ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ
Συμμετοχες 2015
Φοιτητική ομάδα: Κοντομηνάς Γεώργιος | Τάτλη Ιωάννα
Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Ρένα Σακελλαρίδου
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης _ Πολυτεχνική Σχολή _ Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ημερομηνία παρουσίασης: Φεβρουάριος 2015
Κάθε χρόνο ένα πλήθος αλλόφωνοι τουρίστες μαζεύονται από διάφορες γωνιές του κόσμου στα νησιά του Αιγαίου για να αποκτήσουν νέες εμπειρίες και να ανακαλύψουν τις απολαύσεις του. Συνεπώς, η θάλασσα που περιβάλλει τα νησιά δεν είναι ένα συνεχές κενό, αλλά υδάτινοι δρόμοι που εξασφαλίζουν τη συνοχή τους. Στο πλαίσιο αυτό, αντιλαμβανόμαστε τα πλοία που διασχίζουν το Αιγαίο ως τους κατεξοχήν δημόσιους χώρους του Αρχιπελάγους, τις πλωτές πλατείες του, όπου διάφορα δρώμενα μπορούν να λάβουν χώρα και να δώσουν στην έννοια της μετακίνησης μια διαφορετική σημασία.
* Η εν λόγω διπλωματική βραβεύθηκε (Honorable Mention) ανάμεσα σε 820 συμμετέχοντες στο διαγωνισμό "2015 UIA-PHG International Student Competition", που διοργανώθηκε από την Παγκόσμια Ενωση Αρχιτεκτόνων (UIA), στο πλαίσιο του Συνεδρίου, με τίτλο «2015 UIA-PHG Seminar & GUPHA Meeting Health for All: Cultural, Populational, Operational & Technological Influences», που πραγματοποιήθηκε στην πόλη Dalian της Κίνας (23-25 Μαΐου 2015)
* Επίσης επιλέχθηκε και βραβεύτηκε από τον πρύτανη του ΑΠΘ ως μία από τις σημαντικότες ακαδημαϊκές διακρίσεις του πανεπιστήμιου για το έτος 2015 (25/01/2016)
Αφορμή για το ενδιαφέρον μας γύρω από την εν πλω αρχιτεκτονική αποτέλεσε το θέμα της ελληνικής παρουσίας στη 10η Biennale Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, "Το Αιγαίο: Μια Διάσπαρτη Πόλη". Η έκθεση αυτή στηρίχθηκε στην αιρετική πεποίθηση του ιστορικού Ruggiero Romano ότι το Αρχιπέλαγος του Αιγαίου μπορεί να γίνει αντιληπτό ως μια πόλη.
Tα νησιά του Αιγαίου έχουν πληθυσμό περίπου 1.300.000 κατοίκους κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Το καλοκαίρι ο αριθμός αυτός τετραπλασιάζεται. Κάθε χρόνο, λοιπόν, ένα πλήθος αλλόφωνοι τουρίστες μαζεύονται από διάφορες γωνιές του κόσμου για να αποκτήσουν νέες εμπειρίες και να ανακαλύψουν τις απολαύσεις του Αιγαίου.
Συνεπώς, μπορεί να υποστηριχθεί ότι η θάλασσα που περιβάλλει τα νησιά δεν είναι ένα συνεχές κενό, αλλά υδάτινοι δρόμοι που εξασφαλίζουν τη συνοχή τους. Αυτά τα κομμάτια γης είναι μαζί και χώρια, διατηρώντας τη διαφορετική τους ταυτότητα, μετέχοντας συγχρόνως σε ένα ιδιόμορφο σύνολο.
