ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ
Συμμετοχες 2015
ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ: Λέντα Φωτεινή, Σταρίδα Δήμητρα, Φορούλη Μαρία
ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: Μωραΐτης Κωνσταντίνος, Τσούρας Βασίλειος
Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ: Τετάρτη, 1 Απριλίου 2015
Μέσα από την συγκεκριμένη διπλωματική εργασία διαμορφώνεται ένα γενικότερο σενάριο δράσης που στοχεύει στον επαναπροσδιορισμό του αγροτικού τοπίου, ως χώρο ανάπτυξης κοινωνικών σχέσεων και συμμετοχής σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται η δημιουργία ενός αγροτουριστικού κέντρου, με απλές ξύλινες κατασκευές, ικανού να φιλοξενήσει επισκέπτες αλλά και παραγωγικές δραστηριότητες, μέσα σ' ένα εκπαιδευτικό αγρόκτημα. Η περιοχή μας εντοπίζεται στη Φθιώτιδα, στο κέντρο της ηπειρωτικής Ελλάδας και ο χαρακτήρας της καθορίζεται άμεσα από τον Σπερχειό ποταμό, ο οποίος διαμορφώνει τις χρήσεις γης της περιοχής σε αγροτικές και συμβάλλει στη δημιουργία φυσικού περιβάλλοντος με ιδιαίτερη περιβαλλοντική αλλά και αισθητική αξία.
Through this diploma project we formed a general scenario of action that aims to redefine the rural landscape, as an area of development of social relations and participation in all stages of the production process. In this context, we propose the creation of an agro-tourism center, with simple wooden structures, able to host visitors and productive activities, within an educational farm. Our region is located in Fthiotida, in the center of Greece and its character is determined directly by Sperhios River, which defines the land use of the area as rural and contributes to the creation of a natural environment with particular environmental and aesthetic value.
ΑΝΑΛΥΣΗ
Κεντρικό στοιχείο της ανάλυσης αποτελεί ο Σπερχειός ποταμός, που διατρέχει το κεντρικό τμήμα της Φθιώτιδας και διαμόρφωσε το χαρακτήρα της σε κατεξοχήν αγροτική και κτηνοτροφική περιοχή. Παράλληλα, η γειτνίαση με σημαντικούς πόλους αισθητικής και περιβαλλοντικής αξίας οδήγησαν στις βασικές κατευθύνσεις του σχεδιασμού. Αναλύθηκαν τα προβλήματα και οι δυνατότητες τις περιοχής και η πρότασή μας διαμορφώθηκε με βασικό άξονα ένα σύνολο χαρακτηριστικών που μπορούν να αξιοποιηθούν για την συνολική αναδιάρθρωση του αγροτικού τοπίο.
ΓΕΝΙΚΗ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ
H περιοχή μας καταλαμβάνει 190 στρέμματα και συνορεύει με το πλατανόδασος και την εθνική οδό Λαμίας Καρπενησίου. Το πλατανόδασος εκτός από βασικό όριο λειτουργεί πάντα και ως σημείο προσανατολισμού στο χώρο λόγω του μεγάλου του ύψους. Aκολουθήθηκαν οι βασικές χαράξεις της περιοχής με βασική την πορεία δίπλα στο εγκιβωτισμένο ρέμα το οποίο αποκαλύπτουμε, ενώ τα υπάρχοντα χωράφια κατατμήθηκαν σε μικρότερα έτσι ώστε να έρθουν πιο κοντά στην κλίμακα του περιηγητή-επισκέπτη ο οποίος μπορεί τώρα στην ίδια έκταση να γνωρίσει περισσότερα είδη καλλιεργειών.
