Λίμνη Κορώνεια – Προσπάθεια για τη σωτηρία της…(Γ’ Μέρος)

<< Α’ Μέρος  , << Β’ Μέρος

Τους προηγούμενους αιώνες οι άνθρωποι αποξηραίνανε τις λίμνες για να φτιάξουν χωράφια και να βελτιώσουν, με την καλλιέργεια τους, την ζωή τους -ως άτομα και ως σύνολο -  εκτός βέβαια από την προσπάθεια τους για αντιμετώπιση του προβλήματος της ελονοσίας. Σήμερα, λόγω της έντονης αστικοποίησης και της ταυτόχρονης υποβάθμισης του περιβάλλοντος, η δημιουργία περισσοτέρων λιμνών σε συνδυασμό με την αποκατάσταση και προστασία όσων ήδη υπάρχουν αναδεικνύεται σε μεγάλο ζητούμενο.

Για την αντιμετώπιση του κινδύνου πλήρους ξήρανσης της λίμνης Κορώνειας, το Δεκέμβριο του '97 εγκρίθηκε από το ταμείο συνοχής και εκπονήθηκε το σχετικό Master Plan, ένα  σχεδίου στρατηγικής αποκατάστασης της λίμνης με προϋπολογισμό ύψους  55 εκατ. €.

Το σχέδιο αυτό, όμως, δεν υλοποιήθηκε λόγω προβλημάτων στον σχεδιασμό του. Ειδικότερα, ενώ προέβλεπε μεταφορά νερού από τον ποταμό Αλιάκμονα, η λύση αυτή απορρίφθηκε αρχικά λόγω της απαγόρευσης μεταφοράς νερού από ένα υδατικό διαμέρισμα σε ένα άλλο, αλλά και λόγω του υψηλού κόστους που ανέκυπτε από την δημιουργία της κατάλληλης υποδομής για την εκτέλεση των απαιτούμενων έργων ορεινής υδρονομίας. Ακόμη, ενώ το σχέδιο προέβλεπε κατ’ αρχήν μερική επεξεργασία των βιομηχανικών αποβλήτων από τις ίδιες τις βιομηχανίες και στη συνέχεια περαιτέρω επεξεργασία από έναν ενιαίο φορέα, ο φορέας δεν λειτούργησε ποτέ. Και το πιο τραγικό-τραγελαφικό: το σχέδιο προέβλεπε την δημιουργία Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων του δήμου Λαγκαδά, χωρίς να υπάρξει πρόβλεψη για την δημιουργία και την σύνδεση του αποχετευτικού δικτύου!!.

Το 2002 αρχίζει δειλά να συζητείται η αναθεώρηση του master plan. Το σχέδιο αυτό έχει συνολικό προϋπολογισμό 80 εκατ. €, εκ των οποίων τα 66 εκατ. € αφορούν έργα με επίκεντρο αποκλειστικά τη λίμνη Κορώνεια. Το αναθεωρημένο σχέδιο για την περιβαλλοντική αποκατάσταση της Λίμνης Κορώνειας προβλέπει μια σειρά επειγουσών παρεμβάσεων για άμεση εφαρμογή.

Οι βασικοί τομείς του σχεδίου αυτού είναι:

 Μερική εκτροπή των χειμάρρων Λαγκαδικίου και Σχολαρίου.
Μέχρι σήμερα οι χείμαρροι αυτοί καταλήγουν στην λίμνη της Βόλβης. Με το αναθεωρημένο σχέδιο προβλέπεται μερική παροχέτευση των παραπάνω χειμάρρων, ούτως ώστε σε ετήσια βάση μια ποσότητα ίση περίπου με 9.500.000 m3 να εμπλουτίζει τη λίμνη Κορώνεια. Για το λόγο αυτό, θα δημιουργηθεί ένα τεχνικό έργο στη συμβολή των δυο αυτών χειμάρρων με την τάφρο Δερβένι, όπου θα υπάρχει ένας επιμεριστής. Προτείνεται αμφίδρομη λειτουργία της ενωτικής τάφρου των δύο λιμνών, ώστε να υπερχειλίσει η Κορώνεια στη Βόλβη και να εξασφαλιστεί έτσι ένα είδος ξεπλύματος της Κορώνειας. Αντίθετα, προβλέπεται η χρησιμοποίηση μέρους των καθαρών χειμάρρων που τροφοδοτούν τη Βόλβη, μέσω της ενωτικής τάφρου, για ενίσχυση της Κορώνειας.  Έτσι το όλο σύστημα θα αποκτήσει πλήρη υδρολογική ισορροπία.

