Αρχιτεκτονικός Φωτισμός Ξενοδοχείων-Πως δημιουργείται η κατάλληλη ατμόσφαιρα;

Εισαγωγή

Ο χώρος του ξενοδοχείων μέσα στα πλαίσια της σύγχρονης τουριστικής βιομηχανίας, έχει βαθμιαία εξελιχτεί από τον παραδοσιακό του ρόλο της απλής φιλοξενίας σε ένα δυναμικό και πολυσύνθετο συνδυασμό παροχής υπηρεσιών και ανέσεων υψηλού επιπέδου. Εδώ και αρκετά χρόνια και μέσα στα πλαίσια ενός συνεχώς εντονότερου ανταγωνισμού, η λειτουργία αιθουσών πολλαπλών χρήσεων, συνεδριακών χώρων, εστιατορίων, bars, café, γυμναστηρίων και κέντρων ομορφιάς μέσα στα ξενοδοχεία αποτελεί πλέον τον κανόνα. Έτσι ο ξενοδοχειακός χώρος ως μια μικρογραφία του πραγματικού κόσμου, θα μπορούσε εύκολα να χαρακτηριστεί ως μια μικρή πόλη μέσα στην πόλη. Εκεί οι φιλοξενούμενοι εργάζονται, δειπνούν και ξεκουράζονται, ηρεμούν και διασκεδάζουν, έχουν κοινωνικές επαφές ή περνούν το μήνα του μέλιτος. Το ξενοδοχείο μπορεί να είναι μέρος των επαγγελματικών τους καθηκόντων ή μια ευχάριστη απόδραση από τη ρουτίνα της καθημερινότητας. Σε κάθε περίπτωση όμως, ο ξενοδοχειακός χώρος, ως ένα καλοστημένο ‘σκηνικό’ θα πρέπει να ανταποκρίνεται και εάν είναι δυνατόν να υπερβαίνει τις προσδοκίες του πελάτη.

Μέσα στο απαιτητικό και πολύπλευρο αυτό πλαίσιο ο τεχνητός φωτισμός καλείται να παίξει ένα παρομοίως απαιτητικό ρόλο, αυτό της ουσιαστικής ανάδειξης των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων του ξενοδοχείου καθώς και της δημιουργίας της κατάλληλης ατμόσφαιρας, δηλαδή συναισθημάτων άνεσης, χαλάρωσης, ηρεμίας, ευχαρίστησης και ευεξίας των φιλοξενουμένων, που είναι υψίστης σημασίας για το χαρακτήρα και την ταυτότητα ενός καλού ξενοδοχείου. Οι ανάγκες του χρήστη του χώρου αποτελούν τη βασική προτεραιότητα σε κάθε σχεδιασμό φωτισμού, ενώ η σχεδόν 24-ωρη χρήση των περισσοτέρων χώρων που συνήθως έχουν περισσότερες από μια λειτουργίες και η πολλαπλότητα των δραστηριοτήτων σε αυτούς, έχουν επίσης ιδιαίτερη σημασία στο σχεδιασμό του φωτισμού στα ξενοδοχεία.

Σε καμία άλλη εφαρμογή αρχιτεκτονικού φωτισμού ο ρόλος του μελετητή φωτισμού (lighting designer) δεν είναι τόσο αναγκαίος αλλά και ταυτόχρονα δύσκολος. Και αυτό γιατί καλείται να προχωρήσει πέρα από την απλή φωτοτεχνική μελέτη, που βασίζεται σε αμιγώς ποσοτικά κριτήρια, στη δημιουργία μοναδικών και αυθεντικών ατμοσφαιρών, οι οποίες θα είναι σε συμφωνία με την αρχιτεκτονική και την εσωτερική διακόσμηση του χώρου.

