ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ

Διαβάζω, στέκομαι και σκέφτομαι. Χωρίς προειδοποίηση μια σκηνή ανασύρεται από τη μνήμη μου. Σε μια ακτή, μία στρογγυλεμένη, ομαλή, λεία πέτρα μου προκαλεί το ενδιαφέρον. Προχωρώ, σκύβω, την παίρνω στα χέρια μου:

«Εσένα, ποιος σε έφτιαξε;»

Καθώς συνειδητοποιώ το παιχνίδι του μυαλού, αρχίζουν να ξεπροβάλουν και οι πρώτες σκέψεις. Ο όγκος της πέτρας βρίσκεται ακίνητος λίγο πιο πέρα. Το σχήμα του σίγουρα είναι τέτοιο που προκαλεί αρχέτυπες αντιδράσεις και παραπέμπει σε ποιότητες όπως εσωστρέφεια, συγκέντρωση, πυκνότητα. Και εκεί εντοπίζω το σπουδαίο. Το νερό και ο χρόνος σμίλεψαν το σώμα της πέτρας. Η ενέργεια τους λειτούργησε ως πάθημα, αφαιρώντας την επιδερμίδα και αναδεικνύοντας την εσωτερική ισχυρή δομή. Με μια ομολογουμένως ποιητική διάθεση, φαντάζομαι το φλύαρο πρώτο σχήμα του λίθου, που ήταν, παρά την φαινομενική ένταση του, ανίκανο να κοινωνήσει αυτό που το «στατικό» νέο μόρφωμα, εξ αιτίας της ενέργειας του «καταλυτικού πάθους», καταφέρνει: να με κινήσει να βρεθώ κοντά του!

Να λοιπόν μια κορυφαία αρχιτεκτονική πράξη. Ο «πανδαμάτωρ» αρχιτέκτονας Χρόνος με το ιερό εργαλείο του νερού δημιούργησαν ένα έργο που μέσα από τη σιωπή του σχήματός του αποκαλύπτεται η ενέργεια του, η οποία ευθύνεται για την αλληλεπίδραση μεταξύ δύο σωμάτων: του δικού μου ανθρώπινου σώματος και του αντίστοιχου της πέτρας.

Έχει έρθει μια ακόμα στιγμούλα από αυτές που δεν σε ρωτάνε, έρχονται απλώς απρόσκλητες και σου επαναπροσδιορίζουν τους στόχους. Πέφτω σε ένα όνειρο και αφήνομαι να σκέφτομαι μία αρχιτεκτονική όπου η σύνθεση των γραμμών θα γίνεται Λόγος προστακτικός και αυτός κίνηση. Και η κίνηση θα ανασυντάσσεται σε Λόγο επιφωνηματικό και με τη σειρά του σε σύνθεση… ζωής.

Κάπως έτσι καταλαβαίνω πώς θα λειτουργήσει μια καλή Αρχιτεκτονική, να έχει την αλληλεπίδραση μέσα της. Μοιραία αναρωτιέμαι ξανά: «Εσένα, ποιος σε έφτιαξε;». Μήπως εγώ, ο αρχιτέκτονας, ο ματαιόδοξος, ο κενόδοξος, ο αιθεροβάμων, ο φαφλατάς, ο «μοδάτος», ο φιλάργυρος, ο «ειδικός» ή μήπως ο «Εγώ»;

Ίσως πάλι μια τέτοια Αρχιτεκτονική να έχει ανάγκη και να αρκείται σε πρόσωπα στατικά απ’ έξω, που όμως εσωτερικά να έχουν φορτιστεί με την ενέργεια ενός καταλυτικού πάθους. «Καλό κουράγιο…»

Του Στέλιου Τσαπάρα

Σημείωση 1. Αντρέι Ταρκόφσκι, Σμιλεύοντας το Χρόνο, ελλ. Μτφ. Σεραφείμ Βελέντζας, Νεφέλη, Αθήνα 1987