Oμηροι των φόρων τα ακίνητα

Tο κομφούζιο που επικρατεί την περίοδο αυτή στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, συνεπεία αφ' ενός των προβλημάτων εξεύρεσης εσόδων, αφ' ετέρου των διαρροών από κάθε λογής σύμβουλο μέχρι και από μέλη του οικονομικού επιτελείου, έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μεγάλης αβεβαιότητας και ανησυχίας για το τι μέλλει γενέσθαι στην αγορά ακινήτων. Από το 2004 μέχρι σήμερα έχουν γίνει πολλές αλλαγές στη φορολογία ακινήτων, ενώ άλλες που ανακοινώθηκαν παραμένουν προς το παρόν στο συρτάρι. Πάντως, την τελευταία τετραετία οι τιμές των ακινήτων έχουν αυξηθεί κατά 25% - 30%!

Η αρχή έγινε με τη θεσμοθέτηση του ΦΠΑ στα νεόδμητα ακίνητα (με άδειες οικοδομής από την 1-1-2006 και με συντελεστή 19%).

Από τον ΦΠΑ εξαιρέθηκε στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής η πρώτη κατοικία που συνέχισε να υπόκειται στο Φόρο Μεταβίβασης Ακινήτων (ΦΜΑ), διατηρώντας κατ' αυτό τον τρόπο το ισχύον καθεστώς (απαλλαγή από το φόρο μέχρι ένα ποσό, ανάλογα με το μέγεθος της οικογένειας).

Παράλληλα, θεσπίστηκε ο φόρος αυτόματου υπερτιμήματος που βαρύνει τον πωλητή με συντελεστές από 5% έως 20% ανάλογα με τα χρόνια διακράτησης του ακινήτου.

Επίσης, τη θέση του φόρου μεταβίβασης διαδέχεται σταδιακά το τέλος συναλλαγής που ανέρχεται στο 1% και επιβάλλεται στις αγοραπωλησίες ακινήτων που μεταβιβάζονται από το 2006 και μετά. Ουσιαστικά, ακίνητο που θα μεταβιβασθεί για δεύτερη φορά μετά την 1-1-2006 θα επιβαρυνθεί με τέλος συναλλαγής, το οποίο καταβάλλει ο αγοραστής.

Την ίδια χρονιά αυξήθηκαν τα αφορολόγητα όρια για κληρονομιές, δωρεές και γονικές παροχές, η κυβέρνηση προχώρησε στον τετραπλασιαμό των αφορολογήτων ορίων από 20.000 ευρώ σε 80.000 ευρώ, ενώ ταυτόχρονα αυξήθηκαν και τα αφορολόγητα όρια για την αγορά πρώτης κατοικίας. Βέβαια, ελαφρύνσεις χωρίς επιβαρύνσεις δεν γίνεται και στο πλαίσιο αυτό ανακοινώθηκε από τον υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών Γ. Αλογοσκούφη το τριετές πλάνο αύξησης των αντικειμενικών αξιών με έτος αφετηρίας το 2006. Μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί δύο αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, ενώ το νέο έτος θα πραγματοποιηθεί η τρίτη αύξηση.

Στην τετραετία 2004 - 2007 πολλές άλλες ρυθμίσεις αναμενόταν να περάσουν από τη Βουλή, ωστόσο, παρέμειναν στα συρτάρια των υπουργών, όπως για παράδειγμα το νομοσχέδιο για τα καταπατημένα, τον αιγιαλό και την παραλία καθώς και τις εκκρεμείς υποθέσεις ακινήτων.

Ο αιγιαλός

Ο πρώην υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Πέτρος Δούκας είχε παραδώσει από το καλοκαίρι στον υπουργό Οικονομίας Γιώργο Αλογοσκούφη τις διατάξεις του νομοσχεδίου για τον αιγιαλό και την παραλία. Σκοπός των ρυθμίσεων ήταν και παραμένει ο καθορισμός του αιγιαλού και ο εντοπισμός και καταγραφή του παλαιού αιγιαλού σε όλη την επικράτεια με βάση αντικειμενικά στοιχεία και τη χρήση σύγχρονων μεθόδων αλλά και νέων τεχνολογιών.

Οσον αφορά το νομοσχέδιο για τα καταπατημένα, οι διατάξεις του οποίου έχουν επίσης ολοκληρωθεί, προβλέπει την απόδοση 1,8 εκατομμυρίων στρεμμάτων στους καταπατητές πληρώνοντας βέβαια και το αναλογούν τίμημα. Από τα 97.029 δημόσια και ανταλλάξιμα κτήματα που έχουν καταγραφεί από τις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών τα 89,288 είναι καταπατημένα, κάτι που σημαίνει ότι μόλις 7.741, συνολικής έκτασης περίπου 245.000 στρεμμάτων, είναι ελεύθερα και αξιοποιούνται από την Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου.

Τον περασμένο Σεπτέμβριο από το βήμα της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε την κατάργηση του φόρου κληρονομιών και γονικών παροχών και την αντικατάστασή του με ένα τέλος 1% στην αξία που απομένει πάνω από τα αφορολόγητα όρια. Παράλληλα, ανακοινώθηκε η κατάργηση του Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων στην αγορά πρώτης κατοικίας. Μέχρι σήμερα τα ανωτέρω μέτρα δεν έχουν θεσμοθετηθεί αν και ο αρμόδιος υπουργός είχε αναφέρει ότι θα εφαρμοσθούν άμεσα προκειμένου να μην παγώσει η κτηματαγορά.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που ταλανίζει τους κυβερνώντες σχετίζεται με τον ενιαίο φόρο. Αν και πρόθεση του υπουργού είναι η επιβολή του από το 2008, μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί ο τρόπος εφαρμογής του. Σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένεται να θεσπιστούν φορολογικά κλιμάκια ανάλογα με την αντικειμενική αξία του ακινήτου με συντελεστές από 0,1% έως 0,2%. Η πρώτη κατοικία μέχρι 250 τετραγωνικά μέτρα, όπως όλα καταδεικνύουν, θα απαλλαγεί από τον ενιαίο φόρο κατοχής.

Σύμφωνα με το σχέδιο του οικονομικού επιτελείου, τα ακίνητα που ανήκουν σε εξωχώριες εταιρείες (off shore) ή ημεδαπές ανώνυμες εταιρείες ακινήτων καθώς και σε κάθε άλλης μορφής νομικά πρόσωπα (χρηματιστηριακές εμπορικές, βιομηχανικές κ.λπ.) θα υπαχθούν στον ενιαίο φόρο. Επίσης, θα υπαχθούν οι εξοχικές και δευτερεύουσες κατοικίες των φυσικών προσώπων, η πρώτη κατοικία άνω των 250 τετραγωνικών μέτρων και τα ακριβά ακίνητα.

Από τον ενιαίο φόρο θα εξαιρεθούν ιδιοκτήτες με πολύ χαμηλά εισοδήματα καθώς και ακίνητα εκτός σχεδίου, που χρησιμοποιούνται ως αγροί, αγροτεμάχια ή βοσκότοποι και σε πρώτη φάση ίσως και τα οικόπεδα.