 Απομάκρυνση της τοξικής βουρκώδους λάσπης από τον πυθμένα της λίμνης
καθώς λόγω του τοξικού υλικού που έχει συσσωρευτεί στη λίμνη, οποιαδήποτε μέτρα για τον εμπλουτισμό της Κορώνειας, ενδέχεται να είναι μοιραία για τα πουλιά που βρίσκονται στη λίμνη.

Εικόνα από asset.tovima.gr

 Διαμόρφωση υγροτόπου έκτασης 3.800 στρεμμάτων περίπου στη δυτική πλευρά
της λίμνης, μέσω της κατασκευής αναχώματος μήκους 6.5 χιλιομέτρων που θα χωρίζει τη λίμνη από τον υγρότοπο. Το ανάχωμα, τραπεζοειδούς διατομής, θα κατασκευαστεί από βυθοκορήματα της λίμνης με απόλυτο υψόμετρο στέψης του αναχώματος +73m και κλίσεις πρανών προς τη λίμνη 1:7 - 1:10.

Δημιουργία περιοχών μεγάλου βάθους, συνολικής έκτασης 517 στρεμμάτων, για
 την ταχύτερη αποκατάσταση του οικοσυστήματος.

Σχεδιασμός και κατασκευή τριών λιμνοδεξαμενών ωρίμανσης ακαθάρτων
(lagoon) για την καλύτερη περαιτέρω επεξεργασία των λυμάτων.

Εφαρμογή ορθού αγροπεριβαλλοντικού σχεδίου.
Η διαχείριση του νερού σε επίπεδο λεκάνης δεν είναι εύκολη υπόθεση. Η εντατική γεωργία με μεγάλες αρδευτικές ανάγκες μπορεί να είναι βλαβερή για το οικοσύστημα αλλά προσφέρει επαγγελματική απασχόληση και εισόδημα σε 22.400 κατοίκους της περιοχής της επαρχίας. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να υπάρξει ομαλή μετάβαση στην ήπια και ποιοτική γεωργία με κατάργηση των κανονιών βροχής και εφαρμογή, όπου είναι δυνατόν, της στάγδην άρδευσης. Αξίζει να σημειώσουμε ότι με τους παραδοσιακούς τρόπους άρδευσης, έχουμε απώλειες νερού μέχρι και 40%!. Με τα παραπάνω μέτρα προβλέπεται εξοικονόμηση νερού ίση με 22.000.000 m3 ετησίως.

                                                                                                      
Αυστηρότερος έλεγχος διάθεσης των βιομηχανικών αποβλήτων στην λίμνη.
Από τη μια πλευρά η διάθεση σχεδόν ανεπεξέργαστων λυμάτων στην λίμνη οδήγησε στην ρύπανση-μόλυνση της και στην καταστροφή της ζωής που συντηρούνταν σε αυτή. Προχωρώντας στο αυτονόητο, στην επιβολή δηλαδή σταδιακών αυστηρών μέτρων από την πολιτεία θα επέλθει μείωση της καταστροφής. 

Οικοτουρισμός. Η ευρύτερη περιοχή των λιμνών Κορώνειας και Βόλβης, με ορθό
σχεδιασμό, μπορεί να μετατραπεί σε πόλο εναλλακτικού τουρισμού-λόγω και της γεωγραφικής της θέσης-κάτι που θα τονώσει και την οικονομία της περιοχής.

Συμπερασματικά, θα πρέπει εδώ να επισημάνουμε ότι δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις για την αναβίωση της Κορώνειας. Η αποκατάσταση του συστήματος της λίμνης θα είναι, στην καλύτερη περίπτωση, μια δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία. Αξίζει, όμως, να το προσπαθήσουμε…προκειμένου μια μέρα να μπορέσουμε να δούμε εικόνες σαν την παρακάτω…

Εικόνα από lsg.ucy.ac.cy

Υ.Γ. Κύριοι της επίσημης Πολιτείας, ελπίζω μια μέρα να κοιτάξετε γύρω σας και να αναρωτηθείτε αν άξιζε η θυσία της λίμνης στον βωμό του κέρδους σας. Η ιστορία σας κατέγραψε....

Του Δημήτρη Μαλαματάρη

Πηγές αναφοράς:
1. http://www.makthes.gr/index.php?name=News&file=article&sid=20997
2. http://www.aftodioikisi.gr/controlItem.aspx?id=1304