Tα πάρκα ως ασπίδες για το κλίμα

Τα πάρκα των μεγαλουπόλεων δεν λειτουργούν μόνο ως τόποι αναψυχής. Συμβάλλουν αποφασιστικά, λένε ειδικοί, στη προστασία του τοπικού κλίματος, ιδιαίτερα στις επιβαρυμένες περιβαλλοντικά πόλεις.
Κάθε μέρα τσιμεντοποιούνται στη Γερμανία εκτάσεις στο μέγεθος περίπου 50 γηπέδων ποδοσφαίρου. Κάτι τέτοιο όμως επιβαρύνει σημαντικά τις κλιματικές συνθήκες, ειδικά στις πόλεις. Όσο πιο πυκνά χτισμένη είναι μία πόλη τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να εμφανίσει σημαντικές διαφορές θερμοκρασίας από περιοχή σε περιοχή. Για παράδειγμα, σε μία πόλη όπως το Αμβούργο, μπορεί η θερμοκρασία να ανέβει στο κέντρο της έως και τρεις βαθμούς σε σχέση με τα περίχωρα. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό ως «θερμική νησίδα»

Τη σημασία διατήρησης πράσινων εκτάσεων στις μεγαλουπόλεις ως εστιών δροσιάς τονίζουν οι ειδικοί. Αυτό άλλωστε γίνεται εύκολα αντιληπτό από τον καθένα. Τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού τα πάρκα είναι γεμάτα, όχι μόνο επειδή προσφέρονται για ανάπαυση, ησυχία και χαλάρωση αλλά και γιατί η θερμοκρασία εκεί είναι συνήθως χαμηλότερη. Αυτό οφείλεται εν πολλοίς στην απουσία τοίχων, δρόμων και πεζοδρομίων. Τα συνήθη κατασκευαστικά υλικά, όπως το μπετόν, έχουν την ιδιότητα να αποθηκεύουν ακτινοβολία και θερμότητα.

Αισθητήρες στο έδαφος των πάρκων
Η ερευνητική ομάδα HUSCO από το Αμβούργο (Hamburg Urban Soil Climate Observatory) αποσκοπεί στη μέτρηση των κλιματικών διαφορών εντός του πολεοδομικού συγκροτήματος του Αμβούργου. H oμάδα χρησιμοποιεί αισθητήρες κάτω από το έδαφος κατά μήκος της πόλης. Οι αισθητήρες καταγράφουν στοιχεία για το κλίμα, την υγρασία, ακόμη και την ταχύτητα του ανέμου. «Οι αισθητήρες καταγράφουν επίσης την θερμοκρασία και την συγκέντρωση νερού στο έδαφος», εξηγεί η εδαφολόγος από το Πανεπιστήμιο του Αμβούργου Ανέτε Έσενμπαχ.

Eιδικοί αισθητήρες μετρούν την υγρασία και την θερμοκρασία του εδάφους

Οι αισθητήρες αυτοί βρίσκονται σε λειτουργία εδώ και τρία χρόνια. Τα ερευνητικά πορίσματα επιβεβαιώνουν τις αρχικές προβλέψεις ότι η θερμοκρασία στα πάρκα της πόλης κυμαίνεται σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με τις πυκνοκατοικημένες συνοικίες. Αυτό οφείλεται, σύμφωνα με την Έσενμπαχ, στο ότι το χώμα των πάρκων συγκρατεί το νερό της βροχής, με αποτέλεσμα η υγρή γη να δροσίζει την ατμόσφαιρα των πάρκων.

Τα πάρκα αναγκαίοι «πνεύμονες» δροσιάς
«Τα πράσινα πάρκα ανάγονται έτσι σε μεγάλης σημασίας χώρους για τη διατήρηση του τοπικού κλίματος», αναφέρει η Έσενμπαχ. Μεγάλες εκτάσεις πρασίνου και ακάλυπτων χωμάτινων χώρων συμβάλλουν με επιτυχία και χωρίς πολλά έξοδα στη διατήρηση καλών κλιματολογικών συνθηκών σε αστικά κέντρα. Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι υπεύθυνοι αστικού σχεδιασμού των πόλεων πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους αυτά τα δεδομένα. «Η δημιουργία περισσότερων πάρκων είναι πάντα ευεργετική για τις πόλεις», επισημαίνει η Έσενμπαχ συνεχίζοντας: «Κάτι τέτοιο μάλιστα θα ήταν πιο πιο ωφέλιμο να γίνει σε περιοχές με υψηλή υγρασία, ώστε να επωφελούμαστε περισσότερο από τη λειτουργία της ψύξης».

Η επιστημονική ομάδα HUSCO θα συνεχίσει τις έρευνές της στα πάρκα του Αμβούργου

Οι εκκλήσεις για τη δημιουργία περισσότερων πάρκων συχνά έρχονται σε σύγκρουση με τις απαιτήσεις για αποτελεσματική και οικονομική κάλυψη των οικιστικών αναγκών. Στο μεταξύ το φαινόμενο της «θερμικής νησίδας» στις πόλεις εντείνεται, ως απόρροια όχι μόνο της αστικοποίησης αλλά και της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής. Η ομάδα HUSCO, πάντως, είναι αποφασισμένη να συνεχίσει τις έρευνες με στόχο να δώσει επιστημονικές, τουλάχιστον, απαντήσεις στα προβλήματα τα οποία μελετά.

Tobias Oelmaier / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. Σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης

Deutsche Welle