Μελέτη φωτισμού

Μια ολοκληρωμένη μελέτη αρχιτεκτονικού φωτισμού ξεκινάει με την ανάλυση του χώρου καθώς και των δραστηριοτήτων που προορίζονται να λάβουν χώρα σε αυτόν. Μέσα από συζητήσεις με τους ιδιοκτήτες και τους αρχιτέκτονες του έργου, ο μελετητής φωτισμού αντιλαμβάνεται το πως η χρήση του χώρου αλλάζει κατά τη διάρκεια της ημέρας και της νύκτας και πως οι φιλοξενούμενοι κινούνται καθ’ όλο το 24-ωρο. Μαθαίνει επίσης εάν ο χώρος έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να εμπνέει για παράδειγμα σεβασμό, χαρά, ησυχία, ηρεμία ή κάποιο άλλο συναίσθημα και για το ποια αρχιτεκτονικά ή διακοσμητικά στοιχεία προορίζονται να τραβήξουν την προσοχή. Ο κατάλληλος αρχιτεκτονικός φωτισμός λειτουργεί πάντα αρμονικά με την αρχιτεκτονική και εσωτερική διακόσμηση του χώρου όπως αυτές μεταμορφώνονται στη διάρκεια του 24-ωρου. Τις πρωινές ώρες είναι επιθυμητό τα πράγματα να είναι ζωηρά και γεμάτα ενέργεια, ενώ το βράδυ ένα πιο χαλαρό περιβάλλον είναι πιο κατάλληλο. Με τον τρόπο αυτό, ενώ ο χώρος παραμένει ο ίδιος αυτό που αλλάζει είναι η χρήση του και κατ’ επέκταση η ατμόσφαιρα του. Και ο φωτισμός είναι ο πλέον σημαντικός παράγοντας για τη δημιουργία της ατμόσφαιρας αυτής.

Για πετύχει τους προαναφερθέντες στόχους του ο αρχιτεκτονικός φωτισμός συχνά δανείζεται τεχνικές από άλλους χώρους με μακρόχρονη εμπειρία στη δημιουργία μοναδικών ατμοσφαιρών όπως για παράδειγμα από το θέατρο και τη βιομηχανία του θεάματος. Η τεχνική που συχνά χρησιμοποιείται από τους πιο διακεκριμένους μελετητές φωτισμού βασίζεται στη δημιουργία πολλαπλών στρωμάτων ή επιπέδων φωτισμού. Ετσι για παράδειγμα, ο σχεδιασμός αρχιτεκτονικού φωτισμού των χωρών υποδοχής και αναμονής ενός ξενοδοχείου μπορεί να περιλαμβάνει ένα ή δυο στρωματά από χωνευτά φωτιστικά οροφής (downlights), ένα στρώμα έμμεσου φωτισμού (‘κρυφός’ φωτισμός κυρίως με χρήση λαμπτήρων ψυχρής καθόδου), ένα στρώμα διακοσμητικού φωτισμού (διακοσμητικά φωτιστικά όπως για παράδειγμα πολυέλαιοι, επιτραπέζιες λάμπες και φωτιστικά δαπέδου), πιθανότατα ένα στρώμα προβολών από ειδικό εξοπλισμό στους τοίχους και ένα ή και περισσότερα στρώματα φωτισμού με χρήση χρώματος.

Ο μελετητής φωτισμού επιλέγει τα αρχιτεκτονικά, διακοσμητικά (πχ έργα τέχνης, γυάλινες επιφάνειες) ή και λειτουργικά στοιχεία (πχ το χώρο της κεντρικής εισόδου, της ρεσεψιόν κλπ) που απαιτούν ή θα μπορούσαν να ωφεληθούν σημαντικά από φωτισμό ανάδειξης και προσθέτει και το στρώμα αυτό στα προαναφερθέντα. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι ο φωτισμός ανάδειξης προσθέτει ‘δράμα’ σε ένα χώρο και αυξάνει το οπτικό ενδιαφέρον. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επιλεκτική ανάδειξη έργων τέχνης, αντικειμένων, φυτών ή και της ιδιαίτερης υφής μιας επιφάνειας.

Με το τρόπο αυτό της δημιουργίας πολλαπλών στρωμάτων φωτισμού ο μελετητής έχει στη διάθεση του μια μεγάλη γκάμα εργαλείων τα οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει ανάλογα με το χρόνο της ημέρας ή της νύκτας ώστε να συνθέσει την επιθυμητή εικόνα και να δημιουργήσει την κατάλληλη κάθε φορά ατμόσφαιρα.