Σε ότι αφορά τη χωροθέτηση χρήσεων η πρότασή μας περιλαμβάνει:
- καλλιεργούμενες εκτάσεις, οι οποίες αποτελούν το κέντρων όλων των λειτουργιών και εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα και την αυτάρκεια του αγροκτήματος
- πιλοτικές καλλιέργειες για την εκπαίδευση των επισκεπτών αλλά και την διερεύνηση νέων ορθολογικών γεωργικών πρακτικών
- εργαστήρια παραγωγής και εκπαίδευσης για την επεξεργασία των καρπών του αγροκτήματος και την δημιουργία του τελικού προϊόντος
- υπαίθρια αγορά για τη διάθεση των προϊόντων
- ξενώνες φιλοξενίας με το δικό τους μποστάνι, έτσι ώστε οι επισκέπτες να βιώσουν μια ολοκληρωμένη εμπειρία στην ύπαιθρο
- χώροι πολιτιστικών χρήσεων που απευθύνονται και στους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής
ΕΠΙΛΟΓΗ ΦΎΤΕΥΣΗΣ
Κύριο μέλημα μας υπήρξε το αγρόκτημα να φιλοξενεί διάφορες δραστηριότητες καθ 'ολη τη διάρκεια του χρόνου, στόχος ο οποίος συντέλεσε και στην επιλογή της φύτευσης.
Στην είσοδο διατηρούνται οι υπάρχουσες καλλιέργειες φιστικιού και προστίθενται νέες, ώστε εισερχόμενος ο επισκέπτης να κινείται μέσα στο φιστικεώνα και να αντιληφθεί τον χαρακτήρα της περιοχής.
Tα καλλωπιστικά φυλλοβόλα δέντρα επιλέγονται και τοποθετούνται σε θέσεις τέτοιες, ώστε να σηματοδοτούν διάφορες λειτουργίες με συλλογικό χαρακτήρα.
Γύρω από τα εργαστήρια οργανώνονται οι ζώνες με τα καρποφόρα και τις καλλιεργούμενες εκτάσεις με τα διάφορα αρωματικά και κηπευτικά, ενώ στους ξενώνες, επιλέγονται εσπεριδοειδή , κυρίως πορτοκάλια και λεμόνια που έχουν καρπούς ολόκληρο το χρόνο.
Το ύψος της φύτευσης αυξάνεται σταδικά από την είσοδο και προχωρόντας στο αγρόκτημα, ώστε να προσφέρεται απρόσκοπτη θέα.
ΥΠΟΔΟΧΗ/ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΉ ΕΝΟΤΗΤΑ
Η υποδοχή, χώρος ενημέρωσης και αναμονής, περιλαμβάνει ένα μικρό εκθεσιακό κέντρο για τη μόνιμη έκθεση αλλά και για περιοδικές και το γραφείο της διοίκησης.
Από εκεί μπορεί κανείς να ξεκινήσει την περιήγηση του είτε με τα πόδια είτε με τα άλογα και τα ποδήλατα που παραχωρούνται.Σε ένα δεύτερο επίπεδο συναντά κανείς την πορεία που οδηγεί στους ξενώνες και την κοινόχρηστη κουζίνα.
Στην πολιτιστική ενότητα ο επισκέπτης εισέρχεται από την κεντρική διαδομή, περνώντας απο τα πλατώματα που διαμορφώνονται για τις υπαίθριες εκδηλώσεις.
Στο εστιατόριο μπορεί κανείς να γευτεί τα τοπικά προϊόντα του αγροκτήματος, ενώ μια αίθουσα πολλαπλών χρήσεων και ένα υπαίθριο αμφιθέατρο φιλοξενούν τις πολιτιστικές δραστηριότητες του αγροκτήματος και προσφέρονται για χρήση από όλους τους συλλόγους της ευρύτερης περιοχής.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
Τα εργαστήρια αποτελούν κεντρικό σημείο της πρότασής μας καθώς κρίνονται απαραίτητα για τη βιωσιμότητα του όλου εγχειρήματος. Εκεί γίνεται η μεταποίηση και η επεξεργασία των καρπών του αγροκτήματος και ολοκληρώνεται η παραγωγική διαδικασία με τη δημιουργία του τελικού προϊόντος. Επιπλέον αποτελούν βασικό στοιχείο της εμπειρίας του επισκέπτη ο οποίος έχει τη δυνατότητα συμμετοχής στα εργαστήρια και με αυτό τον τρόπο ολοκληρώνεται ουσιαστικά και η "εκπαίδευτική εμπειρία" του.
