Oλα όσα πρέπει να ξέρετε για την ασφάλιση του ακινήτου σας

Πρόσθετη επιβάρυνση στο μηνιαίο κόστος αποπληρωμής του δανείου, αποτελεί το κόστος της ασφάλισης του ακινήτου, που είναι υποχρεωτικό απ' όλες τις τράπεζες, σε αντίθεση με την ασφάλιση του δανειολήπτη, που είναι προαιρετική. Αν και συχνά οι τράπεζες κατά την πώληση ενός στεγαστικού δανείου αποφεύγουν να αποσαφηνίσουν αν η μηνιαία δόση που προτείνουν στον πελάτη περιλαμβάνει και το κόστος της ασφάλισης του σπιτιού, η επιβάρυνση δεν είναι αμελητέα και κατά μέσον όρο διαμορφώνεται στα 5.000 ευρώ περίπου το χρόνο για ασφαλιζόμενο κεφάλαιο 100.000 ευρώ. Η ασφαλιστική σύμβαση προβλέπει ότι σε περίπτωση ζημιάς από σεισμό ή πυρκαγιά, που είναι και οι ελάχιστες καλύψεις που συνοδεύουν κάθε σύμβαση δανείου, η εταιρεία θα αποζημιώσει ουσιαστικά την τράπεζα και αυτή με τη σειρά της τον ασφαλισμένο, είτε με βάση την αξία ανακατασκευής του ακινήτου είτε με βάση την εμπορική του αξία.

Η επιλογή ενός καλού ασφαλιστικού πακέτου ακόμη και μεταξύ αυτών που προτείνουν οι ίδιες οι τράπεζες, είναι ένας ακόμη επίπονος γρίφος, σε αρκετές περιπτώσεις, μάλιστα, ακόμη πιο δύσκολος και από την επιλογή του κατάλληλου επιτοκίου. Η υποχρέωση σε ό,τι αφορά την ασφάλιση του ακινήτου επιβάλλει την καλύτερη ενημέρωση για το είδος των καλύψεων που περιλαμβάνει το πακέτο. Στην περίπτωση της ασφάλισης του ακινήτου, η κάλυψη διασφαλίζει ουσιαστικά την ίδια την τράπεζα η οποία είναι ο «ενυπόθηκος ενεχυριούχος δανειστής» και διατηρεί την κυριότητα του ακινήτου μέχρι την αποπληρωμή του. Αντίθετα, στην περίπτωση της κάλυψης του δανειολήπτη, η ασφάλιση παρ' ότι δεν είναι υποχρεωτική αλλά προαιρετική, μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια, αφού αφορά τη δυνατότητα του δανειολήπτη να ανταποκρίνεται στην υποχρέωση τακτής αποπληρωμής της δόσης του δανείου, ανεξάρτητα από απρόβλεπτα γεγονότα που μπορεί να ανατρέψουν τον οικογενειακό προγραμματισμό.

Ετσι, ενώ στην περίπτωση της ασφάλισης του ακινήτου η ασφαλιστική εταιρεία εξασφαλίζει την αποκατάσταση του σπιτιού στην αρχική του αξία σε περίπτωση ζημιάς από πυρκαγιά ή σεισμό, στην περίπτωση της ασφάλισης ζωής του δανειολήπτη, η ασφαλιστική εταιρεία αναλαμβάνει να ξεπληρώνει προς την τράπεζα το ακίνητο, διασφαλίζοντας ότι ακόμη κι αν ένα ατύχημα ή ακόμη κι ένα μοιραίο γεγονός καταστήσει το δανειολήπτη ανήμπορο να αποπληρώνει το δάνειο, το ακίνητο θα παραμείνει στην οικογένεια και δεν θα αποτελέσει αντικείμενο πλειστηριασμού για την αποπληρωμή του δανείου. Σε περιόδους μάλιστα αυξημένης αβεβαιότητας, η ασφάλιση του δανειολήπτη αποδεικνύεται ότι δεν είναι πολυτέλεια, αλλά μια πραγματική ανάγκη, που θα πρέπει ο δανειολήπτης να λαμβάνει υπόψη του όταν αποφασίζει να δημιουργήσει μια υποχρέωση που θα τον ακολουθεί για τα υπόλοιπα 10, 20, 30 ή ακόμα και 40 χρόνια της ζωής του.