Η άριστη γνώση των δυνατοτήτων της σύγχρονης τεχνολογίας φωτισμού του δίνει τη δυνατότητα να προδιαγράψει με κάθε τεχνική λεπτομέρεια τον απαιτούμενο εξοπλισμό δηλαδή τα φωτιστικά, τους λαμπτήρες και το πιο σημαντικό από όλα, το σύστημα ελέγχου τους. Η διαρκής επιθυμία να είναι ορατά τα αποτελέσματα του τεχνητού φωτισμού και όχι οι πήγες και τα φωτιστικά, οδηγεί στην προσπάθεια για πλήρη ενσωμάτωση του φωτισμού στην αρχιτεκτονική του κτιρίου. Η δημιουργία συγκεκριμένων λεπτομερειών φωτισμού από το μελετητή φωτισμού, όπως για παράδειγμα η ενσωμάτωση συστημάτων έμμεσου φωτισμού σε ένα χώρο θα πρέπει να εξετάζεται από τα πρώτα στάδια κατασκευής ενός έργου.

Αίθουσα υποδοχής (lobby)

Η πρώτη εντύπωση που ο πελάτης σχηματίζει για τον εσωτερικό χώρο του ξενοδοχείου αμέσως μετά τη διέλευση του από την περιστρεφόμενη πόρτα είναι ιδιαίτερα σημαντική και σε μεγάλο βαθμό προσφέρει μια αίσθηση του επίπεδου των προσφερομένων υπηρεσιών. Ο φωτισμός θα πρέπει να δημιουργεί μια ζεστή και φιλική ατμόσφαιρα, να ενισχύει το αίσθημα ενθουσιασμού στους πελάτες και να βοηθάει στον εύκολο προσανατολισμό στους υπολοίπους χώρους χωρίς την ανάγκη αμέτρητων πινακίδων.

Ρεσεψιόν

Ο φωτισμός στο χώρο της ρεσεψιόν έχει ταυτόχρονα διακοσμητική και πρακτική λειτουργία. Σε πρακτικό επίπεδο θα πρέπει να πληροί ένα αριθμό κριτηρίων για την εξασφάλιση ικανοποιητικών επιπέδων φωτισμού για τους χώρους εργασίας μπροστά και πίσω από το γκισέ. Συνήθης λύση για το σκοπό αυτό είναι η χρήση χωνευτών φωτιστικών οροφής με λαμπτήρες χαμηλής τάσης αλογονου που προσφέρει ζωντάνια και έντονα λαμπερό φως. Η χρήση υπολογιστών απαιτεί ειδική μέριμνα για το περιορισμό των ανεπιθύμητων και ενοχλητικών ανακλάσεων στις οθόνες που προκαλούν θαμβωση και δυσχεραίνουν τις εργασίες. Από άποψη αισθητικής είναι επιθυμητό ο χώρος της ρεσεψιόν να δημιουργεί αισθήματα καλωσορίσματος στους πελάτες και για το λόγο αυτό η χρήση ζεστών πηγών φωτισμού κυρίως χαμηλής τάσης αλογονου είναι η ενδεδειγμένη λύση. Επιπλέον ο φωτισμός για παράδειγμα του τοίχου πίσω από τη ρεσεψιόν ή η χρήση προβολών και εναλλαγών χρωμάτων μπορούν να προσθέσουν επιπλέον ενδιαφέρον στη συνολική εικόνα του χώρου.

Σαλόνια

Η σύγχρονη προσέγγιση στο φωτισμό των συνήθως μεγάλων αυτών χώρων κάνει τη χρήση επιτραπέζιων λαμπών όλο και λιγότερο υποχρεωτική και καλεί για δημιουργία δυναμικών χώρων με έντονο δράμα με σκοπό την ενίσχυση του ενδιαφέροντος και ενθουσιασμού των πελατών. Τα πολυσυζητημένα έργα διασήμων designers όπως η δουλειά του Philippe Starck στο ξενοδοχείο St Martins Lane στο Λονδίνο, έχουν ανοίξει το δρόμο για την ευρύτερη αποδοχή μιας τέτοιας δυναμικής προσέγγισης. Η υιοθέτηση θεατρικών τεχνικών και νέων τεχνολογιών όπως για παράδειγμα τα LEDs, οι οπτικές ίνες και η δημιουργική ενσωμάτωση τους στην αρχιτεκτονική και διακόσμηση του χώρου μαζί με την αυξανόμενη χρήση χρώματος αρχίζουν να εξετάζονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη δημιουργία της επιθυμητής ατμόσφαιρας.

