Ενοικιαστήρια και από κατασκευαστές

Ανησυχητικές ενδείξεις προκύπτουν το τελευταίο διάστημα από φορείς της αγοράς, όσον αφορά τη βιωσιμότητα μιας μικρής -προς το παρόν- μερίδας κατασκευαστικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην αγορά κατοικίας. Οπως αναφέρεται, ορισμένοι κατασκευαστές έχουν στραφεί πλέον ακόμα και στη λύση της ενοικίασης των νεόδμητων κατοικιών τους, αντί της πώλησης.

Πρόκειται τονίζουν για μία ξεκάθαρη ένδειξη των δυσκολιών που αντιμετωπίζει μια μειοψηφία εργολάβων, κυρίως εκείνοι που έχουν υψηλή έκθεση σε δάνεια και παράλληλα έχουν αγγίξει τα όρια των οικονομικών τους «αντοχών».

Η περιορισμένη ζήτηση που παρατηρείται στην αγορά, οδηγεί πλέον ορισμένες εταιρείες στην έσχατη, όπως θεωρείται, επιλογή της ενοικίασης των νεόδμητων διαμερισμάτων, αντί της πώλησης.

Μάλιστα, μερίδα του αγοραστικού κοινού φαίνεται πως το έχει αντιληφθεί και κινείται με μεγαλύτερη ζέση προς την κατεύθυνση της ενοικίασης, εφόσον ασφαλώς κάτι τέτοιο βρει σύμφωνη και την άλλη πλευρά. «Το κοινό είναι ιδιαίτερα δεκτικό προς τη λύση της ενοικίασης, ιδίως αν πρόκειται για νέα κατασκευή, καθώς μέχρι σήμερα τέτοια σπίτια δεν προσφέρονταν για ενοικίαση. Ασφαλώς, οι κατασκευαστές μόνο ευτυχείς δεν είναι από τη συγκεκριμένη λύση, καθώς με τον τρόπο αυτό η απόσβεση της επένδυσής τους καθυστερεί σημαντικά, ενώ και οι αποδόσεις στην αγορά κατοικίας είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Πρόκειται ουσιαστικά για μία έσχατη επιλογή, προκειμένου να μην αντιμετωπίσουν προβλήματα με τον δανεισμό τους», τονίζει παράγοντας της μεσιτικής αγοράς, που έχει εντοπίσει το πρόβλημα.

Ενδεικτικό των δυσκολιών ορισμένων κατασκευαστών είναι ότι προς ενοικίαση μπορεί να διατεθεί ακόμα και το σύνολο των διαμερισμάτων μιας νέας οικοδομής. Τέτοιες περιπτώσεις, έστω και μεμονωμένες, έχουν ήδη διαπιστωθεί σε περιοχές όπως οι Αμπελόκηποι και το Μαρούσι, που πριν από 2-3 χρόνια πρωταγωνιστούσαν από πλευράς ζήτησης. Ενα ακόμα στοιχείο ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι ότι συνήθως η λύση της ενοικίασης αφορούσε μέχρι διαμερίσματα, τώρα προσφέρονται προς ενοικίαση ακόμα και τα λεγόμενα προνομιούχα διαμερίσματα, εκείνα του πρώτου ορόφου, που δύσκολα πωλούνταν, ακόμα και αν παρέμεναν στην αγορά για διάστημα άνω των έξι μηνών.

