Διαχρονική ασπίδα προστασίας σε δάση

Το ΣτΕ επικύρωσε την ακυρότητα ως παρανόμου Βασιλικού Διατάγματος του 1965, καθώς και 22 οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν σε δασική περιοχή - «φιλέτο»

"Φρένο" στην οικιστική αξιοποίηση παραθαλάσσιας δασικής έκτασης σε περιοχή "φιλέτο" στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής βάζει η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας με μία ευρύτερης σημασίας απόφαση που παρέχει απόλυτη προστασία στα δάση. Το ανώτατο δικαστήριο δέχθηκε ομόφωνα ότι μπορεί να ελέγχει παρεμπιπτόντως τις παρανομίες που έχουν γίνει σε βάρος των δασών ακυρώνοντας τις επιβλαβείς πράξεις της πολιτείας, σε απεριόριστο βάθος χρόνου, ακόμα και αν έχουν περάσει πολλές δεκαετίες, όπως στη συγκεκριμένη υπόθεση όπου έχει συμπληρωθεί σχεδόν μισός αιώνας!

Υψώνοντας αποτελεσματική ασπίδα προστασίας για τα δάση, η Ολομέλεια ΣτΕ έκρινε ότι ο δικαστικός έλεγχος είναι απεριόριστος και μπορεί να ακυρώσει παρεμπιπτόντως οποιαδήποτε παράνομη διοικητική πράξη. Αν δεν ήταν εφικτός ένας τέτοιος έλεγχος -υπογραμμίζουν οι ανώτατοι δικαστές- σε βάθος χρόνου, τότε ο χρονικός περιορισμός θα οδηγούσε στο άτοπο να δημιουργείται ένα "οιονεί αμάχητο τεκμήριο νομιμότητας".

Ο δικαστικός αυτός έλεγχος δεν μπορεί να περιοριστεί ούτε από την εσφαλμένη μακροχρόνια αντίληψη της Διοίκησης να χορηγεί οικοδομικές άδειες ούτε από τη σταδιακά δημιουργηθείσα πραγματική κατάσταση σε βάρος του δάσους. Και είναι αδιάφορος -τονίζει το ΣτΕ- ο ισχυρισμός των ιδιοκτητών ότι η οικιστική ανάπτυξη (με μεταβολή του δασικού χαρακτήρα) είχε επωφελή αποτελέσματα για την προστασία του εναπομείναντος δασικού οικοσυστήματος.

Η Ολομέλεια ομόφωνα (27 ψήφοι) επικύρωσε την ακυρότητα ως παρανόμου Βασιλικού Διατάγματος του 1965, καθώς και 22 οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν σε δασική περιοχή "φιλέτο", απορρίπτοντας την τριτανακοπή που υπέβαλαν οι ιδιοκτήτες ισχυριζόμενοι ότι όλα έχουν γίνει νόμιμα. Με την απόφασή του το ΣτΕ αρνείται να νομιμοποιήσει αναδρομικά οποιαδήποτε παρανομία σε βάρος του δάσους, αλλά κυρίως "μπλοκάρει" τα σχέδια για περαιτέρω οικιστική αξιοποίηση της επίμαχης έκτασης με πολυτελείς βίλες, κ.λπ.

Προσφυγές
Ωστόσο, διαπιστώνοντας την αλλοπρόσαλλη στάση της Πολιτείας, αφού το 1965 επέτρεψε αρχικά την κατάτμηση και αργότερα επί δικτατορίας άρχισε να δίνει οικοδομικές άδειες, το ΣτΕ αναγνωρίζει ότι οι ιδιοκτήτες εφόσον αποδείξουν την καλή τους πίστη μπορούν να προσφύγουν αξιώνοντας από το κράτος αποζημίωση, κάτι που θα κριθεί από τα διοικητικά δικαστήρια. Πάντως, η Ολομέλεια υπό τον πρόεδρό της, Π. Πικραμμένο, υιοθετώντας σχετική εισήγηση του Συμβούλου Επικρατείας Δ. Σκαλτσούνη, απέρριψε τον ισχυρισμό των ιδιοικτητών για κατάφωρη παραβίαση του δικαιώματος της ιδιοκτησίας (που κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου), αφού η ανέγερση κτισμάτων στηρίχθηκε σε παράνομο διάταγμα και σε παράνομες οικοδομικές άδειες.

Μάλιστα, το ΣτΕ υπογράμμισε ότι και πριν από το Σύνταγμα του 1975 η σχετική νομοθεσία (διάταγμα του 1923) δεν επέτρεπε την οικιστική αξιοποίηση δασών και δασικών εκτάσεων.

Το σκεπτικό
Μπλόκο σε οικοδομικές άδειες 15ετίας

Στη συγκεκριμένη υπόθεση το ΣτΕ έκρινε άκυρες οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν πριν από 13-15 χρόνια.

Οι ιδιοκτήτες επικαλέστηκαν το ΒΔ του 1965 που επέτρεψε την κατάτμηση τμήματος δασικής έκτασης 4.000 στρεμμάτων, το οποίο ανήκε παλαιότερα στη Μονή Σταυρονικήτα, στη χερσόνησο Κασσάνδρας στη Χαλκιδική, και περιγράφεται ως "δάσος χαλεπίου πεύκης παραθαλάσσιο, αισθητικό, προστατευτικό". Κατά το ΣτΕ, το ΒΔ προέβλεψε ότι αργότερα θα μπορούσε να εκδοθεί ρυμοτομικό σχέδιο για να κτιστεί ένα τμήμα υπό προϋποθέσεις (αρτιότητα 4 στρεμμάτων κ.λπ.). Μολονότι ουδέποτε εκδόθηκε τέτοιο σχέδιο, η Πολεοδομία άρχισε να εκδίδει επί δικτατορίας (το 1969) οικοδομικές άδειες, που συνεχίστηκαν με στήριγμα ένα ιδιωτικό μη εγκεκριμένο σχέδιο ρυμοτομίας! Ακολούθησαν προσφυγές περιβαλλοντικών συλλόγων και ΟΤΑ, που έγιναν δεκτές από το ΣτΕ. Ομως στο διάστημα 1969-83 πρόλαβαν να κτιστούν ακόμα και βίλες με πισίνες, διαμερίσματα κ.λπ.

Αλ. Αυλωνίτης
ethnos.gr