Gaudí in context (2)

Gaudí in context (1) >>>

O Antoni Gaudí i Cornet (1852-1926) είναι ο διασημότερος εκπρόσωπος των Modernista, των αρχιτεκτόνων που ακολούθησαν τις αρχές του αντίστοιχου κινήματος (τέλη 19ου-αρχές 20ου αι.) στη Βαρκελώνη, και συνιστά σίγουρα μια μοναδική περίπτωση.

Ο Gaudí είναι ίσως πιο γνωστός για την αφοσίωσή του στον σχεδιασμό και την κατασκευή του ναού της Sagrada Família, στην Βαρκελώνη, έργο που αναλαμβάνοντας το 1883 σε ηλικία μόλις 31 ετών, τον απασχόλησε για περισσότερο από 40 χρόνια και ακόμα και σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη. Ο νέος καθεδρικός της πόλης είχε ξεκινήσει από τον αρχιτέκτονα Francisco de Paula Villar y Lozano σε νέο-γοτθικό στυλ αλλά ο Gaudí διαφοροποιήθηκε από τις ιδέες του Viollet-le-Duc στην προσπάθειά του να ακολουθήσει αυστηρά την κατασκευαστική απλότητα της αλήθειας της γοτθικής αρχ/κής.

Σύμφωνα με το γενικό σχέδιο η Sagrada Familia έχει κάτοψη λατινικού σταυρού που αποτελείται από πέντε κλίτη, μια αψίδα και ένα εγκάρσιο κλίτος, τα οποία αναπτύσσονται σε μήκος 95 και 60 μέτρα, ενώ τα ύψη του κεντρικού και των πλευρικών κλιτών φτάνουν τα 45 και 30 μέτρα αντίστοιχα. Η ανατολική, νότια και δυτική όψη του καθεδρικού απεικονίζουν τη Γέννηση, την Δόξα του Κυρίου και τα Πάθη αντίστοιχα. Στην άλλη πλευρά που είναι στραμμένη προς το βορρά βρίσκεται η αψίδα η οποία αποτελείται από εφτά παρεκκλήσια και ένα κλειστό περίστωο.

Άποψη του ναού της Sagrada Família

Κάθε μια από αυτές τις προσόψεις απαρτίζεται από μεγάλες στοές που με τη σειρά τους κορυφώνονται από 4 πύργoυς με μέσο ύψος 100 μέτρων. Το σύνολο ολοκληρώνεται με τον τεράστιο κεντρικό θόλο που αγγίζει τα 170 μέτρα.

Η δυτική όψη του ναού της Sagrada Família από όπου γίνεται σήμερα η ελεγχόμενη είσοδος των τουριστών. Διακρίνονται σε πρώτο πλάνο δεξιά πρόχειρα κιόσκια που πουλάνε φτηνά αναμνηστικά.

Το 1926, έτος θανάτου του Gaudí, είχε χτιστεί μόνο ένα μέρος της ανατολικής όψης ενώ τα βέλη των πύργων της ολοκληρώθηκαν αμέσως μετά από τους στενότερους συνεργάτες του. Από τότε, και με μόνη διακοπή το διάστημα του ισπανικού εμφυλίου πολέμου (1936-39), οι εργασίες στον καθεδρικό συνεχίζονται, με ιδιαίτερη μάλιστα ένταση μετά το 1980.

Ο πυρήνας του ναού της Sagrada Família υπό κατασκευή.

Άποψη της Βαρκελώνης από το υψηλότερο σημείο όπου φτάνει ο ανελκυστήρας των τουριστών. Σε πρώτο πλάνο το βέλος του πύργου. (Δυτική όψη)

Άποψη της Βαρκελώνης. Στο βάθος δεσπόζει ο πύργος γραφείων Torre AGBAR του J. Nouvel..

Λεπτομέρεια βέλους πύργου, ένα οργιαστικό σύνολο χρωμάτων και μορφών.