Τα προγράμματα

Η λειτουργία των ασφαλιστικών προγραμμάτων βασίζεται συνήθως στην ασφάλιση των δανειοληπτών μέσω ενός ομαδικού προγράμματος, επιτυγχάνοντας έτσι τον επιμερισμό του κόστους της ασφάλισης σε ένα μεγάλο πλήθος. Με τον τρόπο αυτό το ασφαλιστικό πρόγραμμα τιμολογείται σχετικά ευνοϊκά και το κόστος της ασφάλισης γίνεται προσιτό για το δανειολήπτη, που στην περίπτωση της ασφάλισης ζωής είναι συνήθως διπλάσιο από αυτό της ασφάλισης του ακινήτου και φθάνει συνήθως τα 10.000 ευρώ για ένα δάνειο 100.000 ευρώ. Η επιλογή της ασφαλιστικής εταιρείας είναι στην ευχέρεια του πελάτη, αλλά το σύνολο των τραπεζών στη χώρα μας, προτείνει ασφαλιστικά πακέτα που έχουν δημιουργηθεί σε συνεργασία με τις θυγατρικές ασφαλιστικές τους εταιρείες.

Εκτός από το κόστος της ασφάλισης, η επιλογή του κατάλληλου ασφαλιστικού προγράμματος προϋποθέτει την αναλυτική γνώση των όρων της ασφάλισης. Ο ακριβής προσδιορισμός των καλύψεων μέσα από την προσεκτική ανάγνωση του ασφαλιστηρίου συμβολαίου σε συνδυασμό με τις εξαιρέσεις και τις απαλλαγές που περιλαμβάνει, προστατεύουν τον δανειολήπτη από δυσάρεστες εκπλήξεις, όπως το να βρεθεί αντιμέτωπος με την άρνηση της ασφαλιστικής εταιρείας να αποζημιώσει το γεγονός. Τα τρικ της ασφάλισης είναι άλλωστε πολύ συχνά εκείνα που προκαλούν προστριβές μεταξύ των δύο μερών και η επιλογή της κατάλληλης ασφάλισης θα πρέπει να γίνει με μεγάλη προσοχή τόσο σε ό,τι αφορά το κόστος της όσο και σε ό,τι αφορά το εύρος των παρεχόμενων καλύψεων.

Σχετικά με την ασφάλιση του ακινήτου πολλές εταιρείες προσφέρουν εναλλακτικά ένα, δύο ή τρία πακέτα, ξεκινώντας από την υποχρεωτική κάλυψη, δηλαδή την ασφάλιση πυρός και σεισμού και διευρύνοντας τις καλύψεις με πρόσθετες παροχές που φυσικά κοστίζουν ακριβότερα. Βασική αρχή είναι ότι για την ασφάλιση του ακινήτου, το ασφάλιστρο είναι σταθερό καθ' όλη τη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου, σε αντίθεση με την ασφάλιση του δανειολήπτη, όπου το ασφάλιστρο υπολογίζεται πάνω στο άληκτο κεφάλαιο, οπότε και μειώνεται παράλληλα με τη μείωση του ανεξόφλητου δανείου. Κρίσιμο επίσης ερώτημα στην περίπτωση της ασφάλισης κατοικίας είναι εάν το ασφαλιζόμενο κεφάλαιο είναι το ύψος του δανείου, η εμπορική αξία του ακινήτου ή το κόστος ανακατασκευής του ακινήτου. Οι τρεις σχετικές διακρίσεις συνεπάγονται τη διαφοροποίηση του ασφαλιζόμενου κεφαλαίου και οδηγούν συνεπώς και σε διαφορετικό ασφάλιστρο, ενώ μία ακόμη διάκριση που υιοθετούν οι ασφαλιστικές εταιρείες είναι η διαμόρφωση του ασφαλίστρου ανάλογα με το αν το ακίνητο είναι μονοκατοικία ή διαμέρισμα σε πολυκατοικία.

Ασφάλεια δανειολήπτη

Σε ό,τι αφορά την ασφάλιση του δανειολήπτη, αν και είναι προαιρετική, αρκετές τράπεζες επιδιώκουν τη συμπληρωματικότητά της στο δάνειο, ειδικά στις περιπτώσεις που η διάρκεια αποπληρωμής του δανείου είναι μεγάλη και ξεπερνά τα 20 χρόνια. Το σύνολο σχεδόν των τραπεζών προϋποθέτει ο δανειολήπτης να μην έχει υπερβεί το 65ο έτος της ηλικίας του, ενώ πολλές ασφαλιστικές εταιρείες εξαρτούν το κόστος της ασφάλισης από κριτήρια όπως η ηλικία, το φύλο, το επάγγελμα του ασφαλισμένου. Συνηθισμένη αλλά όχι πάντα κοινή πρακτική είναι αυτή του ερωτηματολογίου, στο οποίο ο υποψήφιος ασφαλισμένος καλείται να απαντήσει σε θέματα που αφορούν το ιστορικό της υγείας του. Αυστηροί περιορισμοί που οδηγούν στην άρνηση από την πλευρά της ασφαλιστικής εταιρείας να ασφαλίσει δανειολήπτη, τίθενται σε σχέση με συγκεκριμένα επαγγέλματα τα οποία έχουν υψηλό βαθμό επικινδυνότητας, π.χ. πιλότος ή σε σχέση με συγκεκριμένα σπορ ή χόμπι, τα οποία θεωρούνται επίσης επικίνδυνα.