερό και αυτό επηρεάζει όλα τα στάδια του σχεδιασμού αλλά και όλες τις λειτουργίες του κτιρίου. Στο σχήμα βλέπουμε τον κύριο άξονα κίνησης που συνδέει το έδαφος με το νερό. Οι τοπογραφικές καμπύλες οι οποίες θα φέρουν πάνω τους το πρόγραμμα του Κέντρου πειραματικής ξυλοναυπηγικής (εργαστήρια, μουσείο, αίθουσες διδασκαλίας) παρασύρουν μαζί τους τις λειτουργίες και τις συνδέουν άμεσα με το υδάτινο στοιχείο. Αυτός θα αποτελέσει αργότερα τον κύριο άξονα κίνησης ο οποίος θα μεταφραστεί σε μία προβλήτα που θα συνδέει το Κέντρο ξυλοναυπηγικής με τη θάλασσα.

Ένας δεύτερος άξονας είναι αυτός της οπτικής σύνδεσης του σύγχρονου λιμανιού των Παλουκίων με το αρχαίο λιμάνι των Αμπελακίων και τη θαλάσσια περιοχή όπου έγινε η Ναυμαχία της Σαλαμίνας. Στη συνέχεια αυτός ο άξονας θα καθορίσει τον προσανατολισμού του κτιρίου που θα στεγάζει ως κύριες λειτουργίες αυτές της βιβλιοθήκης κα του μουσείου.

Ένας τρίτος άξονας θα είναι αυτός της οριζόντιας κίνησης η οποία θα συνδέει το κτίριο των εργαστηρίων με αυτό του μουσείου-χώρων εκθέσεων. Η κίνηση αυτή δεν μεταφράζεται απλά ως μία λωρίδα γης που συνδέει δύο αυτόνομα κτίρια. Υπάρχει διάχυση των λειτουργιών και η σύνδεση των κτιρίων είναι αναγκαία για την λειτουργία του Κέντρου πειραματικής ξυλοναυπηγικής.

Υπάρχει ακόμη ένας άξονας ο οποίος προκύπτει από τις λειτουργικές ανάγκες των εργαστηρίων και απαιτεί μια δεύτερη σύνδεση με τη θάλασσα για την ανέλκυση και την καθέλκυση των σκαφών.
Στους άξονες αυτούς τοποθετείται το πρόγραμμα του Κέντρου ξυλοναυπηγικής το οποίο αναπτύσσεται γύρω από έναν κεντρικό χώρο-πλατεία τον οποίο ‘'αγκαλιάζουν'' τα κτίρια και που θα έχει ιδιαίτερο νόημα και λειτουργία: αυτή της κατασκευής, επισκευής και συντήρησης σκαφών.