Διάδρομοι

Οι διάδρομοι που οδηγούν στα δωμάτια είναι συχνά από εκείνους τους χώρους μετάβασης (όπως για παράδειγμα και οι χώροι αναμονής των ανελκυστήρων) που παραδοσιακά στερούνται ιδιαίτερης προσοχής στο θέμα του φωτισμού εκτός ίσως από το θέμα της μέγιστης εξοικονόμησης ενέργειας. Το γεγονός ότι οι χώροι αυτοί συχνά δεν έχουν καθόλου φυσικό φως και ότι απαιτείται να έχουν φωτισμό σε 24-ωρη βάση έχει ιδιαίτερη σημασία τόσο από άποψη αισθητικής όσο και από άποψη κατανάλωσης ενέργειας. Ένα σύστημα έλεγχου του φωτισμού θα μπορούσε να προσφέρει σημαντικά τόσο στην εξασφάλιση των απαραίτητων επιπέδων φωτισμού για διαφορετικές ώρες της ημέρας όσο και στη δημιουργία διαφόρων ‘σκηνών’ φωτισμού με δυνατότητα αλλαγής μεταξύ φωτεινών πηγών.

Ένα τέτοιο σύστημα προσφέρει ευελιξία και ζωντάνια ικανοποιώντας τόσο τις αισθητικές όσο και τις λειτουργικές ανάγκες του χώρου. Οι λύσεις φωτισμού που βασίζονται μόνο σε σειρές από χωνευτά φωτιστικά οροφής θα πρέπει να εξετάζονται προσεχτικά διότι είναι πιθανόν να δημιουργούν ανεπιθύμητες σκιάσεις και να δυσκολεύουν την αναγνώριση των χαρακτηριστικών των προσώπων. Με το κατάλληλο φωτισμό των κάθετων επιφανειών οι διάδρομοι μπορούν να δείχνουν λιγότερο κλειστοφοβικοί και απειλητικοί.

Ο επιλεκτικός φωτισμός ανάδειξης των εισόδων των δωματίων είτε με ένα φωτιστικό τοίχου είτε με ένα συγκεκριμένο φωτιστικό οροφής είτε ακόμα και με φωτεινά νούμερα στις πόρτες, μπορεί να προσθέσει ενδιαφέρον ειδικά σε συνδυασμό με έμμεσο φωτισμό ή με διακοσμητικά κρεμαστά φωτιστικά για το γενικό φωτισμό των διαδρόμων. Ο φωτισμός ανάδειξης ενός πίνακα ή αλλού έργου τέχνης ή σύνθεσης με φυτά μπορεί επίσης να βοηθήσει στη βελτίωση της εικόνας των παραγνωρισμένων αυτών χώρων.

Δωμάτια

Παρόλο που ο χώρος του δωματίου είναι ο πλέον σημαντικός για την ευχάριστη διαμονή του πελάτη στο ξενοδοχείο, από άποψη φωτισμού έχουν υπάρξει μικρές μόνο αλλαγές από την ευρέως αποδεκτή προσέγγιση της δημιουργίας μια όσο το δυνατόν περισσότερο ‘σπιτικής’ ατμόσφαιρας. Η δυνατότητα να προσφέρεται στον επισκέπτη ένας βαθμός έλεγχου του φωτισμού έχει γίνει αντικείμενο ιδιαίτερης συζήτησης τα τελευταία χρόνια ειδικά με την εγκατάσταση φωτισμού στο ξενοδοχείο St Martins Lane στο Λονδίνο όπου επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να αλλάξει το χρώμα και την ένταση του φωτισμού στο δωμάτιο ανάλογα με τις ανάγκες του. Σε κάθε περίπτωση η λογική τοποθέτησης των διακοπτών ελέγχου του φωτισμού στα δωμάτια κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική ως προς την άνετη διαμονή των επισκεπτών.

