Μικρό σημείωμα για τις Διπλωματικές Εργασίες στη σχολή μου

Περίμενα να περάσει λίγος καιρός μετά την επιστολή του παλαιού συμφοιτητή και φίλου Πάνου Κόκκορη (δείτε ΕΔΩ), εννοώ την επιστολή του για τις διπλωματικές εργασίες, για να γράψω... Όχι ακριβώς για να απαντήσω, αλλά μάλλον για να συμπληρώσω. Να συμπληρώσω, γράφοντας σε μια περίοδο που έχω πάψει να είμαι ήρεμος.

Αυτό ακριβώς περίμενα, να πάψω να είμαι ήρεμος , αποστασιοποιημένος. Όσο μεγαλώνω, έχω μεγαλώσει ήδη αρκετά, τόσο πιστεύω πως όταν γράφεις για πράγματα που σε αφορούν ιδιαίτερα, αξίζει να γράφεις «εν θερμώ». Ο χρόνος μικραίνει, οι ευκαιρίες παρέμβασης ελαττώνονται, κάποτε θα εξαφανιστούν, θέλεις να ελπίζεις πως μπορείς να συνεισφέρεις ξεπερνώντας την τυπική αναφορά στα πράγματα, την ουδέτερη εξωτερική συνθήκη.

Λοιπόν η περίοδος των διπλωματικών έχει μόλις τελειώσει, έχει άλλη μια φορά τελειώσει. Είκοσι χρόνια, τριάντα χρόνια συμμετέχω σε αυτήν την ιδιαίτερη τελετουργία μύησης και είκοσι χρόνια, τριάντα χρόνια, σε αυτήν την περίοδο, αδυνατώ να ελέγξω απόλυτα τον εαυτό μου. Ανάβω τσιγάρο, αν και έχω παύσει επίσημα να καπνίζω από το '92 νομίζω. Κάποιοι συνάδελφοι είχαν πρόσφατα περιγράψει αυτήν τη διαδικασία των διπλωματικών σα διαδικασία θεατρική, «σκηνή θεάτρου», διαδικασία προβολής των διδασκόντων. Την είχαν περιγράψει αρνητικά νομίζω.

Σκηνή θεάτρου ίσως, αλλά εδώ η διαδικασία της «παράστασης» δε συνιστά απλά μια προβολή, συνιστά νομίζω εκ των πραγμάτων μια «έκθεση», μια συνθήκη κατά την οποία οι δράσεις, τα θέματα, η συμπεριφορά εκτίθενται, ακόμη και αν επιθυμούσαν να διολισθήσουν στο απυρόβλητο. Σκηνή θεάτρου... Ίσως. Αλλά αυτό που βλέπετε είναι η ζωή μου. Επιτυχημένη ζωή, αποτυχημένη ζωή, ζωή ενός καλού δασκάλου ή ζωή ενός μέτριου δασκάλου ή ζωή ενός κακού δασκάλου - ναι, αλλά είναι η ζωή μου. Σε κάθε περίπτωση αυτό που παρουσιάζεται είναι η ζωή μου. Ακόμη περισσότερο είναι η ζωή μιας κοινότητας, με τις απωθήσεις της, με τις «οιδιπόδειες» εξαρτήσεις της. Είναι η ζωή μιας στρεβλής «οικογένειας» ή μιας καλής «οικογένειας», αλλά ναι είναι η εκδήλωση σχέσεων «αίματος». Για τελευταία ίσως φορά αυτές οι υπέροχες κυρίες και αυτοί οι αξιόλογοι κύριοι, τουλάχιστον έτσι θέλω να τους σκέφτομαι, για τελευταία φορά ίσως, θα ανήκουν σε μια τόσο συνεκτική κοινότητα. Σε μια κοινότητα όπου οι διαφορές καταγωγής, οι διαφορές τάξης, έχουν ανασταλεί.

Στα καμαρίνια αυτού του θεάτρου -τι ωραία σύμπτωση, «θέατρο», «καμαρίνια»- συναντώ συχνότατα «σκηνοθέτες» ποιότητας, πολύ πέραν του συνηθισμένου. Θα τολμήσω να τους ονομάσω, να τους αποκαλέσω «συνύπαρξη», «συνεργασία», ίσως «συνενοχή» σε μικρά σκανδαλιστικά αμαρτήματα μιας νεότητας που σε λίγες μέρες δε θα προστατεύεται πλέον από τα ακαδημαϊκά σχεδιαστήρια. Αναπόφευκτα, τον υπέροχο αυτό θίασο ακολουθεί, τις μικρές μεταμεσονύκτιες ιδιαίτερα ώρες, ο μικρούλης θεός με τις φτερούγες.

Τόσα χρόνια τώρα δε μπορώ ούτε θέλω να απεξαρτηθώ. Αν επιμένω να συμμετέχω σε αυτές τις παραστάσεις που επαναλαμβάνονται είναι γιατί διατηρώντας μια μετεφηβική αδράνεια εξακολουθώ να πιστεύω πως το κέντρο του κόσμου, ο ομφαλός του κόσμου βρίσκεται κάπου εκεί. Πατησίων, Στουρνάρα, Μπουμπουλίνας, Τοσίτσα. Σε αυτόν τον ομφαλό του κόσμου, τρεις φορές τον χρόνο, επαναλαμβάνεται μια τελετή μύησης. Μια τελετή μύησης για κάθε σπουδάστρια ή σπουδαστή που φεύγει για να κινηθεί σε πελάγη άγνωστα. Καλό σας δρόμο καλοί μου φίλοι.

Εδώ σας εγκαταλείπω. Μάλλον περιμένατε κάτι λιγότερο ποιητικό, αλλά είπαμε γράφω εν θερμώ. Την Παρασκευή που μας πέρασε έπαψα ξανά να καπνίζω. Θα το ξαναθυμηθώ καλό Ιούλη.

Κ. Μωραΐτης - Αρχιτέκτονας 
(διδάσκω  32 χρόνια ήδη)