Στο πλαίσιο αυτό, αντιλαμβανόμαστε τα πλοία που διασχίζουν το Αιγαίο ως τους κατεξοχήν δημόσιους χώρους του Αρχιπελάγους, τις πλωτές πλατείες του, όπου διάφορα δρώμενα μπορούν να λάβουν χώρα και να δώσουν στην έννοια της μετακίνησης και του ταξιδιού μια διαφορετική σημασία. Άνθρωποι από διαφορετικές αφετηρίες και καταγωγή, με διαφορετικούς προορισμούς και στόχους, συνταξιδεύουν. Έτσι, δημιουργείται ένα δίκτυο που φέρνει τα νησιά και τους πληθυσμούς που τα επισκέπτονται σε επαφή μεταξύ τους, δίνοντας ευκαιρία για πολιτιστικές διαδράσεις και ανταλλαγή εμπειριών.
Το πλοίο που επιλέχθηκε για το σκοπό αυτό είναι η Αταλάντη, ένα καλωδιακό καράβι που αρχικά κατασκευάστηκε για να χρησιμοποιηθεί ως cargo (φορτηγό πλοίο). Βασικός λόγος της επιλογής του υπήρξε το ιδανικό του μέγεθος (μήκος, πλάτος, βύθισμα), αλλά και η ιδιαίτερη ογκοπλασία του με τις δύο εκατέρωθεν προσθήκες και τον άφθονο κενό χώρο. Θα μπορούσε, λοιπόν, να φιλοξενήσει πολιτιστικές χρήσεις και να λειτουργήσει όντως σαν πλωτός δημόσιος χώρος.
Η Αταλάντη θα χρειαζόταν επισκευές προκειμένου να επαναχρησιμοποιηθεί μιας και αξιολογείται ότι η καρίνα και η μηχανές της βρίσκονται σε καλή κατάσταση, αλλά οι υπερκατασκευές και τα υπερστεγάσματα παρουσιάζουν σημαντικές φθορές. Έτσι, αποφασίστηκε η διατήρηση των πρώτων και η αντικατάσταση των δεύτερων από ένα μεταλλικό πλέγμα που επεκτείνεται. Ουσιαστικά, η σύνθεση βασίστηκε στην ιδέα του καννάβου-σκαλωσιάς που στήνεται κατά την επισκευή των καραβιών στο ναυπηγείο.
Ο κενός χώρος στην καρδιά του πλοίου μετατρέπεται σε δημόσια πλατεία όπου παρουσιάζονται διάφορα πολιτιστικά δρώμενα. H Aταλάντη είναι ανοιχτή σε όλους είτε για παρακολούθηση σε κάθε στάση είτε για συμμετοχή σε workshops κατά τη διάρκεια του ταξιδιού (case studies: dance_music, fashion, gastronomy, photography_visual arts). Η πρόσβαση στον κεντρικό αυτό χώρο πραγματοποιείται μέσω σπειροειδούς ράμπας, ενώ για τη στέγαση των επιμέρους λειτουργιών και των workshops χρησιμοποιούνται containers που ταιριάζουν με τη λογική του καραβιού και δίνουν τη δυνατότητα πολλών συνδυασμών και εναλλαγής χρήσεων.
Εκτός από τους υπαίθριους πιο δημόσιους χώρους και τους πιο εσωστρεφείς κλειστούς χώρους που ορίζουν τα containers, δημιουργούνται και ενδιάμεσοι χώροι που προκύπτουν από την τοποθέτηση διάτρητων panels στις όψεις. Αυτά εξασφαλίζουν προστασία από τις καιρικές συνθήκες, επιτρέποντας ταυτόχρονα στον επισκέπτη να βιώνει το ταξίδι με όλες του τις αισθήσεις.
Ωστόσο, κρίνοντας από μια άλλη οπτική γωνία, το νερό της θάλασσας μπορεί να ερμηνευτεί και ως όριο, κάτι που βιώνουν έντονα χιλιάδες κάτοικοι νησιών κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Αυτή η πιο συνηθισμένη ίσως ερμηνεία ενέπνευσε την ομάδα μελέτης ώστε να εντάξει στο σχεδιασμό μία ακόμη χρήση, αυτή της κινητής μονάδας διάγνωσης και θεραπείας του ιού του Ebola, αξιοποιώντας κι αντιστρέφοντας ίσως την αρνητικότητα της έννοιας του ορίου.