Χώροι δεξιώσεων/Κοινωνικών εκδηλώσεων

Οι παραδοσιακά μεγάλοι χώροι των διαφόρων αιθουσών των ξενοδοχείων χρησιμοποιούνται για ποικίλες εκδηλώσεις όπως για παράδειγμα εμπορικές εκθέσεις, παρουσιάσεις νέων προϊόντων, ομιλίες, συνέδρια, επιδείξεις μόδας, χορούς, γάμους κα.

Ο φωτισμός των χώρων αυτών θα πρέπει πρωταρχικά να παρέχει την ευελιξία που η πολλαπλή χρήση των χώρων απαιτεί και συνήθως περιλαμβάνει διακοσμητικούς πολυελαίους και απλίκες τοίχων, συστήματα έμμεσου φωτισμού λαμπτήρες ψυχράς καθόδου και χωνευτά σποτς οροφής. Πολύ συχνά υπάρχει η ανάγκη ύπαρξης συστημάτων φωτισμού ανάδειξης για παράδειγμα των τραπεζιών ή κάποιων άλλων αντικειμένων. Η λύση δίνεται από σποτς κατευθυνόμενης δέσμης σε ράγες. Το πλέον σημαντικό όμως για το κατάλληλο φωτισμό των χώρων αυτών είναι η ύπαρξη ενός σύγχρονου συστήματος ελέγχου που προσφέρει ευελιξία και δυνατότητα δημιουργίας σκηνών φωτισμού για την κάλυψη των πολλαπλών αναγκών των χώρων αυτών.

Εξωτερικοί χώροι

Εξίσου σημαντικός με το φωτισμό των εσωτερικών χώρων είναι ο αρχιτεκτονικός φωτισμός των προσόψεων αλλά και των χώρων που περιβάλουν το ξενοδοχείο. Σε μια εποχή που η δημιουργία εξωτερικών χωρών για την αναψυχή και τη διασκέδαση των φιλοξενούμενων αυξάνεται αλματωδώς, η επιθυμία δημιουργίας ενδιαφερόντων χώρων με τη χρήση του κατάλληλου φωτισμού γίνεται ολοένα και πιο έντονη. Η παντελής έλλειψη ή ο ελλιπής φωτισμός μπορούν να δημιουργήσουν μια αρνητική εικόνα για το ξενοδοχείο. Με αποτελεσματικό φωτισμό η παρουσία του κτιρίου γίνεται αισθητή από μεγάλη απόσταση χωρίς αυτό να σημαίνει κατά ανάγκη τη χρήση σειρών προβολέων. Ο σωστός και ιδιαίτερος εξωτερικός φωτισμός αποτελεί επένδυση για το ξενοδοχείο αφού ενισχύει την εμπορική του ταυτότητα και αναδεικνύει την αρχιτεκτονική του κτιρίου. Προσφέρει επίσης μια πρώτη γεύση για το τι υπάρχει στο εσωτερικό καθώς και για το επίπεδο των προσφερομένων υπηρεσιών. Και αυτή η εφαρμογή αρχιτεκτονικού φωτισμού ξεφεύγει από τα αμιγώς τεχνικά προσόντα που ένας μελετητής φωτισμού θα πρέπει να διαθέτει και απαιτεί όχι μόνο φαντασία και ταλέντο αλλά και ουσιαστική κατανόηση της αρχιτεκτονικής. Ο μελετητής φωτισμού βρίσκεται μπροστά σε μια πληθώρα επιλογών: να αναδείξει την αρχιτεκτονική του κτιρίου ή να δημιουργήσει μια καινούργια νυκτερινή εικόνα, να χρησιμοποιήσει το εσωτερικό του κτιρίου σαν μέρος της νυκτερινής του εικόνας ή όχι, ποιες επιφάνειες θα φωτιστούν και ποιές συνειδητά θα μείνουν στο σκοτάδι. Ένα μεγάλο μέρος της μαγείας του αρχιτεκτονικού φωτισμού βρίσκεται ακριβώς σε αυτό το διαρκές και γοητευτικό ‘παιγνίδι’ φωτός και σκιάς. Ο Ιάπωνας αρχιτέκτονας Tadao Ando δήλωσε ότι ‘ο φωτισμός αναδεικνύει όλη τη μαγεία του μόνο μπροστά από ένα φόντο σκότους’. Ο ομοιόμορφος εξωτερικός φωτισμός από συμμετρικά παρατεταγμένους προβολείς με ισχυρούς λαμπτήρες εκκενώσεως θα πρέπει γενικά να αποφεύγεται όχι μόνο γιατί σπάταλα ενέργεια αλλά και γιατί προσβάλλει την αισθητική εικόνα σημαντικών αρχιτεκτονικών δημιουργιών.