Ωστόσο το μεγαλύτερο από άποψη έκτασης έργο του αρχιτέκτονα, είναι το Πάρκο Güell, (1900-14), οικισμός που αναπτύχθηκε σε 20 εκτάρια με πρότυπο την αγγλική κηπούπολη. To Πάρκο φέρει το όνομα του βιομήχανου Eusebi Güell i Bacigalupi, μεγάλου μαικήνα των τεχνών γενικά και του Gaudí ειδικότερα, για τον οποίο ο αρχιτέκτονας είχε σχεδιάσει 14 χρόνια νωρίτερα ένα από τα καλύτερα έργα του, το Güell Palace.

Άποψη της μεγάλης πλατείας στο Πάρκο Güell.

Άποψη της μνημειακής σκάλας που συνδέει την είσοδο του Πάρκου Güell με τη μεγάλη πλατεία.

Η σχεδόν παραμυθένια ατμόσφαιρα του Πάρκου, αγαπημένου προορισμού ντόπιων και τουριστών, οφείλεται στην παιχνιδιάρικη χρήση των υλικών και των χρωμάτων για τα οποία ο Gaudí συνεργάστηκε με τον αρχιτέκτονα Josep Maria Jujol: οι καμπύλες επιφάνειες των οροφών των κτηρίων και η πλάτη του υπαίθριου καθιστικού που ξετυλίγεται σαν φίδι, καλύπτονται από τα χαρακτηριστικά κεραμικά θραύσματα (trencadís),ενώ παντού επικρατεί μια χαρούμενη πολυχρωμία.

Από το αρχικό σχέδιο που προέβλεπε 60 μονοκατοικίες μόνο δυο κτήρια- περίπτερα υλοποιήθηκαν στην είσοδο του Πάρκου. Αντίθετα, τα έργα υποδομής ολοκληρώθηκαν: η στεγασμένη υπόστυλη αίθουσα θα ήταν η αγορά του οικισμού, ενώ η μνημειακή σκάλα θα έπαιζε το ρόλο του ανοιχτού θεάτρου.

Ο Gaudí επίσης έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη δημιουργία συστήματος ύδρευσης που θα καθιστούσε αυτόνομο τον προτεινόμενο οικισμό. Σχεδίασε ένα εκτεταμένο δίκτυο παροχής νερού σύμφωνα με το οποίο το νερό της βροχής που συγκεντρώνονταν στην μεγάλη πλατεία, φιλτράρονταν μέσω των κοίλων υποστυλωμάτων της «αγοράς» για να καταλήξει στον υπόγειο αποθηκευτικό χώρο και να χρησιμοποιηθεί για το πότισμα των κήπων.

Ο χαριτωμένος –και εξαιρετικά δημοφιλής στα παιδιά- δράκος στον οποίο καταλήγει το αποθηκευμένο νερό της βροχής για το πότισμα των κήπων.



Η πολύ γνωστή στοά με την κεκλιμένη κιονοστοιχία. Η γεωμετρία της προκύπτει από τη λειτουργία της ως φυσική αντιστήριξη.

Το Πάρκο Güell από το 1984 συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο της UNESCO με τα προστατευόμενα Μνημεία Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Λεπτομέρεια της στοάς με την κεκλιμένη κιονοστοιχία. Η πέτρινη γυναικεία φιγούρα σαν άλλη Καρυάτιδα υποβαστάζει την οροφή.

Η μεγάλη αίθουσα της αγοράς.

Διακοσμητικό medallion της οροφής της αγοράς.

Περισσότερα στο “gaudíguide”, Xavier Güell, Barcelona 2002, και στο CD-Rom “Gaudí: art and technique”, Fundació Caixa Catalunya.

Φωτεινή Γεωργακοπούλου
**Το greekarchitects.gr έχει κάνει στο παρελθόν αφιέρωμα στον αρχιτέκτονα Antoni Gaudí i Cornet...περισσότερα

>>> Η Φωτεινή Γεωργακοπούλου έχει σπουδάσει αρχιτεκτονική στην Αθήνα και το Τόκιο. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Τελευταία ασχολείται με θέματα θεωρίας της αρχιτεκτονικής.