Περιλαμβάνονται:
εργαστήριο επεξεργασίας φιστικιού
παρασκευαστήριο τοπικών προϊόντων
εργαστήριο επεξεργασίας ελαίων
αποθηκευτικοί χώροι/ χώροι υγιεινής
Σε κοντινή απόσταση χωροθετείται μικρό πωλητήριο-καφέ το οποίο αποτελεί παράλληλα χώρο στάσης και ξεκούρασης του επισκέπτη, καθώς και οι εγκαταστάσεις για υπαίθρια αγορά.
ΞΕΝΩΝΕΣ
Οι ξενώνες τοποθετούνται δίπλα στο πλατανοδάσος και η είσοδος πραγματοποιείται από μικρή σκάλα παράλληλη στο δρόμο ενώ σηματοδοτείται από την παρουσία εξωτερικής βρύσης, στοιχείο άμεσα συνυφασμένο με την αγροικία της επαρχίας.
Αποτελούνται από 3 βασικούς χώρους: το καθημερινό που εκτονώνεται και εξωτερικά, το wc, και το υπνοδωμάτιο. Στους μεγαλύτερους ξενώνες υπάρχει πατάρι που εξασφαλίζει τη διαμονή δυο επιπλέον ατόμων. Η κουζίνα είναι σχετικά μικρή από εξοπλισμό καθώς υπάρχει κοινόχρηστη κουζίνα την οποία μπορούν να χρησιμοποιήσουν όλοι οι ένοικοι ενθαρρύνοντας μ' αυτόν τον τρόπο την μεταξύ τους επαφή και την συν-τροφικότητα.
Οι χρήστες των ξενώνων να είναι ενεργοί κατά τη διάρκεια της διαμονής τους και σε ότι αφορά τις καλλιεργητικές εργασίες καθώς κάθε μονάδα διαμονής μικρό μποστάνι με λαχανοκομικά και δέντρα οπορωφόρα.
ΥΛΙΚΑ/ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ
Το υλικό που επιλέχθηκε είναι το ξύλο καθώς αποτελεί φυσικό υλικό μεγάλης αντοχής και συγκεκριμένα η δασική Πεύκη. Επιπλέον, επιτυγχάνεται η μικρότερη δυνατή επέμβαση στο περιβάλλον με την επιτόπια συναρμολόγηση και την εύκολη απομάκρυνση του εργοταξίου.
Ο δομικός σκελετός οργανώνεται σε σχήμα Π και μέσα σ' αυτόν εισέρχεται κάθε φορά ένα ορθογώνιο κουτί ως αναφορά στα κουβούκλια μεταφοράς αγροτικών προϊόντων της ελληνικής υπαίθρου. Η διάρθρωση αυτή επιτρέπει τη δημιουργία ημιυπαίθριων χώρων που χρησιμοποιούνται άλλοτε για στάση και άλλοτε για κίνηση. Οι χώροι στεγάζονται από μεταλλική στέγη με κατάλληλη μόνωση, ενώ ο εξωτερικός σκελετός μπορεί να κλείσει με ξύλινες περσίδες. Τέλος, το σκυρόδεμα χρησιμοποιείται σε μικρότερο ποσοστό για λειτουργικούς λόγους στο βορρά και στους υγρούς χώρους.
ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Η προτεινόμενη φύτευση συμβάλλει στη βελτίωση του μικροκλίματος της περιοχής και ταυτόχρονα εξασφαλίζει τη σκίαση ή την παθητική θέρμανση των κτιρίων και την αυτάρκεια του αγροκτήματος. Τα κτίρια υπερυψώνονται αφήνοντας ανέπαφο το έδαφος εξασφαλίζοντας δροσισμό και προστασία από την υγρασία.Η κάτοψη, σε σχήμα παραλληλόγραμμο, έχει τοποθετηθεί με τη μεγαλύτερη επιφάνεια στο νότο για περισσότερη συλλογή ηλιακής ενέργειας το χειμώνα. Το καλοκαίρι η σκίαση επιτυγχάνεται με ξύλινες περσίδες ενώ στο βορρά τοποθετείται συμπαγής τοίχος από μπετό με μικρά ανοίγματα που εξασφαλίζουν τον διαμπερή αερισμό του κτιρίου.