Φωτεινές πηγές

Η βασική προτεραιότητα στη δημιουργία ενός ξενοδοχειακού χώρου είναι οι άνθρωποι που εργάζονται και φιλοξενούνται σε αυτόν να δείχνουν και να αισθάνονται όμορφα. Για το λόγο αυτό οι πηγές φωτισμού που χρησιμοποιούνται ευρέως στους χώρους αυτούς είναι οι λαμπτήρες αλογόνου χαμηλής τάσης (12V) και τάσης δικτύου. Το λαμπερά έντονο, κρυστάλλινο φως των λαμπτήρων αυτών είναι το πλέον κατάλληλο τόσο για το γενικό φωτισμό όσο και για το φωτισμό ανάδειξης. Επιπλέον η δυνατότητα ελέγχου της δέσμης του φωτός στους λαμπτήρες αλογόνου με διχρωικο καθρέπτη επιτρέπει την καλύτερη ανάδειξη διακοσμητικών στοιχείων όπως πχ. ένα γλυπτό ή μια σύνθεση με φυτά.

Η μείωση της φωτεινής έντασης των λαμπτήρων αυτών με τη χρήση φωτορυθμιστών όχι μόνο αυξάνει σημαντικά τη διάρκεια ζωής τους αλλά δημιουργεί ένα ζεστό και ευχάριστο περιβάλλον αφού το φως που εκπέμπουν μοιάζει με το φως των κεριών και κολακεύει ιδιαίτερα το χρώμα του δέρματος. Άλλες πηγές φωτισμού όπως οι συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού και οι λαμπτήρες εκκενώσεως, παρόλη τη σημαντική βελτίωση του δείκτη χρωματικής τους απόδοσης (το πως δηλαδή αποδίδουν τα χρώματα), εκπέμπουν ένα ψυχρό φως και η φωτορύθμιση τους είναι σχετικά δύσκολη έως αδύνατη. Οι λόγοι αυτοί κάνουν τη χρήση τους περιορισμένη.