Η εξέλιξη αυτή αποδίδεται στο γεγονός ότι η πλειονότητα των κατασκευαστών προχώρησε σε μαζικές αντιπαροχές οικοπέδων κατά το τέλος του 2005, προκειμένου να υπάρχει απόθεμα νεόδμητων κατοικιών που δεν θα υπόκειται σε ΦΠΑ, (που θυμίζουμε έχει ξεκινήσει να ισχύει με άδεια κατασκευής από 1/1/2006 και μετά). Μάλιστα, ακόμα και σήμερα πωλούνται στην αγορά κατοικίες χωρίς ΦΠΑ, δείγμα των υπερβολών που έγιναν και μάλιστα με ιδιαίτερα υψηλό τίμημα, λόγω του ανταγωνισμού μεταξύ των κατασκευαστών. Ταυτόχρονα, μια μεγάλη μερίδα αγοραστών προχώρησε στην απόκτηση ακινήτου κατά το 2005, όταν και εκτιμάται ότι ο αριθμός των πράξεων αγοραπωλησιών διπλασιάστηκε σε σύγκριση με ό,τι ίσχυε τα προηγούμενα χρόνια.

Σήμερα η ζήτηση στην αγορά δεν εμφανίζει σημάδια ιδιαίτερης ανάκαμψης, κάτι που επισημαίνει έμμεσα και το τελευταίο δελτίο της υποδιεύθυνσης κατοικίας της Eurobank Property Services. Αν και κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Απριλίου διαπιστώθηκε αυξημένη κινητικότητα στην αγορά, εντούτοις αυτή δεν μεταφράστηκε απαραίτητα και σε πράξεις αγοραπωλησίας, δείγμα της διστακτικότητας και της επιφυλακτικότητας του κοινού να προχωρήσει σε μία τέτοια επένδυση, ιδίως αν πρόκειται για νεόδμητη κατασκευή.

Δεδομένου ότι η μεγάλη πλειοψηφία των ενδιαφερομένων δεν είναι σε θέση να διαθέσει ποσά που να υπερβαίνουν τις 300.000 ευρώ και σε πολλές περιπτώσεις ούτε καν τα 250.000 ευρώ, οι επιλογές σε νέες κατασκευές είναι λιγοστές και αυτές σε περιοχές σχετικά υποβαθμισμένες. Ως εκ τούτου, είναι σαφής η στροφή όλο και περισσότερων είτε στην προσωρινή λύση της ενοικίασης είτε στην απόκτηση μεταχειρισμένης κατοικίας, της οποίας το κόστος είναι σαφώς πιο προσιτό, ενώ εξασφαλίζεται και μεγαλύτερη επιφάνεια κατοικίας. Μοιραία και καθώς η κίνηση στα νεόδμητα είναι ιδιαίτερα περιορισμένη, εκτιμάται ότι σταδιακά όλο και περισσότεροι κατασκευαστές θα υποχρεωθούν να εξετάσουν εναλλακτικές λύσεις για τη διάθεση των διαμερισμάτων τους. Μία εξ αυτών είναι η ενοικίαση, έστω για ένα χρονικό διάστημα, προκειμένου να καλύψουν τις τρέχουσες ταμειακές ανάγκες τους και εν συνεχεία να επανεξετάσουν τη στρατηγική τους, όταν το κλίμα στην αγορά θα έχει βελτιωθεί.

Μία άλλη λύση, η οποία όμως φαίνεται ότι προς το παρόν δεν συγκεντρώνει πολλούς «οπαδούς», είναι η μείωση των τιμών πώλησης προκειμένου αυτές να καταστούν ελκυστικότερες. Αν και υπάρχουν τέτοιες περιπτώσεις στην αγορά, με εκπτώσεις ακόμα και κατά 20% (έπειτα από διαπραγμάτευση), εντούτοις ακόμα και αυτές συχνά δεν αρκούν για να δελεάσουν το αγοραστικό κοινό. Παράλληλα, οδηγούν σε συρρίκνωση τα περιθώρια κέρδους, καθώς ελάχιστα οικόπεδα έχουν αποκτηθεί με ελκυστικά (για τον εργολάβο) ποσοστά αντιπαροχής, μιας και οι περισσότεροι οικοπεδούχοι εκμεταλλεύτηκαν τη συγκυρία και απαίτησαν υψηλά ποσοστά, ακόμα και πάνω από το 60%.