Συστήματα ελέγχου φωτισμού

Η ύπαρξη και σωστή λειτουργία των συστημάτων ελέγχου φωτισμού σε όλους τους χώρους των ξενοδοχείων είναι εξαιρετικά σημαντική τόσο για τη δημιουργία της επιθυμητής ατμόσφαιρας όσο και από άποψη εξοικονόμησης ενέργειας. Σε ένα περιβάλλον που οι απαιτήσεις για φωτισμό αλλάζουν κατά τη διάρκεια του 24-ωρου, τα συστήματα έλεγχου του φωτισμού προσφέρουν ευελιξία στη χρήση των χώρων καθώς δίνουν τη δυνατότητα προσαρμογής των συνθηκών φωτισμού στις διαφορετικές κατά περίπτωση ανάγκες του χώρου. Στους διαδρόμους για παράδειγμα, μια μείωση των επιπέδων φωτισμού κάποιες ώρες της ημέρας μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην συνολική εξοικονόμηση ενέργειας του κτιρίου. Ένα εξελιγμένο σύστημα ελέγχου του φωτισμού είναι επίσης απαραίτητο στα εστιατόρια για τη δημιουργία της κατάλληλης ατμόσφαιρας για το πρόγευμα, το μεσημεριανό και το δείπνο ή και για ειδικές εκδηλώσεις (πχ παρουσίαση ζωντανής μουσικής). Πιο φωτεινές συνθήκες, με φωτισμό κυρίως από χωνευτά σποτς οροφής, είναι καταλληλότερες για επαγγελματικά γεύματα ενώ για το δείπνο ο φωτισμός απαιτείται να είναι πιο χαμηλός, απαλός και έμμεσος. Ο πιο απαιτητικός από άποψη έλεγχου του φωτισμού, χώρος του ξενοδοχείου είναι η αίθουσα ποικίλων κοινωνικών εκδηλώσεων. Εκεί το σύστημα έλεγχου θα πρέπει να είναι αρκετά ‘έξυπνο’ και ευέλικτο ώστε σαν ένα μαγικό ραβδί να μεταμορφώνει τον ίδιο χώρο από ένα εμπορικό συνέδριο σε ένα ευχάριστο περιβάλλον για διασκέδαση και χορό. Αυτό απαιτεί από τα πρώτα σταδία σχεδιασμού του χώρου, τη δημιουργία διαφορετικών ζωνών για τα διάφορα συστήματα φωτισμού. Οι ζώνες αυτές για παράδειγμα μπορεί να είναι: οι πολυέλαιοι και φωτιστικά τοίχου, τα χωνευτά φωτιστικά οροφής, τα συστήματα έμμεσου φωτισμού, ο θεατρικός εξοπλισμός, ο εξοπλισμός προβολών κλπ. Το κεντρικό σύστημα έλεγχου δίνει τη δυνατότητα στο χρήστη του χώρου να επιλέξει με το πάτημα ενός κουμπιού τον κατάλληλο φωτισμό κατά περίπτωση με την ενεργοποίηση των κατάλληλων ζωνών. Κάθε χώρος έχει ένα σημείο προγραμματισμού όπου οι διαφορετικές ΄σκηνές΄ φωτισμού έχουν καταγραφεί και ένα πίνακα ελέγχου για την επιλογή τους. Σε μια τυπική αίθουσα κοινωνικών εκδηλώσεων ξενοδοχείου υπάρχουν 6 προγραμματισμένες σκηνές φωτισμού, σε ένα χώρο υποδοχής και ρεσεψιόν 4 και σε ένα διάδρομο 2.

Επίλογος

Τα σύγχρονα φαινόμενα των διαρκών επαγγελματικών ταξιδιών, η εκρηκτική αύξηση του τουρισμού και ο έντονος ανταγωνισμός μεταξύ των μεγαλύτερων αλυσίδων ξενοδοχείων έχουν οδηγήσει στην επανεξέταση των επιθυμιών των πελατών και των παρεχόμενων υπηρεσιών. Αυτό με τη σειρά του έχει οδηγήσει από τη μια πλευρά στην όσο το δυνατόν μεγαλύτερη προσοχή στη λεπτομέρεια και από την άλλη στην επιθυμία δημιουργίας αυθεντικών χώρων. Αναπόφευκτα ο φωτισμός των εσωτερικών και εξωτερικών χωρών επανεξετάζεται στο νέο αυτό απαιτητικό πλαίσιο με μόνιμη επιθυμία να ενσωματώνεται στην αρχιτεκτονική και εσωτερική διακόσμηση, να είναι πιο ελεγχόμενος και να σχεδιάζεται με φαντασία και πρωτοτυπία. Παρόλο που ο φωτισμός είναι ένα σύνθετο θέμα οι λύσεις που προτείνονται κάθε φορα θα πρέπει να είναι απλές και να συντηρούνται εύκολα. Από πλευράς αρχιτεκτονικού σχεδιασμού η χρησιμοποίηση ασυνήθιστων υλικών όπως για παράδειγμα του γυαλιού σε τοίχους και δάπεδα δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας μοναδικών λεπτομερειών φωτισμού. Η συμμετοχή μελετητών αρχιτεκτονικού φωτισμού στην ομάδα σχεδιασμού κάθε ξενοδοχειακού χώρου, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την αναβάθμιση του φωτισμού των ξενοδοχείων στη χώρα μας.

Θεόδωρος Δ. Κοντορήγας BSc MBA MSc
Μελετητής Αρχιτεκτονικού Φωτισμού
Μέλος ELDA, IALD, Society of Light & Lighting

Φωτογραφίες από το νεό boutique ξενοδοχείο 5 αστέρων Les Lazaristes που βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη

Ιδιοκτήτης: Domotel ΑΕ
Αρχιτεκτονική μελέτη – Interior design: Π. Μακρίδης και Συνεργάτες
Μελέτη αρχιτεκτονικού φωτισμού: Θ. Κοντορήγας και Συνεργάτες